Vikan - 06.12.1979, Blaðsíða 18

að hátta, gat hún ekki stillt sig lengur. —
Danni, við verðum að leggja meira fyrir,
okkur tekst ekki að safna neinu með
þéssu móti.
Hún hikaði: — Gætirðu ekki farið
fram á launahækkun?
Hann var að afklæðast skyrtunni, en
nú stóð hann grafkyrr. Henni varðallt i
einu Ijóst, að hann hafði ekki verið
sjálfunt sér líkur allt kvöldið. Hann
hafði talað og hlegið, en stundum hafði
hann verið afskaplega annars hugar.
Nú sneri hann sér hægt að henni. —
l>að er óhugsandi, sagði hann. —
Staðreyndin er su, að ég varð að gangast
inn á kauplækkun núna í dag.
Hún starði á liann steinþegjandi. Hún
varð skyndilega þurr í munninum. Hún
varð að taka á til þess að koma upp orði.
— Var það mikil lækkun?
Um tiu prósent.
Hún rak upp undrunaróp. — En
hvers vegna?
- þarf égaðskýra það fyrir þér? það
er sama sagan í mörgum fyrirtækjum
núna, minni sala, samdráttur í fram
leiðslu. Fyrirtækið rétt skrimtir. Við
urðum nokkuð mörg aö velja um það,
hvort við vildum hætta störfum eöa
sætta okkur við minni laun. Af ein
hverjum ástæðum valdi óg síðari
kostinn, sagði hann þurrlega.
Svo andvarpaði hann og tók aftur til
við að afklæðast. — Æ, stattu ekki eins
og þvara, slappaðu af! Við drögum cin
hvern veginn úr útgjöldum, rekum
kjállarameistarann og hættum að borða
kavíar í öll mál.
Ekki þetta, sagði hún og settist
snögglega á rúmið. Henni fannst sem
kuldagjóstur næddi um hana. —. Ekki
grínast með þetta. hetta hefur verið
nógu erfitt hingað til, hvað þá . . .
Hann snarsneri sér við, og svipur hans
lýsti sársauka. — F.g er ekkert sér-
staklega ánægður með þetta heldur. En
svontt gengur þetta bara þessa dagana.
Hann hækkaði röddina. — Þú heldur
þó ekki, að ég ætli að láta ykkur svelta.
Ég fæ mér aukavinnu einhvers staðar til
að jafna metin. l.áttu ntig um
áhyggjurnar.
HúN starði á hann. Svo lokaði hún
munninum og leit niður fyrir sig. Enda
þótt hann væri gæddur miklum innri
styrk, sem gott var að styðjast við, var
hann eins og barn, þegar peningar voru
annars vegar. Hann var alltaf fyrstur til
að grípa reikninginn, ef þau fóru út mcð
kunningjum, og ef hann fór með henni
að kaupa inn til heimilisins, komu þau
heirn hlaðin óþarfa, sem honum hafði
litist gantan að prófa, án tillits til, hvað
það kostaði. — Hvað eru fáeinir aurar á
milli vina? var eftirlætis orðtak hans.
Löngu eftir að Danni var sofnaður, lá
Jenný glaðvakandi með áhyggjur sínar.
Annað hvort okkar verður að sýna ein
hverja ábyrgð í peningamálunum.
hugsaði hún, og það hlýtur að koma I
minn hlut.
Næstu daga velti hún þvi mikið fyrir
sér, hvort hun gæti ekki sjálf farið að
vinna til að létta þeint róðurinn. En hún
var ekki sérmenntuð á neinu sviði, og
hugmyndir hennar unt hálfs dags starf
við eitthvað virtust álika loftkenndar og
hugmyndir Danna urn „aukavinnu ein
hvers staðar”. Það virtust margir hafa
komiðauga á sömu úrræði. Niðurstaðan
var sú, að þau gátu ekkert gert annað en
herða sultarólina.
Eitt var víst, þau máttu ekki ganga á
spariféð. — Við ntegum ekki safna
skuldum. sagði hún ákveðin — og við
snertum ekki peningana okkar i
bankanum. læireru okkarcina trygging
ef eitthvað kemur upp á.
Hún sneri sér að dætrunum. — Þið
skiljið það, er það ekki? Þið verðið að
hjálpa okkur pabba, þið megið ekki biðja
okkur um eitthvað, sem við höfum ekki
ráðá.
Þær sátu ósköp stilltar, litlu andlitin
voru alvarleg, og hún hugsaði: Ég ætti
ekki að hræða þær svona, ég ætti að
reyna að láta, sem allt sé í lagi. En sú
hugsun vék fljótlega fyrir annarri: Nei,
þær verða að læra að komast af án ýrnis-
legs, annars tekst mér aldrei að láta enda
ná saman.
Næstu vikur leið Jenný eins og
linudansara. Erfiðleikarnir létu ekki á
sér standa. Lilla þurfti nýja skó, og gamli
isskápurinn bilaði, og oft óttaðist hún að
missa tökin. En með þvi að spara eilitið
hér, gat hún borgað eilítið þar, og enn
hélt hún jafnvægi á línunni. Og um
hverja helgi varpaði hún öndinni léttar
yfir því, að enn ein vika var liðin, án þess
þau höfðu þurft að ganga á spariféð í
bankanum.
En kvíðinn nagaði hana stöðugt, þvi
fargi gat hún aldrei af sér létt. Þegar hún
var að reyna að sol'na á kvöldin.
læddist óttinn að henni, eins og vofa, í
huga hennar komst ekkert að annað en
tölur, og hvernig sem hún reiknaði, fékk
hún alltaf sömu útkomuna.
Óttinn hafði þegar sett mark sitt á
liana. Hún var tekin að horast, og
áhyggjusvipurinn vék sjaldan af andliti
hennar. Þegar litlu stúlkurnar báðu um
sælgæti eða einhvcrn annan óþarfa, var
hún reglulega hvöss við þær, og loks
hættu þæraðbiðja.
Kata og Lilla voru breyttar, og nú
voru þær hættar að þjóta á móti pabba
sínum, þegar hann kom heim frá vinnu,
því hann var breyttur líka. Hann var
orðinn þyngslalegur i hreyfingum. það
var sem áhyggjurnar væru líka að sliga
hann.
Jenný var fyllilega Ijóst, að haustið
var að breytast í vetur, og þó brá henni í
brún, þegar það rann upp fyrir henni
einn daginn, að nú voru aðeins örfáar
vikur til jóla. Það vantaði nú bara! Jól
kostuðu peninga, það varð að kaupa
jólatré og jólagjafir, og jólamaturinn
kostaði sitt. Og þau áttu ekki peninga til
þess þetta árið, nema þau tækju út úr
bankanum. Og þegar þau væru einu
sinni byrjuð á þvi, væri minna mál að
gera það aftur, og þannig mundi það
halda áfram, þangað til einn góðan
veðurdag...
Nei, hugsaði hún, þannig má það ekki
verða. Við verðum að haga okkur
skynsamlega þessi jólin og eyða eins litlu
og unnt er að komast af með. Kötu og
Lillu þætti það eflaust súrt i broti, en
þær yrðu að læra af lifinu, eins og það
var.
Þær hlustuðu á hana alvarlegar í
bragði, og Jenný komu viðbrögð þeirra
nokkuð á óvart. — Erum við mjög
fátæk? spurði Kata. — Kentur hjálp-
ræðisherinn með föt og mat til okkar,
eins og fátæku fjolskyldunnar í næstu
götu?
Jenný saup hveljur. — Nei, nei! sagði
hún. — Við erum ekki fátæk. Það er
bara . . . hún léitaði að orðum — við
þurfunt bara að vera á verði, svo að við
verðum ekki fátæk.
Þegar frá leið, fór hún aðóska þess, að
þær kvörtuðu meira, að þær grétu og
heimtuðu jólatré og alls konar ómögu
lega hluti. Þess i stað samþykktu þær
möglunarlaust, að hvor um sig fengi
aðeins eina ódýra gjöf. Þær hlustuðu
kurteislega á útskýringar hennar um
verðbólguna og starf pabba þeirra, og
hún var gráti næst. Það var ekki eðlilegt,
að þær skyldu taka þessu svona.
TíU dögum fyrir jól gengu þær allar
þrjár saman niður götuna á leið í
matvörubúðina. Allir búðargluggar
voru upplýstir og fullir af girnilegum
varningi, og alls staðar var fólk á
þönum, hlaðið pinklunt.
— Förum yfir götuna, sagði Jenný við
Kötu og Lillu, þegar þær nálguðust
leikfangabúðina. Þegar þær voru
komnar yfir, komu þær auga á
Ferdínand gamla, þar sem hann stóð i
stóra frakkanum sinum og starði í
búðarglugga.
Þegar þau höfðu heilsast og hann
hafði klipið I kinnarnar á litlu
stúlkunum, brosti hann kindarlega og
benti á skrautlit hálsbindin í búðarglugg-
anum.
— Eru þau ekki snotur? sagði hann
með glettnisglampa i augunum. Mér
fyndist ég tíu árum yngri, ef ég ætti eitt
slíkt. Alla mína ævi hefur mig langað i
rauðköflótt hálsbindi, en aldrei lagt í
það. En ég geri það einhvern daginn,
svei mér þá.
Allt I einu breytti hann um fas, varð
næstum þvi hátiðlegur. — Mig langar til
að bjóða ykkur öllum þremur í jólateboð
á föstudaginn kemur klukkan fjögur.
Jenný ætlaði að fara að spyrja hvar,
þegar hún háttaði sig á því, að hann var
að bjóða þeim heim til sín. — Ég . . . hér
. . . þakka þér kærlega fyrir, Ferdinand,
stamaði hún. — Við hlökkum til að
koma til þin.
Það var þó með nokkrum kviða, sem
hún lagði af stað ásanit Kötu og Lillu
yfir til Ferdínands. Þær tritluðu upp
tröppurnar, og hún hélt á diski með
hcimabökuðum kökum i vinstri hendi
og hringdi bjöllunni með þeirri hægri.
Hún var ákveðin i því að leika sitt hlut-
verk, hversu hræðilegt, sem væri útlits
hjá honum. Það hlaut að skipta hann
miklu máli, hvernig þeim litist á sig.
En undrun hennar var mikil, þegar
hann hafði opnað og leitt þær inn fyrir.
Vissulega var húsnæðið litið, en svo
ótrúlega heimilislegt og notalegt. Potta-
plöntur lífguðu upp á gluggasylluna,
marglitt teppi prýddi gólfið, húsgögnin
voru fá, en gljáfægð, og I einu horninu
stóð litið, snoturt jólatré.
— En hvað hér er vistlegt, varð henni
aðorði.
Ferdinand Ijómaði upp. — Það er svo
sem ekki hægt að segja, að ég sé að
kafna i veraldlegum auði, en ég reyni að
njóta lifsins á minn hátt. Hvers virði
væri lífiðannars?
Hann brosti. — Fáðu þér nú sæti, frú
min góð. Við tvö fáunt okkur glas af
kældu hvitvini fyrir teið.
Þegar þau höfðu notið vinsins,
baukaði hann um stund á bak við
skerminn, sent huldi eldhúskrókinn, svo
bar hann fram teið og disk með
samlokum, sem hann hafði skorið til,
svo að þær voru i laginu eins og
stjörnur.
Lilla var himinlifandi. — Sjáðu,
mamma, stjörnusamloka! Svona
stjörnusamloku hef ég aldrei séð áður.
BARTSKERINN
Laugavegi 128 v/Hlemm
Sími23930
Vandlátir koma
afturogaftur
SÉRPANTANIR í
PERMANENT.
HALLBERG GUÐMUNDSSON
ÞORSTEINN Þ0RSTEINSS0N
18 Vikan 49. tbl.