Vikan


Vikan - 14.01.1988, Blaðsíða 22

Vikan - 14.01.1988, Blaðsíða 22
Égtelað nýtingin á þorskstof ninum sé röng •W': Forstjóri HafrannsóknarstoCnunarinnar: „Þegar við vorum að feera út landhelgina voru Bretar skammaðir mikið fyrir smá- flskadráp... Raunin hefur hinsvegar orðið sú, að við byggjum meginhluta þorskveiðanna á smáfiski... “ TEXTI: JÓN KR. CUNNARSSON segir Jakob Jakobsson fiskifræðingur í Viku-viðtali Fiskveiðimál hafa verið mikið í brennidepli síðustu vikurnar. Deilt hefur verið um kvóta- kerfið og margir hafa viljað stokka það upp frá grunni en aðrir hafa viljað fara varlegar í sakirnar. En það er athyglisvert að nærri allir viðurkenna þó þá staðreynd að hafa þurfi hemil á fiskveiðunum og að ekki megi ganga of nærri fiskstofnunum. Fiskurinn er ekki óþrjótandi auðlind og það er brýnt að stunda fiskveiðarnar af gát. Hins vegar er deilt um hvernig skipta skuli auðlindinni á milli þeirra aðila sem hagsmuna eiga að gæta. í umræðunni um fiskinn er oft skírskotað til Hafrannsóknar- stofnunarinnar og álits flski- fræðinga. Til að blanda sér örlít- ið í umræðuna um fiskinn hélt Vikan á fiind JakobsJakobssonar fiskifræðings og forstjóra Haf- rannsóknarstofhunarinnar og lagði fyrir hann nokkrar spurn- ingar. - Hvert er álit þitt á flsk- veiðistefliu íslendinga um þessar mundlr? „Ég vil byrja á að minnast á það hvers vegna við þurfum kvótakerfi og hvers vegna við þurfum fiskveiðistefriu, því að fiskveiðar liafa verið stundaðar í margar aldir án þess að þurft hafi að grípa til kvótakerfis eða búa við sérstaka fiskveiðistefnu eða aðrar takmarkanir. Svarið við þessu er einfaldlega það að með nútímatækni hefur veiði- geta fiskiskipaflotans aukist miklu meira en viðkoma fisk- stofhanna leyfir. Með- tækninni er hægt að ofveiða nánast hvaða fiskstofn sem er í heiminum svo að við komumst að þeirri raun að það verður að hafa einhvers konar takmarkanir. Þá er yfir- leitt deilt um það hvort við eig- um að takmarka veiði hvers skips fyrir sig eða láta allan flot- ann veiða úr sameiginlegum kvóta. Ef við hugsum okkur það að við ákvæðum að veiða til dæmis 350 þúsund tonn af þorski úr sameiginlegum kvóta þá myndum við standa frammi fyrir þeirri staðreynd einhvem tímann síðla árs, eftir mikið kapp og harða samkeppni, að við væmm búnir að ná í þetta tilskilda magn og þá stæði fisk- vinnslan uppi verkefhalaus. Og spurningin yrði þá hvað yrði gert. Því er hætta á að það yrði ekkert gert annað en að halda áfram. Það er ekki hægt að stöðva allan flotann samtímis. Þess vegna tel ég að það sé eina leiðin sem vit er í að takmarka aflann á hvert skip fyrir sig eins og gert hefur verið að undan- förnu. Það verður líka að hafa í huga að nýtingin í hráefninu verður einnig betri ef veiðarnar og vinnslan dreifist yfir allt árið. Hitt er svo annað mál að kvóta- kerfinu hefiir verið beitt á rang- an hátt. Það hefur verið tekið alltof mikið úr þorskstofhinum. Sóknin í þorskinn er alltof hörð sem kemur fram í því að aflinn er í auknum mæli smáfiskur. Við veiðum fiskinn áður en hann hefur tíma til að þyngjast og alast upp og verða kynþroska. Mér finnst það skjóta skökku við að við emm í óðaönn að setja milljónir og aftur milljónir af laxaseiðum í hafið til að endur- heimta sem fullvaxinn fisk og teljum það vera mjög arðvæn- legt að stunda laxeldi á þennan hátt. En hins vegar hvarflar ekki að okkur að þorskurinn þyngist býsna hratt líka en hann veiðum við áður en hann fær nokkurt tækifeeri til að þyngjast. Ég tel að nýting okkar á þorskstofninum sé röng. Ég tel að þær miklu vonir sem vom bundnar við út- færslu landhelginnar hafi bmgðist. Þetta skeður fýrst og fremst vegna smáfiskadrápsins sem við höfum stundað og erfð- um eftir Bretana hér áður fyrr. Þegar við vomm að færa út landhelgina vom Bretar skamm- aðir mikið fyrir smáfiskadráp. Við létum umheiminn trúa því að smáfiskadráp hjá okkur yrði aldrei stundað. Raunin hefur hins vegar orðið sú að við byggjum meginhluta þorskveið- anna á smáfiski og vertíðarafl- inn, sem er aðallega stórfiskur, er alltaf að minnka hlutfallslega. Þetta er röng stefha og gengur ekki til lengdar. Það sem er til úrbóta er einfaldlega að draga úr aflanum þannig að hærra hlutfall af þorskinum fái að eld- ast og þyngjast í sjónum áður en hann er veiddur. - Það er svo oft um vísind- in rætt og Hafrannsóknar- stofnunin er oft i sviðsljós- inu. Mig langar til að spyrja þig um ljós dæmi um árang- ur sem hefiir náðst og sem sannar hagnýti sjávarrann- sókna. „Ég get nefht það að íslend- ingar hófu humarveiðar fyrir 15 ámm eða svo og það liðu ekki nema um það bil tvö ár þegar í ljós kom að humarstofhinn var orðinn ofveiddur. Afli á sóknar- einingu var orðinn mjög lágur. Veiðarnar nánast borguðu sig ekki lengur. Hrafhkeli Eiríksson hóf þá rannsóknir á humarstofn- inum og í framhaldi af því kom hann með ráðleggingar um hvernig nýta ætti humarstofii- inn. Eftir hans ráðleggingum hefur verið farið svo að nú er svo komið að humarveiðamar em með arðbæmstu veiðum í landinu. Humarinn gefur miklar útflutningstekjur auk þess sem aflcoma bátanna er góð. Þetta tel ég bera þess órækt vitni að við ráðum nú yfir þekkingu til að geta ráðlagt stjómvöldum og sjávarútveginum og það er ljóst að þetta ber árangur. Sama má segja um síldveið- arnar undanfarin tólf ár. Það hafe verið stundaðar hér mjög arðvænlegar síldveiðar. Það hef- 22 VIKAN
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Vikan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vikan
https://timarit.is/publication/368

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.