Vikan - 21.01.1988, Page 21

Heimildir:
Forskning
och Framsteg
Velmegun var
mun meiri á
Norðurlönd-
um en talið
hefur verið til
aessa. Um
aað vitna
verðmætir
munir sem
fundist hafa í
gröfum.
Biblían og Bakkus
Það merkilega við þessa upp-
götvun er í raun tvennt. í fyrsta
vínguðinn. Skartgripirnir eru
semsé bæði tengdir Biblíunni
og Bakkusi. fyrst og fremst segja
þeir okkur þó frá velmegun og
stöðu þeirra sem báru þau.
Árið 1 voru engin eiginleg
ríki eða konungar á Norður-
löndum. íbúarnir voru lauslega
tengdir í ættbálkasamfélög þar
sem fremsti stríðsmaðurinn var
höfðinginn. Þetta voru viðsjár-
verðir tímar og íbúarnir höfðu
mikil samskipti við hið mikla
veldi Rómverja, bæði vinsamleg
Jesú fæðist, Pompei eyði-
leggst í eldgosi, Rómverjar
leggja England undir sig.
Bygging kínverska múrsins
er hafin og Kleópatra fremur
sjálfsmorð. Allir þessir við-
burðir hljóma kunnuglega
en hvað gerðist hér á
Norðurlöndum á sama tíma?
Vísindamenn í Skandinavíu
hafa undanfarið unnið að
rannsóknum sem lúta að
lífsháttum og markverðum
viðburðum á Norðurlönd-
um fyrir tæpum 2000 árum.
Þegar norski fornleifafræð-
ingurinn Anders Hagen fór með
2000 ára gamalt gullhálsmen til
gullsmiðs til að fá faglegt mat á
vinnubrögðunum sem höfðu
verið viðhöfð við smíði þess
varð hann mjög hissa. Við smíði
mensins hafði verið notuð tækni
sem var þekkt frá mun eldri
tíma, reyndar er aðferðinni lýst í
Gamla Testamentinu.
Gullþræðirnir eru aðeins 0,2
millimetrar að þykkt. Til að
ffamleiða svo þunna þræði
börðu gullsmiðirnir fyrst málm-
inn í örþunnar plötur sem þeir
síðan skáru í ræmur. Ræmurnar
voru svo að lokum vafðar £
þræði.
lagi að á Norðurlöndunum var
menning sem bauð upp á mark-
að fyrir vandaða skrautgripi á
þeim tíma sem við köllum róm-
verska járnöld. Tæknin sem not-
uð var við gerð þessara gripa
var ævaforn og velþekkt Iangt
suður í löndum. í öðru lagi sýnir
lögun gripsins ásamt fleiri sam-
skonar gripa frá sama tíma sem
fundist hafa að norrænir gull-
smiðir hafa leitað fyrirmynda
suður í lönd.
Allir gripirnir hafa áfestar
gullperlur sem mynda vínberja-
klasa — táknið fýrir rómverska
►
VIKAN 21