Vikan


Vikan - 14.01.1988, Blaðsíða 42

Vikan - 14.01.1988, Blaðsíða 42
r Texti: Árni Sigurðsson Fáir menn hafa haft jafn róttæk áhrif á gang mann- kynssögunnar og Lenín. Án seihni byltingarinnar í Sov- étríkjunum vaeri heimur- inn harla frábrugðinu því sem hann er í dag. Það voru nefnilega tvær byltingar sama árið 1917. Hin fyrri var borgaraleg, en rúmum sex mánuðum síðar hrifs- uðu Bolsévikkar (sem þýðir: Meirihlutinn) völdin í sínar hendur og Lenín komst til valda. Sagt hefur verið að þeir sem oftast sigra endanlega í bylting- um séu almennt einörðustu og öguðustu byltingarmennirnir. Þegar þetta er sagt hlýtur einn maður að koma strax upp í hugann: Lenín. Ævi Léníns er sem sl ólabók- ardæmi um undirbúning til að ná og beita völdum. Hann virð- ist hafa verið ótrúlega einbeitt- ur, viljasterkur og agaður maður. Aldrei hvikaði hann frá markmiði sínu né lét hann neins konar „hentistefnur“ hafa áhrif á markmið sín í hinni pólitísku baráttu. En hann beitti ýmsu fyr- ir eigin vagn og notfærði sér að- stæðurnar til hins ýtrasta. Enda verður það að segjast að hann náði umtalsverðum árangri,. hvort sem það verður talið hafa verið til ills eða góðs fýrir mannkynið. Mótunarár Lenín (skýrður Valdimir Iljítsjs) fæddist í Simbrsk þann 10. apríl 1870. Hann átti rætur að rekja til millistéttar fólks. Faðir hans var embættismaður og var í mikluni metum fyrir störf sín í þágu menntamála. Af honum hefur Lenín fljótlega lært iðni og reglusemi. Haft er eftir systsur hans að faðir þeirra rhafi hafí eftirlit með hvernig pau systkinin stunduðu námið og veitt þeim mikinn styrk. Námsferill Leníns var glæsileg- 42 VIKAN gófaður vinnuþjarkur ur. Níu ára gamall tók hann inn- tökupróf í menntaskóla og hlaut þar alltaf fýrstu einkunn fyrir námsárangur. En hann stundaði ekki einungis sitt eigið nám heldur eyddi hann talsverðum tíma í að hjálpa vinum og ætt- ingjum í námi. Eftirfarandi frá- sögn systur hans gefúr ágætt dæmi um hverju hann gat feng- ið áorkað: ... .eftir lát föður okkar, 12. janúar 1886, veittist mér sér- staklega crfítt að einbeita mér við námið og latínan mín stóð kyrr þar sem hún var. Þá var það að Volodja (Lenín) bauðst til að hjálpa mér þótt hann hefði nóg að gera, því að hann var þá í næstefsta bekk menntaskóians og þar að auki að búa Okotnik- ov, kennarann frá Tsjúvasj, und- ir próf. Þannig lagði þessi piltur, tæplega sextán ára, þessa byrði á herðar sér af frjálsum vilja. (Anna Uljanova-Jelizarova: Lenín, 18.) (Það þarf varla að taka það fram að hún náði latíuninni). Þegar Lenín var á unglingsár- um sínum gerðust atburðir sem áttu eftir að hafa mikil áhrif á framtíð hins unga manns. Hann var á sextánda aldursári þegar faðir hans dó og ári seinna var eldri bróðir hans tekinn af lífi fýrir hlutdeild í samsæri til að ráða Alexander III. Rússakeisara af dögum. Er næsta líklegt að af- taka bróður hans hafi hert hinn unga námsmann til muna og gert hann harðari og einstreng- ingslegri. Þessi bróðir hans (Al- exander hét hann) hafði alltaf verið í miklu uppáhaldi hjá Len- ín og var honum fýrirmynd í flestu. Af honum lærði hann að, lesa Marx og tileinka sér kom- múnisk ffæði. Segir systir þeirra (Anna Úljanova) um aftöku bróð- urins að Alexander Úljanov hefði dáið „hetjudauða" og að sá kyndill byltingarsinnaðs píslar- vættis hans hafi verið ljós á veg- um yngri bróður hans, Valdimirs (Leníns). Um þetta’leyti var hann í efsta bekk menntaskól- ans. Fréttin um bróður hans var honum mikið áfall, en hann bar harm sinn af miklu sálarþreki, og bæði hann og Olga systir hans luku prófi um vorið og fengu verðlaunapeninga úr gulli. Byltingamaður Alexander, bróðir Leníns, hafði aðhyllst öfgastefnu sem köluð var Narodismi og var nokkurs konar hryðjuverka- stefna þar sem aðaláJhersla var lögð á að koma keisaranum fyrir kattarnef. Seinna gagnrýndi Len- ín þessa stefnu harðlega. Lenín útskrifaðist úr há- skólanum í Kazan árið 1891 og var hann þá orðinn vel lesinn í kommúnískum fræðum. Um það leyti var hann orðinn sannfærð- ur um öll meginatriði marx- ismans og var orðinn byltingar- maður að atvinnu. í desember 1895 var hann sendur í útlegð til Síberíu. En þar starfaði hann ásamt öðrum marxistum við útgáfústarfsemi og rannsókmr á matxismanum. Upp úr þessu fer hann að móta sínar skoðanir á marxismanum sem oftast hafa verið nefndar „Marx-Lenínisminn.“ Lenín hafði það gott í útlegðinni og segja reyndar sagnfræðingar að hún hafi verið honum til happs, því þar hafi honum veist tími og næði til rannsókna og lesturs. Hafi hann í útlegðinni brýnt
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Vikan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vikan
https://timarit.is/publication/368

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.