Vikan - 16.09.1943, Blaðsíða 4

4
VTKAN, nr. 37, 1943
I Lundúnaþoku
IlKið var enginn minnsti vafi á því, að ég
llllr var orðinn rammvilltur. Allt í kring-
um mig var þokan eins og veggur, ég sá
ekki einu sinni niður fyrir fætur mér, hvað
þá lengra.
Allt í einu fannst mér eins og einhver
gengi fram hjá mér, eða blátt áfram
strykist við hlið mína; ég heyrði fótatak
rétt hjá mér, og mér sýndist móta fyrir
einhverri mishæð í þokunni. Ég staðnæmd-
izt af þessari óvæntu truflun, ég hafði
haldið að ég væri hér aleinn á ferð, og að
enginn væri hér nálægur. Rétt í þessu
heyrði ég glaðlegan hlátur úti í myrkrinu,
spölkorn frá mér, en ég sá engan. Ég
heyrði það greinilega, að þetta var kven-
maður sem hló, röddin bar því vitni.
„Gerði ég yður hverft við?“ heyrði ég
að röddin sagði.
,,Nei, það var ekkert!“ kallaði ég glað-
lega á móti. ,,Ég bið yður að fyrirgefa,
þetta var engu síður mín sök. Það var
engu minni ástæða til að yður brygði,“
hélt ég áfram. ,,Æ, þessi leiðinlega þoka!“
Ég var nærri búinn að reka mig á
ljósastaur, en grilti þá í ljósglætuna fyrir
ofan mig; ég staðnæmdist við staurinn.
„Hver eruð þér?“ spurði röddin í þok-
unni, mér heyrðist vera ótti í rómnum.
Ég sagði til mín, en þá var svar mitt
endurgoldið með hæðnilegum hlátri, sem
mér heyrðist fjarlægjast. En ég beið þess
með eftirvæntingu, að sjá þessa stúlku,
sem átti þennan hljómfagra og glaðlega
hlátur, og vildi því ekki fyrir nokkurn
mun tapa henni frá mér út í þokuna.
„Halló! Hvar eruð þér?“ kallaði ég
ákafur.
„Hér,“ svaraði hún og hló enn.
Ég heyrði hlátur hennar nú miklu óskýr-
ar en áður; annað hvort var hún komin
spölkorn í burtu frá mér, eða þá að þokan
var orðin svo þétt, að hún dró úr hljóð-
inu.
„Hafið þér tapað nokkru?“ spurði hún
og var nú nokkru nær mér.
„Tapað —? Við hvað eigið þér?“
Ósjálfrátt greip ég niður í vasa mína —.
Jú, úrið mitt ásamt festinni var horfið.
Ég bölvaði bæði hátt og í hljóði. Hvernig
gat staðið á þessu?
„Ég er með það, sem yður vantar,“
sagði röddin storkandi, „en þér getið fengið
það aftur ef þér viljið, það er mér ein-
skis virði eins og á stendur. Ég get hvergi
komið því í peninga núna í þessari þoku
og myrkri. Það er enginn á ferli lengur.“
Ég stóð steinþegjandi, glápti út í myrkr-
ið og kom ekki upp nokkru orði, svo undr-
andi var ég á þessu öllu saman. Ég gekk
nokkur skref í áttina þangað, sem mér
SMÁSAöA
heyrðist röddin koma úr, en steig þá fram
af gangstéttinni og niður í rennusteininn.
„Hreyfið yður ekki,“ sagði röddin skip-
andi. „Ef þér gerið það, þá sjáið þér aldrei
framar úrið yðar eða festina!"
„Það þykir mér helvíti hart,“ hrópaði
ég æstur.
„Ekki að vera orðljótur, góði, þér hafið
úrið yðar ekki frekar fyrir því. Ég kenni
að vísu í brjóst um yður. Ég hefi sjálf
reynt hvað það er að grípa í tóma vasa, svo
að ég skil mæta vel tilfinningar yðar, en
atvinna er nú alltaf atvinna, hver svo sem
hún er, og ég get ómögulega látið hjarta-
gæzku mína hlaupa með mig í gönur. Þér
hljótið að skilja það, er það ekki?“
Rödd hennar var sannfærandi; næstum
ásakandi, eins og hún vildi segja: Þú átt
að vera sanngjarn í dómi þínum, og líta á
málið frá fleiri en einni hlið; þú átt einnig
að skoða það frá mínu sjónarmiði. Ég
þagði og beit á vörina.
„Það er ef til vill til of mikils ætlast af
yður, að þér unið þessu tapi yðar vel,“
sagði hún svo. „Segið mér eitt; munduð
þér vilja fá úrið yðar aftur? Svarið mér
fljótt, því ég má ekki vera að því, að eyða
hér miklum tíma.“
„Já,“ sagði ég strax án þess að hugsa
mig um, en þó fannst mér einhvern veginn,
að hún vera aðeins að skopast að mér, og
að ég yrði að sætta mig við þetta, eins
og hvert annað hundsbit.
„Gott og vel,“ sagði hún. „Hvað hafið
þér mikla peninga?"
..........................
| VITIÐ ÞÉR ÞAÐ? |
I 1. Eftir hvern er þetta erindi?
Þér konur, sem hallirnar hækkið |
og hefjið mannanna sonu, =
hve Eysteins Lilja er innfjálg
af ást hans til jarðneskrar konu. [
Þér hækkið vort andlega heiði,
; unz himnamir opnir sjást.
:— Hver dáð, sem maðurinn drýgir, 1
er draumur um konu-ást. i
: 2. Hvað er langt frá Reykjavík, fyrir jj
i Hvalfjörð, til Hofsós? i
= 3. Hver er stærsti barnaskóli landsins, |
og hvenær var hann stofnaður?
= 4. Hverrar þjóðar var tónskáldið Johann i
Sebastian Bach, ög hvenær var hann |
| UPPÍ ? i
| 5. Hvenær hófu ítalir þátttöku í núver- i
i andi heimsstyrjöld ? |
= 6. Hvenær var sambandi Svíþjóðar og =
Noregs slitið ?
i 7. Hvenær tók Stalin við völdum í Sovét- i
| sambandinu ? =
| 8. Hvenær var Sláturfélag Suðurlands =
i stofnað ? i
| 9. Hvað er talið að mikill hluti fiskjar f
þess, sem veiddur er í heiminum, komi =
1 / úr Atlantshafinu ?
i 10. Hvenær var algeru einræði fasista =
komið á í Italíu ? i
Sjá svör á bls. 14. =
’■■llllllllllll•■lllllllll■■*lllll■lllllllllllllllllllll■llllllmlllllllll■lll■lllll■lllll■l■■lll|||||
„Fimm pund,“ svaraði ég.
„Er það allt og sumt?“ sagði hún
hæðnislega.
Rödd hennar heyrðist nú greinilega, og
ég heyrði að hún var komin rétt að segja
til mín, þótt ég sæi hana ekki.
„Það var lítið,“ sagði hún, en ég vil vera
heiðarleg við yður,“ hélt hún áfram. „Einsi
og þér getið skilið, þá mundi ég fá að
minnsta kosti sex pund fyrir bæði úrið og
festina hjá vinum mínum, fornsölunum, en
af því að nú er nótt og við erum bæði vilt
í þessari þoku, og af því að ég vil heldur'
fá peninga núna strax, í stað þess að bíða
eftir þeim til morguns, þá skal ég láta
yður hafa bæði úrið og festina aðeins fyrir
fjögur pund. Eruð þér ánægður með það?“
„Já,“ svaraði ég.
„Jæja, gott og vel. Ég veit nú hér um bil
hvar þér eruð núna, nú ætla ég að reyna
á það hversu heiðarlegur þér eruð; ég
held að þér séuð það, eftir málrómi yðar
að dæma. Viljið þér lofa mér því, að gera
allt eins og ég segi yður?“
Ég lofaði henni því og brosti um leið
gremjulega.
„Gangið þér þá út á götuna, þannig að
þér rétt grillið í ljósið. Ég skal þá leggja
festina við luktarstaurinn, og þegar ég
kalla til yðar, skuluð þér koma þangað
aftur, og taka festina, en skilja tvö pund
eftir í staðinn, og fara svo aftur í burtu.“
Ég gerði eins og hún lagði fyrir; fór út
á götuna og beið þar þangað til hún kall-
aði, gekk síðan að Ijósastaurnum og fann
þar festina og lagði tvö pund þar í staðinn.
Svo kallaði hún aftur:
„Eruð þér kominn út á götuna?“
„Já,“ svaraði ég.
„Nú læt ég úrið á sama stað,“ kallaði
hún, „og þér látið aftur tvö pund í staðinn
fyrir það, þegar ég kalla á yður, og farið
svo í burtu.“
Aftur beið ég stundarkorn, það var of
seint fyrir mig að fara að ásaka mig fyrir
flónsku, fyrst ég var búinn að gefa
drengskaparloforð um þetta, enda treysti
ég henni nú fullkomlega.
Eftir að hún hafði kallað aftur til mín,
gekk ég að luktarstaurnum, og mér til
mikillar gleði fann ég úrið mitt á umrædd-
um stað, og í gleði minni lagði ég hugs-
unarlaust tvö pund, þar sem úrið hafði
legið og fór síðan í burtu aftur. Fyrst
hún hélt sitt loforð, gat ég ekki verið
þekktur fyrir að svíkja hana. Ég beið
augnablik eftir að ég kom út á götuna,
en kallaði svo:
„Funduð þér peningana?“
„Já, þakka yður fyrir, og verið þér
sælir,“ svaraði röddin og fjarlægðist í
þokunni.
„Bíðið þér við augnablik!“ hrópaði ég á
eftir henni. Skyndilega greip mig löngun
til þess að sjá þessa stúlku, sem hafði svo
hljómþýðan og fagran málróm.
„Mig langar til að sjá yður áður en þér
farið,“ hélt ég áfram.
Ekkert svar heyrðist langa stund, svo
Framh. á bls. 13.