Vikan - 01.07.1943, Blaðsíða 4

4
VIKAN, nr. 26, 1943
ÞRÁ
að var ekki hægt að segja um frú
Johansen, að hún væri geðfelld. Það
bar margt til þess — tíu ára hjónaband
með sama manni, sem oft og tíðum var
vondur við hana, og sem hún þurfti þar
að auki að sjá fyrir, hafði gert hana kalda
og tilfinningarlausa, hafi hún þá nokkurn
tíma átt þær.
En svo var hún aftur á móti eins og
fædd til þess, að gegna því starfi, sem hún
gengdi. Hún veitti forstöðu vinnumiðlun-
arskrifstofu í stórborg.
Fólk, sem kom inn á skrifstofuna til
hennar, og hafði slæma samvisku, var
hrætt við hana. Því fannst sem hvöss augu
hennar sæju í gegnum það. Og hún var
skarpsýn. Aldurinn og lífsstarf hennar
höfðu kennt henni, að efast um allt
og vantreysta öllu. Það var orðin föst
venja hjá henni.
Hún hafði hrakið á flótta meira en helm-
ing af beiningarmönnum borgarinnar. Og
þeir af þeim, sem hún hafði sigrast á og
útvegað atvinnu, voru henni ekkert þakk-
látir. Þeir söknuðu tilbreytinga götulífsins
og alls þess, er þar skeði. En frú Johansen
var ósveigjanleg. Ef yfirvöldin sæju sér
ekki fært að útrýma betlurunum, þá skyldi
hún gera það. Ef það yrðu aðeins þeir
eftir í bænum, sem hðu verulega neyð, þá
skyldi hún sjá til þess, að þeir fengju
vinnu; en strax og hún yrði þess vör, að
þeir betluðu — þá skyldu þeir ekki þéna
grænan eyri, fyrir hennar tilstilli. Ekki
grænan eyri, á meðan hún, Louise Karoline
Johansen, fengi að ráða.
Einn morgun kom kona, klædd í svart-
an, velktan kjól og með tötralegt ekkju-
slör, inn á skrifstofuna til hennar. Frú
Johansen þekkti þessa manntegund mjög
vel — maðurinn, venjulegur verkamaður,
nýdáinn, og hún stóð ein uppi með þrjú
til sex börn, öll í ómegð.
„Fáið yður sæti,“ sagði frú Johansen
stutt í spuna, en þó ekki óvingjarnlega.
Konan tyllti sér á blábrúnina á eina stóln-
um, sem inni var, og sem komið var þann-
ig fyrir, að miskunnarlaust dagsljósið skein
beint í augu þess, er á hann settist.
„Hvað er yður á höndum?"
„Eg vil gjarnan fá vinnu,“ sagði konan.
„Hvaða vinnu?"
„Alveg sama hvað er.“
„Kunnið þér að gera hreint?"
„Já.“
„Getið þér þvegið vel þvotta?“
„Já, það held ég.“
„Kunnið þér að búa til mat.“
„Ó, já, venjulegan hversdagsmat."
„Hm, kannske að þér kjósið helzt hús-
þrif ?“
Frú Johansen skrifaði öll þessi atriði
Smásaga.
hjá sér, og snéri síðan talinu að persónu-
legra efni.
„Hafið þér búið lengi hérna?“
„Eina viku.“
Frú Johansen varð dálítið skrítin á svip.
„Hvar bjugguð þér áður?“
Konan nefndi nafn á annari borg, þar
skammt frá.
„Hvers vegna voruð þér ekki kyrrar
þar?
„Maðurinn minn dó.“
„Er langt síðan?“
„Ég hefi verið ekkja í þrjár vikur.“
„Eigið þér mörg börn?“
„Fimm.“
„Hve gömul?“
„Það elzta er tíu ára.“
„Fenguð þér ekkert eftir manninn
yðar?“
Hún hikaði andartak. „Jú dálítið," var
svarið að lokum.
„Hvað mikið?“
„Ja, sjúkrastyrkurinn hrökk til, fyrir
útförinni. Og svo var dálítil upphæð, sem
ég fékk.“
„Hvað mikið?“ Frú Johansen sýndi
enga miskunn.
„O — nokkur hundruð krónur.“
„Og þá peninga eigið þér auðvitað enn-
þá?“
„Nei.“
„Hvað gerðuð þér við þá?“
,’,Ég keypti dálítið fyrir þá.“
„Keyptuð þér dálítið ?“ Frú Johansen
leit á hana hæðnislega. „Hvað keyptuð
þér?“
„Pels.“
„Hvað segið þér?“ Frú Johansen hróp-
aði upp.
! VITIÐ ÞÆB ÞAÐ?
= 1. Hvenær hóf Fjölnir göngu sína?
i 2. Hver orti þessa vísu:
= Ljáið byrði lífs mér alla,
létt skal bera meira’ en það,
megi’ ég þreyttur höfði halla
i hálsi björtum meyjar að.
I 3. Hvað þýðir nafnið Georg?
i 4. Hvaða Gísli var kallaður Gjafa-Gísli, |
Lærði-Gísli og Vísi-Gísli?
1 5. Hvað geta svölur flogið með miklum i
| hraða ? |
| 6. Hvenær var Eggert Ólafsson uppi?
1 7. Hver var það, sem dró fyrsta fána að |
hún á Suðurpólnum?
i 8. Hvenær var Möðruvallaskóli fluttur til i
| Akureyrar ?
= 0. Hvar eru heimkynni tígrisdýrsins ? |
Lifa þau í Afriku?
i 10. Hvað er Þingvallavatn langt og hvað |
er það breitt?
: Sjá svör á bls. 14. |
úiifjimiiiiiiiiiiiiiiiMimftimtiiiifiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiMiiiiiiMi'iitMimiiiiHiiiiiuin
Aðkomukonan leit undan. „Pels,“ endur-
tók hún, svo að varla heyrðist.
„Þetta get ég ekki skilið,“ sagði frú
Johansen. „Hreingerningarkona, og á pels,
sem kostað hefir fleiri hundruð krónur.
Hvenær hafið þér hugsað yður að vera í
honum? Á morgnanna, þegar þér farið til
vinnu?“
„Nei, það hefi ég nú ekki,“ svaraði kon-
an, og tók spurninguna alvarlega. Ég hefi
ekki hugsað mér að vera í honum á hverj-
um degi. Ég ætla bara að vera í honum
öðru hvoru á sunnudögum, sé ekki of mikil
sól, eða rigning.“
„Þá geri ég ekki ráð fyrir að hann komi
yður að miklum notum.“
„ö, ég tek hann fram, mér til ánægju
á hverjum degi. Og ekki þarf ég að óttast
að honum verði stolið, því það lætur sér
enginn detta í hug, að ég eigi slíka flík.
En fari svo, að krakka-angarnir segi frá
því, þá gef ég þeim duglega ráðningu. Það
er verst með eldhættuna. Ég vildi gjarnan
geta brunatryggt hann.“
Frú Johansen fannst þetta vera eitt af
því einkennilegasta, sem fyrir hana hafði
komið, í starfi hennar.
„Ég skil ekki,“ sagði hún, „hvernig yð-
ur gat komið til hugar að eyða þessum
peningum svo gáleysislega. — Þér sem
engan eigið að, og verðið að gera yður
að góðu hvaða vinnu sem vera skal.“
„Ég skal segja yður nokkuð,“ greip að-
komukonan fram í, og andlit hennar ljóm-
aði. „Alla æfi, hefir mig langað til að eign-
ast pels. Áður en ég giftist, vann ég í verk-
smiðju, og þegar ég fór heim á kvöldin,
nam ég ávallt staðar fyrir framan glugga
loðskinnsalans, og dáðist að öllu sem ég
sá þar. Mér datt í hug að læra að sauma
pelsa, en ég var svo hrædd um að ég myndi
freistast til að stela þeim, að ég hætti við
það. Svo giftist ég Hansen og upp frá því
var ekki annað að hafa, en stöðugt erfiði
og barneignir. Nú og svo dó Hansen.“ Það
birti yfir svip hennar. „Nokkur hundruð
krónur hrukku skammt, fyrir sex mann-
eskjur, en þær dugðu til þess að kaupa
pels fyrir. En það hafði ég þráð að mega
allt mitt líf! Ég hafði aldrei fyrr átt svo
mikla peninga í einu — og — ég gat ekki
látið þetta á móti mér — ég fór og keypti
pelsinn. Ég hefi aldrei á æfi minni verið
jafn ánægð og ég var kvöldið, sem ég kom
með hann heim. Og ég mundi gera þetta
aftur, ef því væri að skipta. En ég ætla
líka að vinna og þræla fyrir börnum mín-
um, þangað til ekki verður annað eftir af
mér, en bein og skinn------en ef til vill
er nú frúin orðin fráhverf því að hjálpa
mér til þess að fá atvinnu?“
Gleðisvipurinn hvarf gersamlega af and-
liti hennar við síðustu orðin. Hún var stað-
in upp af stólnum og horfði kvíðafull á
frú Johansen.
Frúin stóð og blaðaði í embættisbókum
sínum. „Bíðið þér örlítið," sagði hún. Henni
komu í hug tvær ungar vinkonur sínar,
sem báðar voru nýlega orðnar ekkjur, þær
Framhald á bls. 14.