Vikan - 11.10.1979, Blaðsíða 38

Gefið
fótunum frelsi í
þægilegum skóm
Það má svo sannarlega segja að við
göngum af okkur fæturna, í þröngum,
támjóum skóm og í stígvélum með allt of
háum hælum. Hingað til hafa það verið
konur sem hafa liðið mest fyrir skótískuna.
En nú fylgja karlmennirnir fast á hæla þeirra.
VON
VIKAN OG
NEYTENDA
SAMTÖKIN
— Fótamein eru svo algeng
að við gætum fyllt hvert einasta
sjúkrarúm af fólki sem þarfnast
meðferðar, segir Jan A. Pahie,
sérfræðingur í ortopediupp-
skurðum og Björn Grönli,
ortopediskósmiður.
— En sjúkrarýmið er ekki
ætlað fólki með fótamein, svo að
við ættum kannski að gæta fót-
anna betur og leyfa þeim að
hafa rúmt um sig í breiðum
skóm.
Fáir hugsa vel um fætur sína.
Fæsta mundi einu sinni dreyma
um að fara á sama hátt með
hendur sínar og fætur. Hver
mundi láta sér detta í hug að
troða höndunum inn í þröngt
hulstur sem klemmdi fingurna
saman, hindraði eðlilegar
hreyfingar þeirra og ylli því að
lokum að þeir litu út eins og
vanskapaðir? En þetta gerum
við með fæturna.
Verstu óvinir fótanna eru
támjóir, þröngir skór og stígvél
með háum hælum. Við þrýstum
tánum svo mikið saman til að
koma fætinum niður í þröngan
skó að stundum þrýstist stóra
táin undir næstu tá. Sé skórinn
hælkappalaus verðum við að
kreppa tærnar til að skórinn
fylgi fætinum er við göngum og
afleiðingarnar eru krepptar tær
með tilheyrandi líkþornum og
meinum.
Nú er ekki nóg með að skór
séu támjóir, heldur eru háir,
mjóir hælar einnig í tísku. Og
þessari tegund hæla fylgja
snúnir ökklar, slitin liðabönd og
fótbrot. Vegna óstöðugleika
hælanna pressast þyngdin frani
á við, tærnar eru enn framar í
skónum og þær klemmast
saman. Þar sem líkamsþunginn
er allur úr jafnvægi er líka
næstum ókleift að ganga beinn í
hnjánum. Það getur valdið
brjóskskaða i hnénu og einnig
hafa háir hælar slæm áhrif á
mjaðmir og hrygg.
Jan A. Pahle er yfirlæknir í
ortopediuppskurðum. Hann
hefur árum saman varað strang-
lega við þröngum, támjóum
skóm en finnst sjálfum að hann
hafi talað fyrir daufum eyrum.
— Hingað til hafa konurnar
orðið að greiða hina brjálæðis-
legu skótisku dýru og kvalafullu
verði, segir Pahle.
— En nú fylgja karlmennirnir
fast á hæla þeirra. Því að þröng
stígvél með háum hælum hafa
líka komist í tísku á meðal
þeirra. Ég er hræddur um að
afleiðingin verði heil kynslóð af
karlmönnum með krepptar tær.
Karlmenn nota enn támjóa
skó og nú bætast stultuhælarnir
við hjá kvenfólkinu. Og það er
einmitt þessi skótíska sem þeir
sérfræðingarnir, Pahle og
Grönli, eru hvað dómharðastir
um.
Réttu skórnir
Skórnir eiga að hjálpa til við
eðlilegar hreyfingar fótanna en
ekki hindra þær.
— Við vitum vel hvernig
Þannkg ar laga tánna I skóm sam
hafa angan hælkappa til að halda
skónum á fætínum.
góðir skór eiga að vera. í raun
og veru þurfa þeir aðeins að
uppfylla einföldustu kröfur skó-
smiðsins, segja þeir Pahle og
Grönli.
— Fyrst og fremst á milli-
sólinn að vera stífur. Millisólinn
á að undirstrika eðlilega hvelfda
il og styðja við fótinn. Hann á
að vera svo stífur að engin hætta
sé á að hann vindi upp á sig og
hann á einnig að vera óbeygjan-
legur. Sólinn framan við milli-
sólann á aftur á móti að vera
mun mýkri þannig að hægt sé að
beygja tærnar.
Hælkappinn á að falla vel að
hælnum. Það eru reimarnar og
hælkapparnir sem gera það að
verkum að skórinn fylgir
38 Víkan 41. tbl.