Vikan - 05.08.1943, Blaðsíða 7

VIKAN, nr. 31, 1943
í
Kvenfélagasamband Islands
Framhald af
forsíðu
f jölgað á þessum árum, svo að samtök
kvenna ná nú um land allt. Á þessu árabili
hafa samtök kvenna unnið margþætt nytja-
störf í þágu lands og þjóðar, þrátt fyr-
ir fjárhagsörðugleika og aðra óhentuga
aðstöðu. Hins vegar er nú ekki annað
sýnna en að dýrtíð og breyttir atvinnu-
möguleikar þjóðarinnar leggi þessa starf-
semi algjörlega í rústir, þótt aldrei hafi
verið brýnni þörf en nú að starfa sem bezt
og markvísast að málum þessum.
Af ofangreindum ástæðum hefir því 5.
Landsþing kvenna samþykkt stórvægileg-
ar breytingar á lögum K. 1. Þær breyting-
ar miða fyrst og fremst að því að auka,
efla og koma í fastara horf samtökum
kvenna í landinu.
1 hinum nýsamþykktu lögum er gert
ráð fyrir:
1. Að koma á fót skrifstofu í Reykjavík,
er hafi á hendi yfirstjóm þeirra mála, er
undir sambandið heyra.
2. Að hafa starfandi launaðan fram-
kvæmdastjóra (heimilismálastjóra).
3. Að hafa starfandi ráðunauta, er leið-
beini í hinum ýmsu starfsgreinum sam-
bandsjns.
Með tilliti til hins ofanritaða vill því 5.
Landsþing kvenna leyfa sér að fara fram
á, að hin háttv. ríkisstjórn Islands sjái
um, að inn á næstu f járlög komi f járveit-
ing til K. 1., er nemi að minnsta kosti kr.
100.000.00 — hundrað þúsund krónum —.
Jafnframt vill Landsþingið leyfa sér að
fara þess á leit, að lagt verði fyrir næsta
alþingi frumvarp til laga, framborið af
ríkisstjórninni, um starfssvið K. 1. á sama
hátt, og löggjafarvaldið hefir ákveðið
starfssvið B. 1.
Treystum vér því, að hin háa ríkisstjórn
sjái þá knýjandi nauðsyn, er þessar óskir
yorar eru byggðar á og bregðist þannig
við þessari málaleitun vorri, að unnt verði
mjög bráðlega að hefja þá starfsemi, sem
fyrirhuguð er með hinum nýju lögum K. l.“
Frk. Svafa Þorleifsdóttir, skólastjóri á
Akranesi, sem er í stjórn Kvenfélagasam-
bands Islands, hefir skrifað ágæta grein
um það í Nýtt kvennablað og segir þar
m. a., eftir að hún hefir skýrt frá því,
að sambandið fékk aðeins 2 þús. krónur
úr ríkissjóði, í stað 80 þús., sem það bað
um:
„Ætla mætti, að þetta hefði haft þau
áhrif, að konunum hefði fallizt svo hugur,
að ekkert hefði verið aðhafst, en svo
hrapallega fór þó ekki. Smærri sam-
böndin héldu námskeið í matreiðslu,
saumum, vélprjóni og vefnaði, fengu
garðyrkjukonur til að ferðast um og
leiðbeina í garðyrkju o. fl. o. fl. Stjórn
K. 1. var jafnan reiðubúin að hvetja smærri
samböndin og veita þeim margháttaða lið-
veizlu, bæði með útvegun kennara, fjár-
styrkjum eftir föngum o. fl. Allt þetta
varð ómetanleg uppörfun og styrkur.
Margþætt og merkilegt starf hefir verið
af höndum innt, þrátt fyrir þröngan fjár-
hag; starf sem aldrei hefði verið unnið, ef
íslenzkar konur ættu eigi enn arf mæðra
sinna: fórnfýsi og þolgæði. Smátt og
smátt og án þess eftir því væri tekið hefir
þetta starf breytt svo hugsunarhætti þjóð-
arinnar, að nú virðist það vera almenn
skoðun, að störf húsfreyjunnar krefjist
sérmenntunar og að konurnar sjálfar séu
þar færastar um að finna, hvar skórinn
kreppir. Auk þess eru ,tvö af stærri hug-
sjónamálum Kvenfélagasambands Islands
komin til framkvæmda: húsmæðraskóli í
Reykjavík og húsmæðrakennaraskólinn,
þótt síðasta skrefið til framkvæmda í hinu
síðarnefnda megi þakka ötulli forgöngu
forstöðukonu skólans, Helgu Sigurðar-
dóttur.
Á þessum árum hefir Landsþing kvenna
komið 5 sinnum saman. Á öllum þingunum
hefir ríkt almennur áhugi, enda margar
mikilsverðar ályktanir samþykktar. Hafa
þær sumar hverjar komið til framkvæmda,
en aðrar dagað uppi vegna f járskorts eða
annara ókleifra örðugleika. Stærsta sporið
og djarfasta var þó stigið á hinu nýaf-
staðna 5. Landsþingi kvenna, þá er sam-
þykkt voru ný lög fyrir Kvenfélagasam-
band Islands. 1 lögum þessum eru ýms ný-
mæli, sem þó eru aðeins ljós greinargerð
þess, er fyrir forgöngukonunum vakti í
upphafi. Helzta nýmælið er, að stofna beri
skrifstofu í Reykjavík með launuðum
framkvæmdastjóra, fari skrifstofa þessi
með mál húsfreyjanna í landinu, hliðstætt
við skrifstofu Búnaðarfélags Islands í þágu
bændanna. Þó er sá munur á, að skrifstofa
K. 1. á jafnt að hugsa fyrir þörf húsfreyj-
unnar í bæjum sem sveitum. K. 1. hyggst
einnig að leitast við að hafa starfandi
ráðunauta, er veitt geti leiðbeiningar og
aðstoð í ýmsu því, er starfssvið húsfreyj-
unnar varðar. Sambandið vill einnig verða
þess megnugt að stuðla að stofnun almenn-
ings þvottahúsa og brauðgerðarhúsa, veita
leiðbeiningar og upplýsingar um notkun
beztu tækja og véla við innanhússstörf
o. m. fl. Allt þetta er enn aðeins sam-
þykktar reglur og lög, er því aðeins koma
til framkvæmda, að þing og stjórn bregðist
vel við málaleitun um f járframlög úr ríkis-
sjóði.
Húsfreyjurnar eru fjölmennasta stétt
landsins. Á þeirra herðar eru lagðar þung-
ar byrðar og starf þeirra er oft vandasamt
og erfitt. Um hendur þeirra fara mikil
peningaleg verðmæti. Undir þekkingu hús-
freyjunnar og kunnáttu er líkamlegt
heilsufar og þroski þjóðarinnar allverulega
komið. Og síðast en ekki sízt, eru það hús-
freyjurnar, sem drýgstan þáttinn eiga í
því að skapa hið andlega andrúmsloft
heimilanna. En á heimilunum á uppeldi
allrar þjóðarinnar sínar dýpstu rætur.
Er hægt að vænta þess, að íslenzkar
húsfreyjur geti rækt sem skyldi allar sín-
ar þungu skyldur með þeim skilyrðum, sem
nútíminn býr þeim? Nei, eindregið, ákveð-
ið nei allra hugsandi kvenna í landinu, og
að því er ég hygg fjölmargra karla. Því
er það fullkomlega tímabært, að konur
vinni kappsamlega og markvíst að umbót-
um á þessu sviði. Tíminn líður ört og um-
rótið er mikið. Málið þolir enga bið.“
I fyrstu stjórn Kvenfélagasambands Is-
lands voru: Ragnhildur Pétursdóttir, for-
seti, Guðrún Briem og Guðrún Péturs-
dóttir.
Núverandi stjórn sambandsins skipa:.
Ragnhildur Pétursdóttir, forseti, Guðrún
Pétursdóttir (þær systurnar hafa verið í
stjórn þess frá upphafi) og Svafa Þorleifs-
dóttir, skólastjóri á Akranesi. Varastjórn:
Guðrún Geirsdóttir, varaforseti, Aðal-
björg Sigurðardóttir og Ásta Jónsdóttir,
Reykjum í MosfellssVeit. Endurskoðendur
eru Guðríður Jónasdóttir og María Knud-
sen.
Frú Ragnhildur Pétursdóttir, forseti
Kvenfélagasambands íslands, er fædd í
Engey 10. febrúar 1880, dóttir Péturs
Kristinssonar bónda þar og Ragnhildar
Ólafsdóttur, • Ólafssonar, frá Lundum í
Stafholtstungum í Mýrarsýslu. Ragnhildur
Pétursdóttir fór, þegar hún var tuttugu og
fimm ára, til Noregs og gekk þar á hús-
mæðraskóla. Hún var nær þrjú ár í Nor-
egi. Fyrsta veturinn eftir að hún kom
heim var hún umferðakennari í matreiðslu
og ferðaðist um Suðurlandsundirlendið á
vegum Búnaðarfélags Islands. Síðan
var hún kennslukona í tvo vetur við
Kvennaskólann í Reykjavík, fyrst eftir að
hann flutti í nýja húsið.
Frú Ragnhildur er gift Halldóri Kr.
Þorsteinssyni skipstjóra. Þau hafa, síðan
1920, búið í Háteigi, sem er skammt fyrir
austan Rauðarárstíginn í Reykjavík, og
hefir fram að þessu verið utan við borgina,
enda hafa þau alltaf heyjað og haft kýr,
en nú er byggðin að færast þangað og
hvert túnið á fætur öðru tekið undir
byggingarlóðir.
Óbreytti hermaðurinn: Þér sögð-
uð, liðsforingi, að ég skyldi taka með
mér það, sem ég gæti ekki án verið.