Vikan - 05.08.1943, Blaðsíða 3

VIKAN, nr. 31, 1943
3
Hið stríðandi Kína
í bókinni „Ösigur og flótti. I umróti kínverskrar borgar-
styrjaídar“, eftir sænska landkönnuðinn Sven Hedin, er
mjög íróðlegur inngangur um styrjöldina í Sinkiang og
birtum við glepsur úr hönum, ásamt myndum úr bóltinni.
Hersteinn Pálsson ritstjóri íslenzkaði „Ósigur og flótta“'.
„Frá alda öðli hafa ýmsar þjóð-
ir í Mið-Asíu barizt um yfirráðin
yfir þeim gríðarmiklu flæmum,
sem á síðari tímum hafa verið
þekkt undir nöfnunum Dsungaria
og Austur-Túrkestan, eða einu
nafni Sinkiang.
Árið 1759 sameinaðí Chien
Lung keisari næstum alla Mið-
Asíu undir yfirráð sín. Rúmri öld
síðar, árið 1865, brauzt sigurveg-
arinn. Jakub Bek til Kaschgar og
tókst að ná yfirráðum í Sinkiang
á fáum árum. Landsbúar tala enn
um afreksverk hans. Eftir tólf
ára valdasetu hafði hann lokið
hlutverki sínu.
Á tímum Jakub Bek var mjög
dugandi hertogi, Tso Tsung-tang,
fylkisstjóri í Shensi og Kansu.
Þegar hann var 65 ára að aldri,
árið 1876, lagði hann fram áætl-
un um, hvernig fara ætti að því
að vinna Sinkiang aftur. Keisar-
inn féllst á ráðagerð hans. í apríl
1876 var herinn látinn fara eftir
keisaraveginum ■ til Hami og
Kuchengtse. Urumtji var tekin
og síðan Manas. I skýrslu til son-
ar himinsins sýndi Tso Tsung-
tang fram á, að Turfan væri hlið-
ið að Tien-shannan-lu eða landinu
sunnan himinfjallanna. Hann
Framhald á bls. 15.
Að ofan til hægri: Yang Tseng-sin marskálkur, sem var um 17 áxa skeið
landsstjóri í Sinkiang og byggði upp og efldi héraðið á allan hátt. Hann var
einn af hinum síðustu miklu mandarínum, er lifðu i anda keisaradæmisins gamla.
Að neðan til vinstri: Ma Chung-yin hershöfðingi, „hinn mikli hestur“. Ma Chung-
yin hinn ungi Tungusa-hershöfðingi er aðal söguhetjan í bókinni „Ósigur og
flótti“. Tungusar eru þeir Kinverjar, sem tekið hafa Mohameðstrú, og eru
að öðru leyti frábrugðnir öðrum Kínverjum. Á kinversku heitir Mohameð Ma.
En Ma þýðir líka ,,hestur“ og því var Ma Chung-yin kallaður „hinn mikli hestur“.
Að neðan til hægri: Ung tyrknesk móðir með barn sitt.