Vikan - 19.07.1979, Blaðsíða 11

Mistökin á Bravo
Það hefur furðu lítið verið um slys á bor-
pöllum í þessi 10 ár eða alls 3. Það veiga-
mesta var olíulekinn (blow out) á Bravo
1977 sem vakti heimsathygli.
Þar var svo sannarlega mannlegt kæru-
leysi að verki, þarna brugðust 7 atriði sem
reyndir menn hefðu átt að verða varir við
löngu áður. Um 20 þúsund tonn af olíu
runnu út i sjóinn og menn óttuðust afleiðing-
amar. Slys á mönnum urðu engin.
Rannsóknir hafa sýnt að olíuleki þessi
olli engum skaða. Þessi olía er hrein
náttúruframleiðsla (lífræn efnasambönd),
50% gufuðu hreinlega upp, örverugróður i
sjónum sá um 25-30%, afgangurinn leystist
upp og sökk til botns sem lífrænn
úrgangur.
Helst hefur verið óttast að olíuleki gæti
eyðilagt fiskimið ef það gerðist á tíma fiski-
gengdar. Að visu mundi fiskurinn bjarga
sér en seiðin gætu eyðilagst þannig að heill
árgangur af vissri tegund glataðist.
Sú áhætta er samt ekki það mikil að
Norðmenn séu ekki reiðubúnir að taka
hana. Og þeir halda því fram að öryggið á
borpöllunum sé nú það tæknilega fullkom-
ið að þar geti ekkert slys orðið — nema
fyrir mannleg mistök.
Olíuleit norðan 62° N
Hingað til hafa staðið yfir miklar for-
rannsóknir vegna olíuleitar norðan 62° N.
Gerðar hafa verið ýtarlegar bergmáls-
mælingar, segulmælingar og þyngdar-
mælingar, og menn hafa rannsakað mikil-
væg undirstöðuatriði eins og hitastig
sjávar, seltu, strauma, vindstyrk og
vindáttir til að skapa þannig jarðfræðilega
heildarmynd af svæðinu áður en hafist yrði
handa.
Það er margt sem gerir olíuleit og
oliuvinnslu á þessum norðlægu slóðum
mun erfiðari. Veðurskilyrði eru slæm,
borað verður á miklu meira dýpi og
hafísinn er erfiður viðureignar. Áætlað er
að kostnaður við hverja holu verði 120-150
milljónir norskra króna.
í upphafi spáði enginn því að unnt yrði
að byggja mannvirki sem stæðust skilyrði í
Par Erik Björklund, blaöafulltrúi Phlllps.
Norðursjó. Nútíma tækni hefur löngu
afsannað þá kenningu og þróun hennar
hefur orðið það ör að nú ætti ekkert að
vera því til fyrirstöðu að hafist verði handa
norðan 62° N. Enda liggur fyrir að hafin
verði olíuleit þar 1980 og að fengnu
samþykki norska þingsins verða svæðin
auglýst til umsókna.
ísland er það jarðfræðilega ungt að þar
hafa ekki skapast skilyrði fyrir olíumynd-
un. Hins vegar hefur orðið landrek frá
Grænlandi og til íslands hefur þannig rekið
sneiðar sem eru jarðfræðilega eldri en sjálft
landið. Ein af þessum sneiðum liggur m.a.
norð-austur af Langanesi og í áttina að Jan
Mayen. Jan Mayen hryggurinn er einmitt
jarðfræðilega séð hluti af Grænlandi, til
orðinn fyrir landrek, og rannsóknir benda
til þess að ekki sé útilokað að þar finnist
olía. Þessir sömu möguleikar gilda því líka
fyrir Island og hver veit nema við verðum
aðilar að oliuævintýrinu mikla? Og getum
farið að láta okkur dreyma um að ráða til
okkar sænskar vinnukonur eins og
Norðmenn.
Þórhallur Fr. Guðmundsson, sem á sinn
snara þátt í þessari grein, lauk prófi sem
tæknifræðingur frá tækniháskólanum í
Bergen og lagði síðan stund á sjálfvirkni
sem sérgrein.
— Ég ætlaði að nota þessa menntun
mína í sambandi við fiskiðnað, segir hann.
— En það reyndist ekki tímabært, svo ég
fór að leita fyrir mér annars staðar. Ég fékk
sumarstarf á borpalli meðan ég var við nám
og það vakti áhuga minn á olíutækni.
Fyrirtækið sem Þórhallur vinnur hjá,
Det Norske Veritas, fer með eftirlit á allri
hönnun og smíði borpalla, fylgir þvi eftir að
þar sé að öllu leyti farið að samkvæmt
norskum lögum og reglum. Það hefur að
baki sér öfluga vísindadeild sem vinnur á
mjög þróuðum tæknigrundvelli. Þetta er
óháð stofnun sem ver hagnaði sínum til
menntunar og vísinda. Námskeið og
kynningar eru mjög mikilvægur liður i
þjálfun starfsfólksins því þróunin er svo ör.
— „Náminu” er í raun og veru aldrei
lokið, segir Þórhallur.
Hann er kvæntur Herdísi Pálsdóttur, er
starfar sem forstöðukona á barnaheimili og
eiga þau 3 dætur.
— Olíuvinnsla á hafsbotni á sér mikla
Magne Nesvik.
framtíð og á því sviði er ísland alls ekki úti-
lokað, segir Þórhallur. — Að vísu er það
nokkrum erfiðleikum bundið sakir mikils
dýpis og hafíss, en sú tækniþróun sem hvað
mest er lögð á áhersla núna er að byggja fjar-
stýrðar olíuvinnslueiningar. Það hafa þegar
verið byggðir pallar sem þola 300 metra
dýpi og unnið er að köfun á sama dýpi.
Það hljómar því alls ekki svo ótrúlega að
ég geti í framtiðinni notfært mér menntun
mína og reynslu i sambandi við olíuvinnslu
í minu eigin landi.
— En hvað sem því liður höfum við
fullan hug á því að koma heim.
Vinnustaður í Norðursjó
Rætt var við tvo Islendinga sem stunda
atvinnu sína á borpöllum í Norðursjó, þá
Pétur Ottesen og Björn Aðalsteinsson.
Pétur: Ég vinn sem kranastjóri á
svokölluðum fljótandi palli á Ekofisk-
svæðinu. Hann var áður notaður til borana
á tilraunaholum. Síðan varð offramleiðsla á
þessari tegund palla og nú er hann notaður
sem hótelpallur. Þarna búa 240 manns og
við liggjum að gangbrú yfir á pall sem heitir
Edda. Ég vann áður á stærsta pallinum í
Norðursjó, Statfjord A.
Ég vinn í 16 daga og hef svo frí í 24 daga.
Fastur vinnutími um borð er frá 6 á
morgnana til 6 á kvöldin. Einnig má alltaf
vekja mig ef þörf krefur.
Björn: Ég er starfsmaður bandarísks
fyrirtækis, Weatherford/Lamb og starfa við
að setja fóðringar í borholur. Ég vinn ekki
á sérstökum borpalli, heldur færi mig á
milli eftir þörfum. Vinnutimanum er
þannig háttað að ég á að vera til reiðu
hvenær sem útkall kemur í tvo mánuði, en
á svo þriggja vikna frí. Ég má þó aldrei vera
lenguren 16 daga úti á palli í einu.
— Ég hef líka unnið Englandsmegin, á
Ninianpallinum sem telur 600 manns um
borð.
Norðmenn eru oft gagnrýndir af
Englendingum og Bandaríkjamönnum
fyrir að hafa sett svo strangar reglur um
öryggi á pöllunum, að það sé nánast ekki
tæknilegur möguleiki að vinna neitt um
borð sé þeim fylgt út í ystu æsar. Margar af
Ámi P. Ámason, skrHstofustjórí hjá Iflnaðar-
réðuneytinu.
29. tbl. Vikan II