Vikan - 09.12.1943, Blaðsíða 7

7
VIKAN, nr. 49, 1943
Framhald af bls. 2.
ræðuefnum er öllum hvolft í sama
belginn, svo sem ég læt í þennan
orðabelg. Biða var lítið ker eða
kolla.helzt uppmjó, og'var hentug að
standa þama í talshætti með belgn-
um sakir ríms og áferðar.
Talshættir íslenzkunnar skipta
mörgum þúsundum auk orðtækja,
sem til málshátta má tefja, og rím-
aðra eða stirðnaðra orðasambanda,
sem skortir líkingareðli talsháttanna.
Fátt auðgar mál manna meir en
smekkleg talsháttanotkun, og fátt er
kauðalegra en mál, þar sem böðlazt
er í skilningsleysi á misskildum tals-
háttum, málsháttum eða ljóðatilvitn-
unum. Hneigð Islendinga til þess er
rík. Talsháttafjölgun í mæltu máli
getur spillt meir en prýtt, því að ein-
földu orðin eru hæfust og geta skart-
að bezt. En skorti menn ekki alúð
né strangleik við sjálfan sig I tals-
háttanotkun, sannast á engu sviði
málsins betui- en þar, að það verður
hverjum list, sem hann leikur . . .“
Á hlaðinu við
Ölfusá
Morguninn reis bjaitur og fagur
úr skauti hinnar liðnu mai nætur,
sólin stráði geislum sínum yfir haf
og hauður, loftið blátt ómaði af
fuglasöng, gróðurilm lagði úr jörðu.
Allt er á ferð og flugi, allir sem
geta eru að þjóta úr bænum, annað
hvort til skammvinnrar dvalar eða
lengri tíma. Ég er einn þeirra, —
með tösku í hendi og myndavél um
öxl, sezt ég inn í farþegabíl. — Hann
rennur af stað, út í blámóðu fjar-
lægðarinnar, framundan blasa við
dalir og heiðar, ný sveit opnast af
Kambabrún, þar fyrir handan ölfusá,
þar sem mín býður nýr heimur, nýtt
starf, nýtt fólk, nýir tímar og jafn-
vel nýir siðir. Eg hafði ákveðið að
dvelja fyrir austan! Hvað skyldi bíða
mín þar? Umferð allan daginn, nýtt
fólk, ný andlit, sem misjöfn eru að
aldri og útliti.
Lifið gengur þarna sinn vana gang,
fólk kemur og fer, sumir brosa, aðrir
hlæja, fæstir gráta, en þó má sjá
társtorkna brá, lífið er ekki öllqm
leijtur. — En allt fyrir hörku og
duttlunga lífsins má þó oft sjá margt
broslegt smáæfintýri og heyra margt
það sem breysk eyru eftir klæja. —
Falleg er ölfusá i sumarblíðunni, að
mestu ieyti straumlaus á yfirborði og
rennur niðlaus til sjávar. Með fram
bökkum að austan má sjá hálf grasi
grónar brautir, og var mér sagt að
það væru gamlar ástarbrautir, og er
ekki óliklegt, að þar hafi ný sam-
bönd i ástar- og vináttu málum ver-
ið hnýtt, þvi úr djúpum strengjum
hrifins hugar má oft sjá í svipbrigð-
um hinnar rísandi æsku og hnígandi
elli, og er ekki laust við að gamall
helgiblær liðinna minninga leiki um
bakka árinnar.
Á sunnudagsmorgni má oft sjá
hlaðið við ölfusá þakið bílum, körl-
um, konum, piltum og stúlkum, —
bláeygðum og bjarthærðum, gráeyg-
um og dökkhærðum, rauðhærðum og
freknóttum, — er þá að furða þó
ungum pilti verði litið upp frá vinnu
sinni? Hávaðinn, hrópin, köllin og
.♦;
8
v
V
►:<
V
V
►:<
V
v
V
V
V
V
V
►J
$
V
*5
V
V
v
V
V
L J
V
V
V
♦
V
V
V
V
V
V
V
V
►5
V
V
v
V
►5
►J
»}
v
v
GRIEG.
Tónlistarþættir
Eftir Theodór Árnason.
v
v
9
9
9
Ævisögur 35 frægustu tónskálda heimsins frá 1525 til
A aldamóta, með 26 myndum. fjtvarpið hefir um langt
skeið miðlað oss' ríkulega af tónverkum þessara miklu
meistara. En æviferill þeirra er oss lítt ltunnur.
Þetta er bókin, sem bregður birtu yfir Iíf þeirra og lífs-
baráttu, og fræðir yður um það, hvernig mestu og stór-
brotnustu bstaverk mannsandans eru til orðin.
Lesið Tónlistarþætti!
Bóldn fæst í bókaverzlunum í fallegu bandL
Útgefandi.
♦
9
9
»5
9
9
9
9
9
9
9
V
9
9
9
9
*
9
9
♦
9
9
9
►T<
♦
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
►5
>»»»!««*>»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»>.
bílaþvagan minnir helzt á umferðina
í Austurstræti og troðninginn við
Lækjartorg. Allir hópast inn á gisti-
húsið, allir panta hver í kapp við
annan mat, kaffi, mjólk, öl. Allir
fá sína umbeðnu rétti, enginn fer án
afgreiðslu. Það er takmark veitinga-
mannsins að láta alla verða ánægða
með viðskiftin, allt afgreitt á 10—20
mínútum. Þar er borðað, drukkið,
hlegið og jafnvel spilað og dansað,
síðan búizt til brottferðar lengi'a inn
í landið, þar sem langþráðir draumar
og óskir eiga að rætast í óra fjar-
lægð hinna blikandi jökla, grasi
grónu dala og lyngvöxnu heiða, þar
sem friður einverunnar bieytir lang-
þráðum vonum í veruleika. Að því
búnu snúið heim á leið með hugann
fullan af mirmingum ævintýranna,
sem gerðust í eyðimörkinni.
Á rigningamorgni er það öðruvísi,
búar að vísu á hlaðinu og í þeim
mismunandi mannverur, flestir húka
inni og hreyfa sig ekki til útgöngu,
nema ferðinni sé ekki heitið lengra,
fólkið er þá vanalega í samræmi við
veðurfarið, grett og fitjað, nema
hvað ein og ein blómarós lítur sessu-
naut sinn og ferðafélaga hýru auga,
eða þá einhvem, sem augun ná til.
Dagarnir líða hver öðrum líkir, að-
eins endurtekning á því sama frá
degi til dags, en þó með mismunandi
smá atvikum.
Allt líður hjá, sumarið er að líða
og starfstími sumra á enda. Einn
þokubúinn rigningarmorgunn hverf
ég aftur inn í bíl, ásamt töskunni og
myndavélinni, sem mér virðast orðn-
ir ómissandi hlutir, — af stað, leiðin
liggur nú hina sömu braut til baka,
úr tilbreytingum sveitalífsins, inn í
hringiðu borgárlífsins. Loftið er
dimmt og skýjað, það rignir, himin-
inn grætur.
Guðjón Á. Sigurðsson,
frá Arnarfirði.
SKRÍTLUR.
Hann: „Ég gæti setið svona og
horft á yður til eilífðar!“
Hún: „Ég er nú einmitt farin að
halda það!“
Dómarinn: „Skammist þér yðar
ekki fyrir að vera staddur hér
aftur?“
Sakbomingurinn: „Nei, heira dóm-
ari, sannarlega ekki. Ef hér er gott
að vera fyrir yður, þá hlýtur það líka
að vera gott fyrir mig.“
„Þú virðist vera skynsöm stúlka.
Giftum okkur!"
„Nei, ég er alveg eins skynsöm og
ég virðist vera.“
♦»»»»»»»»»»»»»>»»»»»»»»»»»»:.
♦>
í
Tilkynning frá Máli og menningu:
kemur út í dag með fjölbreyttu efni.
Halldór Kiljan Laxness ritar um Pál Isólfsson
fimmtugan; eiimig grein um sjálfstæðismálið.
Gunnar Benediktsson ritar um íslenzka menn-
ingu, Björn Franzson svargrein til Gylfa Þ.
Gíslasonar, hagfræðings, Kristinn Andrésson
um bandalag vinnandi stétta, Islandsklukkuna,
V erndarenglana.
Kvæði eru eftir Snorra Hjartarson, Jón Öskar
og Jóhannes úr Kötlum.
Smásaga eftir Guðmund Daníelsson, Eggert
Stefánsson ritar um Leningradsymfóníu Sjosta-
kovitz og grein er hann nefnir Blanda.
Ennfremur er í heftinu þýddar greinar og
sögur, m. a. ritgerð um skáldsögur Steinbeeks.
Félagsmenn í Reykjavík eru beðnir að vitja
Tímaritsins í Bókabúð Máls og menningar, og
félagsmenn í Hafnarfirði hjá Gísla Sigurðssyni,
lögregluþjóni.
og menning
Laugavegi 19. — Sími 5055.
♦»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»>»