Vikan - 08.07.1943, Blaðsíða 3

VIKAN, nr. 27, 1943
3
Verkfrœðistéttin
íslenzka
Margar voru þær mikil mannvirki, einnig
á nútíma mælikvarða.
Þjórsárbriiin þegar hún var vígð 1895.
Er menn nú þjóta yfir brýrnar á stórfljót-
um landsins, dettur víst fáum í hug leng-
ur, hvílíkar gersemar þær eru þjóðinni,
og hve óskaplegur farartálmi ámar vom
óbrúaðar. En mannfjöldinn, um 2300
manns, sem gekk yfir brúna vígsludaginn,
skildi og fann gagnsemi þess, sem gerzt
hafði, er Þjórsá var brúuð. Og þar var
Sigurður Thoroddsen að verki. Hann flutti
inn í landið nýja þekkingu og djörfung á
sviði tækninnar og ruddi þannig braut
hinni mikilhæfu verkfræðistétt vorri.
^rtfro&ingafélag JUauta
Ijcfuv ijéur
bmajSrtgurýttrl^oroóísen
fyrrr. lantarcrfj’Víríingur
()rt6ursfélaga sinn
ér lcggtð fyratur (Delcn&nga úl á brout wtrf
'fl fr&itnnar. er þér bófud etarf yúar fgrir ftrnm
iugum dra og tófuð rii etjórn ucgamálanna.
þtim árum bgggid þtr ucgi og brgr, scm
cnn » ðag cru binir mifileocréuetu liiir i ncga-
fcrfi lanéeins. ^clltebcidarncgurinn, bcngibrgr-
nar á þjóroá og (jjöfulðá í (Ðxarfirði, svo og
brgmar á JJlönöu, ÍDmólfedaleá, fjörgá og
$oginu, bcra etarfí tjine fgreta rcrffrœóinge
Ijóean uott.
(Dmetanlegt gagn bcfur orðió að rertum giar
þau Kafa autij álit rcrflcgrar mcnningar í lanb
inu og oróió þjáóinni þratning lil framfara.
þcr Kaftd rutt braul fjölmennri elctt rcrtfraó-
inga, cr vottar giur fglletu oiröingu eína.
^ryfjooif. ÍÍ.jÚYii 1943.
ítjórn'O.Tð.
Þetta eru prentmyndir af áletrun, sem er á
möppu þeirri, er stjórn Verkfræðingafélags ís-
lands færði Sigurði Thoroddsen, fyrrv. landsverk-
fræðingi, í tilefni þess, að hann var gerður heið-
ursfélagi, þegar 50 ár voru liðin frá því að hann
hóf starfsemi sína hér á landi sem verkfræðingur.
Starf hins fyrsta verkfræðings var
ekki einasta fólgið í að gera tillögur
um ný mannvirki og leysa af hendi verk-
fræðileg störf við byggingu þeirra, heldur
varð einnig að kenna verkstjórum og
smiðum, — skapa stétt kunnáttumanna,
— er gæti leyst af hendi hin vandasöm-
ustu verk, svo að eigi þyrfti að sækja til
þess erlenda starfskrafta. Var þessi þátt-
ur starfsins ærið mikilvægur og erfiður,
því einmitt um þessar mundir voru hinar
fyrstu járnbrýr gerðar hér, en byggingu
þeirra voru menn óvanir, þar eða áður
var hér nær eingöngu um trébrýr að
ræða.
Það tókst fljótt að vinna bug á byrjun-
arerfiðleikum; hver brúin var gerð annari
meiri, og framkvæmdir komust fljótt í það
horf, að vegakerfi landsins jókst árlega
svo að um munaði. Af þeim framkvæmd-
um, sem hér er átt við, — um aldamótin
— má nefna Hellisheiðarveginn, hina veg-
legu hengibrú á Jökulsá í öxarfirði, brýrn-
ar á Blöndu, Örnólfsdalsá, Hörgá og Sogið
er bera starfi hins fyrsta verkfræðings
ljósan vott. Ennfremur byggði hann brúna
á Þjórsá, þótt aðrir hafi lagt til hennar
hin fyrstu drög.
Liðnir eru nú fimm tugir ára síðan Sig-
urður Thoroddsen hóf starf sitt. Hann
ruddi öðrum braut, svo að nú starfa hér
yfir fimm tugir verkfræðinga.
Ómetanlegt gagn hefir að verkum hans
orðið, hinar glæsilegu brýr juku álit
verklegrar menningar í landinu og urðu
hin mesta hvatning til margháttaðra
framfara.
1 virðingar og viðurkenningarskyni
fyrir brautryðjendastarf hans á þessu
sviði, vill því Verkfræðingafélag íslands
sýna honum þá sæmd, sem það getur
mesta veitt, að gera hann heiðursfélaga
sinn.“ •
Framhald á bls. 7.
50
áJm.
Framhald af forsíðu.
Pegar samþykkt var að gera Sigurð
Thoroddsen að fyrsta heiðursfélaga
Verkfræðingafélagsins fylgdi tillögunni
um það svofelld greinargerð:
„Þegar Sigurður Thoroddsen lýkur
prófi við Fjöllistaskóla Kaupmannahafn-
ar árið 1891 og gerist landsverkfræðingur,
— eins og starfið þá var nefnt — 1893,
leggur hann fyrstur Íslendinga út á braut
verkfræðinnar.
Um þær mundir var lítið um verklegar
framkvæmdir og-mannvirkjagerð hér öll á
bernskustigi; átti það rót sína að rekja
til fjárskorts og fámennis. Hér voru ekki
mannvirki, er staðið höfðu öldum saman,
eins og altítt er með öðrum menningar-
þjóðum.
Meir en helmingur þjóðarinnar bjó í
torfhúsum; vegir voru því nær engir og
sára fáar brýr; einstaka steinhús höfðu
verið gerð, en yatnsveitur, bryggjur eða
hafnarmannvirki þekktust hér eigi. Það
var ekki nema á nokurra ára fresti, að
við bættist vegspotti, brú eða steinhús.
Þegar í það var ráðist, varð að sækja er-
lenda, sérfróða menn til framkvæmda, og
það var eins og enginn gæti hugsað sér
annað.
Það var því síður en svo glæsilegt að
leggja fyrir sig verkfræði.
Ótrauður hóf Sigurður Thoroddsen starf
sitt, er hann tók stjórn vegamálanna í sín-
ar hendur. Mörg viðfangsefni biðu hans
og á mörgum erfiðleikum þurfti að
sigrast.
Starfsskilyrðin er hinn fyrsti verkfræð-
ingur átti við að búa, voru gjörólík þeim,
er við verkfræðingar eigum nú að venj-
ast. Þá var enga reynslu við að
styðjast; til verkstjórnar kunnu
menn fátt og hörgull var á lærðum
smiðum.
Á fyrstu starfsárum sínum gerði
Sigurður Thoroddsen tillögur og
áætlanir um marga þá vegakafla,
sem enn í dag eru hinir mikilsverð-
ustu í vegakerfi landsins. Hann átti
frumkvæði að þeim brúm, er gerð-
ar voru hér um og eftir aldamótin,
— og stóð fyrir byggingu þeirra.