Vikan - 17.06.1943, Blaðsíða 7

VIKAN, nr. 24, 1943
7
Fiskifélag íslands
Framhald af bls. 3.
Sigurðsson skipstj., Jón Magnússon fiski-
matsmaður, Magnús Magnússon skipstjóri,
Matthías Þórðarson útgerðarm., en fyrsti
varaforseti var Tryggvi Gunnarsson banka-
stjóri. Dr. Bjarni Sæmundsson sat í stjórn
félagsins á þriðja áratug og var heiðurs-
félagi þess. Aðrir heiðursfélagar eru Svein-
björn Egilson, Geir Sigurðsson, skipstjóri,
Magnús Sigurðsson bankastjóri, Á. Vedel
Táning, dr. phil., Kaupmannahöfn. Fyrsta
fiskiþingið var háð 1913.
Hér fer á eftir lýsing á starfsemi Fiski-
félagsins eins og hún er í meginatriðum:
Fræðslustarfsemi: Félagið heldur uppi
kennslu í meðferð mótorvéla. Er kennslan
í námskeiðsformi og eru haldin meiri og
minni námskeið. Meiri námskeiðin eru
haldin í Reykjavík, þar sem félagið hefir
í húsi sínu mjög fullkominn vélasal til
kennslunnar. Minni námskeiðin eru haldin
bæði í Reykjavík og úti um landið í hin-
um ýmsu veiðistöðvum. Eru að jafnaði
haldin 3—4 minni námskeið á vetri hverj-
um, þar af eitt í Reykjavík og eitt meira
námskeið. Þátttaka í námskeiðunum hefir
farið mjög vaxandi á undanförnum árum.
Auk beinnar kennslu í mótorfræði held-
ur vélfræðiráðunautur félagsins uppi leið-
beiningastarfsemi um allt það, er við kem-
ur viðhaldi og hirðingu mótorvéla. Leita
bátaeigendur við Faxaflóa mjög 'mikið til
hans um allt það, er þessu viðkemur.
Einnig ferðaðist hann milli veiðistöðva í
öðrum landshlutum til þess að leiðbeina
mönnum. Auk þess, sem félagið hefir hald-
ið mótornámskeið, hefir það styrkt önnur
námskeið fyrir sjómenn, svo sem sjóvinnu-
námskeið, haldið matreiðslunámskeið fyrir
matsveina á fiskiskipum o. s. frv. Þorsteinn
Loftsson er vélfræðiráðunautur félagsins.
Rannsóknarstarfsemi: Á vegum fé-
lagsins er starfandi rannsóknarstofa á
sviði fiskiðnaðar. Starfa þar fiskiðnfræð-
ingur og 2 efnafræðingar. Eru þar reknar
hagnýtar rannsóknir á framleiðslu sjávar-
útvegsins, svo og á nýtingu og viðhaldi
Amór Guðmundsson réðst á skrifstofu Piski-
félagsins árið 1925 og hefir verið skrifstofustjóri
þess síðan 1935.
veiðarfæra. Forstöðumaður rannsóknar-
stofunnar er Þórður Þorbjarnarson.
tltgáfustarfsemi: Félagið gefur út
mánaðarritið Ægi. Eru þar birtar skýrsl-
ur um aflabrögð og útgerð, auk ýmislegs
annars er viðkemur sjávarútveginum.
Sömuleiðis birtast í ritinu fræðilegar grein-
ar um ýms efni viðkomandi sjávarútveg-
inum. Lúðvík Kristjánsson kennari hefir
verið ritstjóri Ægis síðan 1937.
Félagið gefur einnig út Sjómannaalma-
nakið. Ennfremur gefur félagið út kennslu-
bækur þær, sem notaðar eru við kennsl-
una á mótornámskeiðunum.
Loks hafa verið veittir styrkir til út-
gáfu ýmissa bóka og bæklinga, sem varð-
að hafa sjávarútveginn.
Skýrslusöfnun: Aflaskýrslusöfnun hef-
ir félagið haft á hendi, samkv. lögum síð-
an 1925. Með lögum var félaginu falin 1941
enn víðtækari söfnun skýrslna um allt það,
er útveginum viðkemur. Skal félagið láta
Hagstofunni í té allar þær skýrslur, sem
það safnar.
Upplýsingastarfsemi: 1 1. lið 2. gr.
laga félagsins segir svo um það, hver til-
gangur félagsins sé og hvernig það hyggst
að ná þessum tilgangi: „------— að vera
leiðbeinandi sambandsliður milli ríkisst jórn-
arinnar og sjávarútvegsins, honum til efl-
ingar.“ Þessi leiðbeiningar- og upplýsinga-
starfsemi félagsins byggist fyrst og fremst
á tvennu. I fyrsta lagi hefir félagið gegn-
um skýrslusöfnun sína stöðugt upplýsing-
ar um allt, sem aflabrögðum viðkemur,
svo og útgerð og útflutningi sjávarafurða.
1 öðru lagi hefir félagið gegnum f jórðungs-
erindreka sína, trúnaðarmenn í hverri
veiðistöð á landinu og deildir sínar víðs-
vegar um landið, mjög góð skilyrði til þess
að fyigjast með öllu því, sem gerist á sviði
útvegsins víðvegar um landið og góð tök
á að kynnast óskum og þörfum útvegsins
á hverjum tíma.
1 húsi félagsins eru, auk skrifstofu fé-
lagsins, vélasalur, þar eru mótornámskeið-
in haldin, og rannsóknarstofur, þar sem
fiskiðnrannsóknirnar eru reknar.
Núverandi stjórn Fiskifélagsins skipa:
Davíð Ólafsson forseti,
Emil Jónsson vitamálastjóri og
Sigurjón Jónsson, fyrrv. bankastjóri.
Davíð Ólafsson er fæddur 25. apríl 1916,
í Borgarfirði eystra, sonur Ólafs heitins
Gíslasonar, síðast framkvæmdastjóra í
Viðey, og konu hans, Jakobínu Davíðs-
dóttur, Ketilssonar kaupmanns á Akur-
eyri. Davíð varð stúdent frá Menntaskól-
anum í Reykjavík árið 1935. Sigldi þá um
haustið til Þýzkalands og stundaði nám í
hagfræði við háskólana í Miinchen og Kiel
og tók próf þaðan 1939. Kom þá heim og
tók við forsetastörfum í Fiskifélaginu í
marz 1940. Davíð er kvæntur Ágústu Gísla-
dóttur, Jónssonar prests á Mosfelli í
Grímsnesi.
Hillingar.
Við rökræður um landafundi má
ekki gleyma því, að Island er fjöll-
ótt og að hillingar í norðanverðu
Atlantshafi eru greinilegar. A síðari
árum hefir þess iðulega verið getið,
að fjöllin á sunnanverðu Islandi hafi
sést í hillingum i meira en hundrað
mílna fjarlægð, sjaldnar í tvöhundruð
og einu sinni í meira en þrjúhundruð
mílna fjarlægð. Eftir þessu er það
hugsanlegt að ibúamir í Pæreyjum
sæju öðru hverju til Islands, yfir
sundið þar á milli, sem er 240 mílur
á breidd. Þó að hillingar séu ekki
eins skýrar þegar sunnar dregur, er
ekki ólíklegt að Færeyjar gætu sést
frá Shetlandseyjum eða Orkneyjum,
úr 160 og 80 mílna fjarlægð, eftir
því, við hvom staðinn er átt.
Mestu hillingar, sem þekktar eru
viðvikjandi Islandi, vel staðfestar,
vom athugaðar sumarið 1939 af hin-
um þekkta ishafsskipstjóra og land-
könnuði Robert A. Bartlett, (var
skipstjóri á leiðangursskipi Vilhjálms,
„Karluk," 1913) frá skipi hans „Effie
M. Morrissey". Bartlett var að horfa
í norðaustur, í áttina til Suðvestur-
Islands, eins og Pæreyingar gætu
horft i norðvestur, í áttina til Suð-
austur-íslands, þar sem fjöllin eru
tiltakanlega há. Prófessor William
H. Hobbs, sem einnig er frægur fyrir
rannsóknir í Norðurvegi og vel
heima í bókmenntum um þau efni,
skýrir frá athugunum Bartletts í
bréfi til „Science'1, sem birtist þar 1.
des. 1939.
„Hinn 17. júlí var sólarhæð tekin
um hádegið og var skipið þá statt á
63° 38' n. br. og 33° 42' v. 1. Á skip-
inu vom þrír kronometrar og höfðu
þeir verið nákvæmlega athugaðir
daglega af athugunarstöð flotans,
veður var kyrrt og sjór sléttur. Kl.
4 e. h„ er sól var i suðvestri, birtust
merkilegar hillingar í stefnu að Suð-
vestur-lslandi. Snæfellsjökull (1446
m.) og önnur kennileiti á landi, er
skipstjóri og stýrimaður þekktu vel,
sáust glöggt, eins og fjarlægðin
þangað væri ekki meiri en 25 eða 30
sjómílur, þó að raunvemleg fjarlægð,
samkvæmt legu skipsins, væri 335—
350 löggiltar mílur. Aftur var tekin
sólarhæð, til samanburðar, kl. 6 síðd.
og var staðurinn þá 63° 42' n. br. og
32° 32' v. 1. Hlýtt var í veðri og rign-
ing. Veðrið hafði yfirleitt verið kyrrt
og sjór sléttur. Bartlett skipstjóri
ritar: „Ef ég hefði ekki verið viss
um staðinn, sem skipið var á, og
verið á leið til Reykjavíkur, hefði ég
búist við að koma þangað eftir fáa
klukkutima. Yztu brúnir í landslag-
inu og hvitur kollurinn á Snæfells-
jökli sáust greinilega og sýndust vera
ótrúlega nálægt'."
[Úr: Vilhj. Stefánsson: Ultima
Thule. Ársæll Ámason þýddi].
Trúleg lygasaga!
Ég fór eitt sinn út að fiska með
Bob bróður mínum, og þó að hann
fengi hvern laxinn á fætur öðmm
varð ég ekki var. Daginn eftir fórum
við aftur á sama staðinn, og allt fór
á sömu leið. Þriðja daginn læddist ég
út á undan honum, og rendi í sama
hylinn, sem hann hafði fengið mest i.
En allt kom fyrir ekkert, ég varð
ekki var. Ég var búinn að setja niður
öll veiðiáhöldin og var á heimleið,
þegar stór lax stakk höfðinu upp á
yfirborðið og sagði:
„Hvar er hann bróðir þinn í dag?“
Bing Grosby.