Vikan - 10.08.1944, Blaðsíða 2

2
VIKAN, nr. 32, 1944
Vinnuheimili Sambands íslenzkra berklasjúklinga.
sjúklinga, sem til vinnu eru færir.
Festi Sambandið kaup á landsspildu við Reyki í Mos-
fellssveit í þessum tilgangi, og er ætlunin, að vinnu-
heimilið verði eins og þessi skipulagsuppdráttur sýnir,
þegar fullbyggt er. Framkvæmdir eru þegar hafnar,
og er gert ráð fyrir, að fimm fyrstu íbúðarhúsin verði
samskotum og gjöfum.
Hér á uppdrættinum sjást efst vinnuskálar, aðal-
byggingin, svartlituð efst í hominu til hægri, þá gróð-
urhús til vinstri og trjálundir meðfram vinnuskálunum,
en þar fyrir neðan, svartlituð, smáhús þau, sem nú er
bygging á.
Póstuiinn | B
Skemmtilega Vika!
Geturðu sagt mér, hvenær tón-
skáldið Chopin er fæddur, hvað hann
varð gamall, og hver eru álitin beztu
tónverk hans?
Músíkölsk.
Svar: Frédéric Chopin fæddist í
Varsjá 22. febrúar 1810; lézt í París
17. október 1849. Það er mjög erfitt
að gera upp á milli verka Chopins,
því að flest þeirra eru álitin full-
komnun þess, sem hægt er að kom-
ast tæknislega í píanóleik, og um
tónlistargildi þeirra og fegurð finnst
sínum hvert. En öllum mun þó bera
saman um, að valsar hans, sem eru
svo vel þekktir, mazurkur og noc-
tumur, séu með ágætustu sköpun-
um sins tíma. Af hinum þrem sónöt-
um hans, er sónata í b-moll álitin
bezt. Æfingar hans og forspil eru líka
öll vel kunn, og verður heidur ekki
deilt um fegurð og tækni margra
þeirra.
Kæra Vika!
í>ú, sem svarar svo mörgum
spumingum, sem fyrir þig eru lagð-
ar, getur víst ekki ráðið fram úr
þessari fyrir okkur héma tvo spila-
menn: Hvenær voru spilin fundin
upp, og hvað áttu litimir að tákna
upphaf lega ?
Tveir spilamenn.
Svar: Talið er, að spilin hafi verið
fundin upp i Frakklandi um 1390 til
þess að reyna að eyða þunglyndi
Karls 6. Frakkakonungs. Tilgangur
uppfinningamannsins með hinum
fjórum litum mun hafa verið sá að
láta þá tákna hinar ýmsu stéttir
þjóðfélagsins, eins og þær vom þá.
Hjarta átti að tákna prestastétt-
ina; Spaði átti að tákna spjót, og
þar með aðalsstéttina; Tígull var fer-
hymdur steinn og táknaði borgara-
stéttina, kaupmenn og sjómenn o. s.
frv. Lauf átti að tákna bændur, þjóna
og aðrar óæðri stéttir. Uppfinninga-
maðurinn virðist hafa tekið skipt-
ingu ársins til fyrirmyndar. Litirnir
svara til ársfjórðunganna, og spilin
til hinna 52 vikna ársins. Og leggi
maður saman gildi spilanna allra,
þannig að mannsspilin em látin
tákna 11, 12 og 13, fæst talan 364,
sem er dagatalan í árinu, að einum
imdanteknum.
Kæra Vika!
Getur þú sagt mér hverrar þjóðar
Paul Lukas, sem nýlega hefir sézt
hér í tveim kvikmyndum er, og hve
gamall ? Bíó-dís.
Svar: Paul Lukas er ungverskur
að ætt; hann er fæddur í Budapest
1895.
Kæra Vika!
Ég sé, að þú birtir oft kvæði fyrir
lesendur þína, þegar þeir æskja þess.
Gætirðu nú ekki birt fyrir mig kvæði
eftir Davíð Stefánsson, sem heitir:
„Nú sigla svörtu skipin“? Sissa.
Svar: Hér birtum við kvæði Davíðs.
Til er lag við það eftir Karl O. Run-
ólfsson.
Nú sigla svörtu skipin.
Nú sigla svörtu skipin
og sól í hafi logar
og stafar geisla gulli
svo glitra sund og vogar.
Þau sigla djörf á djúpið
þótt dvölin verði löng
og hafsins meyjar hefja dans
og hörpuslátt og söng.
Þau sigla svörtu skipin
og sól í öldur hnígur
og yfir bláum bylgjum
hinn bleiki engill flýgur.
En þegar birtu bregður
þá breytir allt um svip.
Þau sigla feig um dauðans djúp
hin draugalegu skip.
Þau sigla svörtu skipin
og síga og taka dýfur
og brimið ristir byrðinginn,
sem beittur jötnahnífur.
Þeir feigu fölna og stara
með flóttamanna svip.
Þau mara í kafi dauðadæmd
hin draugalegu skip.
Þau sigla svörtu skipin
og sökkva í öldur niður,
í hafsins dimma djúpi
er dauðaþögn og friður.
Þau hverfa hvert af öðru
og koma aldrei heim.
Menn hugsa margt, en hætta fljótt
að horfa á eftir þeim.
Nýjar bækur.
Bókaútgáfan Norðri á Akureyri
hefir látið frá sér fara fjórar mynd-
arlegar bækur nýlega.
Stærst þeirra er „Friður á jörðu“,
sem er söngdrápa (óratório) eftir
Björgvin Guðmundsson tónskáld.
Söngtexti verksins er tekinn úr sam-
nefndum ljóðaflokki Guðmundar-
Guðmundssonar, en er aðeins lítill
hluti þess ljóðaflokks.
Söngdrápan er í fjórum þáttum;
samtáls 47 köflum. Hún er útsett
fyrir blandaðar raddir með píanó-
undirleik.
1 bókinni er einnig ensk þýðing á
textanum, gerð af Arthur Gook. —
Þessi bók er prentuð í Englandi og
er hin vandaðasta að öllum frá-
gangi.
önnur merk bók, sem H.f. Norði
hefir gefið út, er bók sr. Bjöms
Magnússonar prófasts að Borg á
Mýrum, „Þér eruð Ijós heimsins, —
siðræn viðhorf i ljósi fjallræðunnar.“
Hinar tvær bækurnar eru „Beveriy
Gray“, skemmtisaga fyrir ungar
stúlkur, eftir Clairie. Blank og þýdd
af Guðjóni Guðjónssyni, og loks
bamabókin „Blómakarfan". Þessar
þrjár síðamefndu bækur em prent-
aðar hjá Prentverki Odds Bjömsson-
ar, Akureyri, og er allur frágangur
þeirra hinn ákjósanlegasti.
Skrítlur.
Tveir sjómenn tala saman:
„Og svo fengum við finan mat og
nóg að drekka, eins mikið og við
vildum —.“
„Það er lygi, svo mikið brennivin
er ekki til!!!“
— Nei, elskan mín, ég á ekki
kæmstu á hverri höfn; ég hefi ekki
farið svo viða!!!
Kennarinn: „Hvaða sannanir hafa
menn fyrir því, að Saharaeyðimörkin
hafi verið stórt stöðuvatn einhvem
tíma í fymdinni?”
Nemandinn: „Svertingjarnir þar
ganga ennþá um á sundskýlum!“
Biðillinn: „Ó, elsku ungfrú, ég get
ekki lifað án yðar!“
Hún (rík): „Hvaða vitleysa? Þér
hafið lifað án mín i tuttugu og sjö
ár!“
Biðillinn: „Já, en þér verðið að
muna, hvað dýrtíðin er mikil núna!“
Útgefandi: VIKAN H.F., Reykjavík. — Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Jón H. Guðmundsson, Kirkjustræti 4, sími 5004, pósthólf 365.