Alþýðublaðið - 24.02.1923, Page 2

i
Rauðir ðræðir.
Eftir Agúst Jóhannesson.
I. Að feigðarósi.
Þó að hvast yfir lög og láð
leiki sér ísköld gola,
mundu, ætið er annað ráð
en að krjúpa og vola.
Hannes Hafstein.
•Við erum st.addir í hafróti.
Skamt frá okkur vitum við af
tryggri höfn, en til þess að geta
náð henni þarf framlakssemi,
þrótt og hyggjuvit. Leiðin er
ef til vill hættuleg, innsiglingin
örmjór áll miili feigðarskerja.
Ef við sleppum stýri fleytunnar,
erum við auðsjáanlega bráð Rán-
ar, en séum við ákveðnir í að
halda um stjórnvöl skipsins og
ná höfn, eru nieiri líkur til þess,
að við sigrum andbyrinn.
Það má nú segja um þjóðar-
skútu vora, að hún sé í hafróti
stödd, svo til háska horfir, —
jafnvel til tortímingar, eins og
rök hafa sýnt um fleyin okkar
í örmum Ægis.
AUar þær tilraunir — ef svo
skyldi kalla, — sem þing og
stjórn þessarar þjóðar hafa gert
til þess að stýra landinu út úr
þeim fjárhagslegu ógöngum, sem
það var ög er komið í, hafa
ekkert megnað. Fremur mætti
segja, að vopnin hafi snúist
illa við í höndum leiðtoganna,
og sýnilega hefir tilgangurinn
ekki verið svo hagsýnilegur, að
hann hafi nægt til að helga með-
ulin, því tvímælis orkar það eigi,
að þjóðarbúskapur vor er á
hraðri leið niður brekkuna, og
hvert stefnir?
Að feigðarósi.
Engum meðalgreindum manni
er það dulið, að átvinnumálum
þjóðarinnar er meir en bráð
hætta búrn; sú tíð er senn lið-
inn; — þau eru blátt áfram
þegar kómin i öngþveiti, — í
öngþveiti, sem vissulega er erfitt
úr að komast. Silkihanska- og
pappfrsbúka-framtakssemi er
ekki einh’ít að ráða bót á því
böli. Þing, stjórn og landslýður
mega ekki, standa eins og ó-
hreyfð þvara í potti og kenna
hvert öðru um — afdrif og fyr-
irsjáanleg áfdrif kyrstöðunnar og
,ALÞYÐUBLAÐIÐ
undanhaldsins. í því finst ekki
heil brú til lffsins.
Eg vona, að menn geri sér
Ijóst, að þegar óreiða kemst á
atvinnumál einhverrar þjóðar, er
sá vágestur fyrir dyrum, sem
hefir kaidar kveðjur að færa.
Þó er ekki vel hægt að sjá.
að framkvæmdarváld þjóðarinnar
hefi greint það til fulls eða
skilið, því að bjartara væri þá
fram undan. Vitanlega sá þing
og stjórn, hvert stefndi, en hug-
kvæmdist aldrei að reisa hinar
réttu skorður, er ráðið gátu bót
á bölinu.
Þegar einn maður er atvinnu-
laus, er það beiniínis tjón fyrir
þjóðlélagið f heiid. Þær skyldur
og skattar, sem hann gat borið,
hefði hann haft eitthvað nægi-
legá arðvænlegt lyár stalni,
hverfa eðlilega af herðum háns
yfir á hina, sem start rækja og
þó höfðu áður nægum skyldum
og gjöldum að gegna. Nú, þeg-
ar tugir og hundruð karla og
kvenna ganga atvinnuld'us, þyng-
ist stöðugt ok hinna starlandi
kralta, svo að þeir fá ekki risið
undir því. Úrræði frámkvæmdar-
valdsins hefir þá verið það að
taka erlend lán, milljón á milljón
ofan, að nokkru til þess að
styrkja várhugaverð atvinnufyr-
irtæki og gefa bröskurum byr
iindir báða vængi og að sumu
blátt áfram ^til þess að jafna
neyzluþöff þjóðarinnar, þar sem
framleiðsla landsins var ekki svo
mikil, að hún nægði ti'fc þess.
Framleiðsla þjóðarinnar hefir
nú um nokkurt skeið verið minni
en neyzlan. Hallærið stafar af
því fyrst og fremst, að við flytj-
um meira inn í landið en út úr
því, én af hverju stafar svo það?
Af því að úrræðalitlar, sérgóðar
og skammsýnar sálír hafa ráðið
framkvæmdum atvinnumálanna
eða réttára sagt framkvæmda-
leysinu í þeim. A sama tíma,
sem þjóðin stynur undir o'ur-
þunga atvinnuleysis og fram-
kvæmdavöntun, leyfir þing og
stjórn ýmsum bröskurum að
flytja inn í laudið alls konar
óþarfan i’irþvœttisvarning, sem við
höfum bókstafiega ekkert við að
gera, en sýgur þó drjúgum
skilding úr vasa féþrota almenn-
ings. Það kann nú vel að vera,
að það sé heilbrigö kenning,
að maðurinn eigi að vera svo
sjálfstæður, að hann geti valið
og hafnað, en við verðum að
gera við því, sem er, og sníða
okkur stakk eftir vexti og þroska
nútímans. Sýnist því full þörf
vera á að taka eldinn frá barn-
inu, þegar það hefir ekki vit á
að forðast hann sjálft.
Oreiða á atvinnumálum er það
stærsta mein, sá illkynjaðasti
sjúkdómur, sem hent geturnokkra
þjóð. Nú er svo komið hjá okk-
ar þjóð, og öðru er eigi um að
kenna en úrræðaleysi þeirra,
sem fram úr bar að ráða. Dóm-
ur sá, er kómandi kynslóðir
mutiu kveða upp yfir núverandi
forráðamönnum þjóðar vorrar,
getur því tæpast orðið hýr I
horn að taka, enda ekki nema
eðlilegt, að þess sé getið, sem
gert er, og minst verði sfðar —
ef þjóðin á nokkra framtíð —,
á nú ríkjandi feigðartímabil.
Jólapottar Hjálpræðishersins.
Hjálpræðisherinn hefir beðið
>Alþýðublaðið< fyrir eftlrfarandi
yfirlit yfir tekjur og gjöld jóla-
pottanna í vetur:
> T e k j u r ;
Innkomið í jólapottana kr. 2694.00
Gjafir frá ýmsum
borgurum —‘ 270.00
Samtals kr. 2964,04
U t g j ö 1 d :
Jólabögglar handa 104
fjöLkyldum kr. 1162,18
Jólahátíðir fyrir 275
fullorðna og 400 börn — 849,75
Peningagjafir til 20
heimila — 668.22
Gjöf til Sjómanna-
bókasatnsins — 100,00
í sjóði — 183,89
Samtals kr. 2964,04
Dorkasfélagið hafði sína árlegu
úth’utun á fötum handa fátækum
börnum fáum dögum fyrir jól,
þar sem var úthlutað fötum
handa rúmlega 100 börnum.
Áð úthlutun þessi varð svo
stór áð þessu sinni, er að miklu
leyti að þakka þeirri velvild,