Vikan - 22.12.1938, Blaðsíða 22

22
VIKAN
Nr. 6, 1938
Siiiiittni i Pyecnn.
Eftir H. Q. Wells.
HANN situr aðeins í fárra metra
fjarlægð. Ég sé hann, ef ég lít
um öxl. Ef ég mæti augnaráði
hans, og það geri ég því nær alltaf, tala
augu hans þýðingarmikið mál. Aðallega
eru þetta bænaraugu, en þó skín úr þeim
einhver tortryggni. Fari hún bölvuð, þessi
tortryggni í Pyecraft!
Ef ég vildi koma upp um hann, myndi
ég hafa gert það fyrir löngu síðan.
Ég steinþegi, ég segi ekki nokkurn skap-
aðan hlut. Hann ætti því að geta verið í
essinu sínu, ef slíkir ístrubelgir eiu nokk-
urntíma í essinu sínu. En hver myndi trúa
mér, ef ég segði frá öllu saman?
Vesalings gamli Pyecraft! Ógæfusami
píslarvottur ístrunnar. Feitasti klúbbfélagi
í allri London!
Hann situr við eitt litla borðið hjá arn-
inum og úðar upp í sig. Hann hámar eitt-
hvað í sig, en hvað er það? Ég lít við. Jú,
þama hverfur upp í hann heit, smurð
tröllakaka. Og augu hans stara á mig.
Þetta ræður úrslitum, Pyecraft!
IJr því þú hagar þér svona fyrirlitlega,
úr því þú glápir stöðugt á mig, eins og
ég væri ekki heiðarlegur maður, þá geri
ég mér hægt um vik og skrifa þetta allt
saman niður hérna rétt fyrir augunum á
þér, — allan sannleikann um þig, mann-
inn, sem ég hjálpaði og verndaði, en endur-
geldur það með því að gera mér ólíft í
klúbbnum, algjörlega ólíft, með þessu stöð-
uga augnaráði, með þessum vatnsbláu,
átakanlegu bænaraugum um að koma ekki
upp um þig, segja ekki neitt.
Og auk þess. Hví er hann líka alltaf
étandi? Jæja, hérna kemur sannleikurinn,
allur sannleikurinn, ekkert nema sannleik-
urinn.
Ég kynntist Pyecraft einmitt í þessum
reyksal. Ég var nýr félagi, feiminn og upp-
burðarlítill, og hann tók eftir því. Ég sat
aleinn við borð og var að óska þess, að
ég vissi meira um meðlimina, þegar hann
tók stefnuna til mín allt í einu, heil skriða
af kjöti og beinum, og hlammaði sér stynj-
andi niður á stól við hliðina á mér. Hann
blés þar um stund, burðaðist við að kveikja
sér í vindli og ávarpaði mig síðan. Ég man
ekki, hvað hann sagði, en eitthvað var
hann að tala um, að það kviknaði illa á
eldspýtunum, og hann stöðvaði þjónana
einn af öðrum, á meðan hann lét dæluna
ganga, til þess að segja þeim þetta um
eldspýtumar með sinni mjóu, skræku rödd.
Það var einhvernveginn á þennan hátt,
sem fyrsta viðræða okkar var.
Hann talaði um ýmsa hluti og fór svo
að minnast á íþróttir. Því næst kom hann
að líkamsbyggingu minni og vexti.
— Þér ættuð að hafa öll skilyrði til þess
að vera leikinn í „cricket, sagði hann.
Ég býst við að ég sé grannur, sumir
myndu kalla mig mjóvaxinn, og ég er frek-
ar dökkur yfirlitum, en ég blygðast mín
ekkert fyrir það, að langalang-amma mín
var Hindúi. Þrátt fyrir það kæri ég mig
ekkert um, að því nær ókunnugir menn
sjái það eða séu að hnýsast í það. Mér
var því ekkert um Pyecraft frá því fyrsta.
En hann hafði aðeins talað um mig til
þess að geta leitt talið að sjálfum sér.
— Ég býst við, að þér hreyfið yður
meira en ég, og ef til vill étið þér engu
minna, sagði hann.
Eins og allir ístrubelgir, gerði hann sér
í hugarlund, að hann æti svo að segja ekk-
ert.
— En samt sem áður, hélt hann áfram
og brosti með sjálfum sér, þá erum við nú
talsvert ólíkir.
Og því næst fór hann að tala um ístr-
una, hann ræddi fram og aftur um ístruna
á sér, um allt, sem hann gerði til þess að
eyða henni, um allt, sem hann hefði í
hyggju að gera til þess að verða grennri,
hvað aðrir hefðu ráðlagt honum við ístr-
unni, og hvað aðrir ístrubelgir hefðu gert
við sinni ístru.
— Maður skildi halda, sagði hann, að
það sé hægt að koma í veg fyrir þetta með
matarskömmtun og lyfjum.
Þetta var andlaust tal, leiðindaþvaður.
Ég fékk klígju af að hlusta á hann.
Það er hægt að þola slíkt í klúbb um
stundarsakir. En er fram í sótti fann ég,
að það fór að verða nokkuð mikið af því
góða. Hann var hvarvetna á hælunum á
mér. Kæmi ég inn í reyksalinn, brást það
ekki, að hann kom vaggandi á móti mér,
og stundum sveimaði hann í kring um mig,
á meðan ég var að borða. Stundum virt-
ist hann hvergi geta verið nema þar, sem
ég var. Hann var óþolandi, og það bitnaði
mest á mér. Og frá því fyrsta var eitt-
hvað í látbragði hans, rétt eins og hann
vissi eitthvað, alveg eins og hann væri að
leita að þeim möguleika hjá mér, sem
hvergi væri annarsstaðar.
— Ég myndi allt til vinna, sagði hann
stundum. Ég myndi ganga út í eld og vatn,
ef ég gæti létt af mér einhverju af þessu
spiki.
Svo starði hann á mig yfir slapandi
kinnaflykkin og svelgdist á andrúmsloft-
inu. Vesalings gamli Pyecraft! Nú hringir
hann, vafalaust til þess að biðja um aðra
tröllaköku.
Dag nokkurn komst hann loksins að efn-
inu.
— Lyfjavísindin okkar, sagði hann,
lyf jafræðin hérna á Vesturlöndum er langt
frá því að vera fullkomnasta lyfjafræðin.
Mér hefir verið sagt, að í Austurlöndum
-----. Hann þagnaði allt í einu og starði
á mig. Það var rétt eins og hann væri að
virða fyrir sér skepnu í dýragarði.
Skyndilega varð ég reiður við hann.
— Nei, heyrið þér mig nú, sagði ég.
Hver hefir sagt yður frá uppskriftum
hennar langalangömmu minnar?
Hann muldraði eitthvað, en færðist und-
an að svara.
— I sérhvert skipti og við höfum hitzt
í meira en viku, sagði ég, og það hefir nú
verið býsna oft, þá hafið þér verið að narta
utan í og ympra á þessu leyndarmáli
mínu.
— Jæja þá, sagði hann. Fyrst svona er,
þá er bezt að ég viðurkenni það, já, ég
komst að því------------
— Hjá Pattison?
— Já, óbeinlínis hjá honum, sagði hann,
en ég held, að hann hafi ekki sagt satt.
— Pattison, sagði ég, tók inn meðalið
upp á sína eigin ábyrgð. Pyecraft herpti
saman varirnar og hneigði sig.
— Uppskriftir langalangömmu minnar
þurfa einkennilegrar meðferðar með. Faðir
minn hafði nærri því tekið af mér loforð
um að-----------
— En hann gerði það ekki?
— Nei, en hann aðvaraði mig. Einu
sinni notaði hann sjálfur eina þeirra.
— Einmitt það, já, — — — En þér
haldið þó ekki?-----------En segjum nú
svo, að til sé maður, sem-----------
— Þessar uppskriftir eru alveg sérstæð
og einkennileg gögn. Jafnvel lyktin af
þeim! sagði ég.
En eftir að Pyecraft hafði komizt þetta
á rekspöl með mig, var hann ákveðinn að
láta mig ekki sleppa við svo búið. Ég var
stöðugt smeykur um, að ef ég reyndi um
of á þolinmæði hans, myndi hann einn góð-
an veðurdag hlamma sér niður á mig og
fletja mig út. Ég get hreinlega kannast
við, að ég var ístöðulítill. En ég var einnig
orðinn dauðleiður á honum. Ég var farinn
að bera þann hug til hans, að mér lá næst
að segja við hann:
— Jæja, látið þá skeika að sköpuðu!
Þetta með Pattison, sem ég hefi laus-
lega drepið á, var með allt öðrum hætti.
Hvað það var, skiptir engu máli nú. En
hvað sem öðru líður, þá vissi ég að upp-
skriftin, sem ég notaði þá, var óyggjandi.
Hvað á eftir fór, er mér lítt kunnugt. Yfir-
leitt lá mér næst að halda að þetta væri
ekki með öllu hættulaust.
En ef ég byrlaði nú Pyecraft eitur! Ég
varð að játa, að mér fannst býsna mikið
í fang færst að bana Pyecraft á eitri.
Um kvöldið tók ég fram úr peninga-
skápnum hið einkennilega ilmviðarskrín og
fletti þessu skrjáfandi skinnhandriti. Sá,
sem hefir ritað þessar uppskriftir fyrir
langalangömmu mína, hefir auðsjáanlega.