Vikan - 15.11.1979, Blaðsíða 11

eftirköstum sem við sjáum varla í dag þar
sem konur eignast svo fá börn.
— Við getum líka boðið konum upp á
svo miklu meira öryggi í þessu sambandi en
áður og á ég þar einkum við legvatnspróf
og rannsóknir með sónartækjum.
Legvatnspróf eru gerð á 16. viku
meðgöngutímans. Litningarannsóknir
verða æ algengari þó við verðum enn um
sinn að takmarka þær nokkuð vegna
aðstöðunnar. Ég vil þó taka fram að það
fæðast ekki nema 5-10 börn á landinu á ári
með litningagalla og þar sem þær ungu eru
langfjölmennasti aldurshópurinn gerist
meirihluti þessara tilfella hjá þeim. Hins
vegar reynum við að rannsaka legvatn hjá
þeim konum sem hafa sögu um litninga-
galla í sinni ætt eða ætt maka, auk þeirra
kvenna yfir 35 ára aldri sem óska slíkra
rannsókna.
— Sónartækin eru örbylgjutæki og
notuð á nokkuð svipaðan hátt og skip nota
bergmálsdýptarmæla til að leita uppi fisk-
torfur. Með þessum tækjum er unnt að
skoða mörg innri líffæri sem örðugt er að
ná myndum af, eins og t.d. legið. Með
þessu móti er auðvelt að sjá hvernig barnið
liggur og fylgjast með þroska þess með
mælingum. Segja má með nokkurri
nákvæmni til um hvað barnið er langt
gengið, hvort um fleiri en eitt er að ræða og
einnig má greina grófa galla eins og t.d.
heilarýmun. Það eru aftur á móti legvatns-
prófin sem segja til um kyn barnsins. Yfir-
leitt er það þó ekki nema ein á móti
hverjum fjórum konum sem óskar að færa
sér þessa vitneskju í nyt, hinar kjósa að
halda óvissunni um kyn barnsins þar til
eftirfæðingu.
— Eftir 35 ára aldur eykst nokkuð
hættan á því að konan missi fóstur þó það
sé ekkert til muna. En annars geta konur á
hvaða aldri sem er huggað sig við að fóstur-
lát eru í 50-60% tilfella viðbrögð náttúr-
unnar við óhæfum einstaklingi, þ.e.a.s. hið
frjóvgaða egg er gallað. Fósturlát eru
algengust á fyrstu þremur mánuðum
meðgöngutímans, en fóstureyðingar fram-
kvæmum við ekki eftir 12. viku nema
grófir gallar á fóstri komi síðar í ljós eða
aðrar alvarlegar ástæður beri til og þá
alltaf samkvæmt úrskurði þar til skipaðrar
nefndar.
— Annars er auðvitað aldrei hægt að
lofa neinni konu fyrirfram að barn hennar
fæðist algjörlega gallalaust þó að tæknin sé
orðin nokkuð fullkomin. Sjálfur er ég þó
ekkert hræddur við að ráðleggja konum að
eignast barn þó þær séu eldri en 35 ára ef
þær eru hraustar og óska eftir því. Einnig
hef ég fyrir grundvallarreglu að fullyrða
aldrei við neina konu að hún geti aldrei
eignast barn. Til þess er náttúran alltof
óútreiknanleg. Það eru meira að segja
dæmi þess að konur hafi orðið ófrískar
þrátt fyrir að leg hafi verið fjarlægt og að
barn hafi náð að þroskast úti í kviðar-
holinu.
JÞ
Ljósm.: Jim Smart.
Fæðingartíðni
og dánartíðni
á íslandi
1881 1972.
.Fjöldi fæðingar á íslandi. - Aldur mæðra.
- 19 20 - 24 25 - 29 30 - 34 35 - 39 'sf 1 O 45 - Aldurs getil Alls Aldu ekki
1896 - 1900 178 1723 2853 3202 2521 1045 157 11.679 193
1901 - 1905
1906 - 1910 205 1835 2894 3109 2198 1164 118 11.523 198
1911 - 1915 250 2077 3021 2730 2406 1021 121 11.626 180
1916 - 1920 301 2451 3489 2900 1991 1042 94 12.268 311
1921 - 1925 296 2341 3803 3255 2176 886 108 12.865 297
1926 - 1950 390 2429 3550 3401 2398 959 83 13.210 451
1931 - 1935 646 3028 3383 2949 2190 928 94 13.218 243
1936 - 1940 683 3067 3318 2455 1786 858 83 12.250 180
1941 - 1945 1159 4190 4113 3098 1988 847 91 15.486 332
1946 - 1950 1693 5249 5107 3731 2245 865 81 18.971 307
1951 - 1955 2010 6450 5464 3942 2383 797 68 21.114 337
1956 - 1960 2651 6814 6231 4363 2651 942 70 23.722 407
1961 - 1965 3359 7068 5454 4224 2517 919 61 23.602 329
1966 - 1970 3808 7267 4648 3070 2037 687 47 21.564 247
1972 778 1726 1128 608 359 101 6 4.7o6 16
46.tbL Vikanll