Vikan - 20.02.1947, Blaðsíða 3
VIKAN, nr. 8, 1947
3
Laukur œttarinnar.
Nemendur Menntaskólans í Reykjavík
eru nú að leika Lauk ættarinnar, gaman-
leik í þrem þáttum, eftir Irlendinginn S.
Lennox Robinson. Leikstjóri er Lárus
Sigurbjörnsson, en þýðendur Friðrik Sig-
urbjörnsson stud. jur. og Sigurður S.
Magnússon stud. med. I leiknefnd eru Guð-
rún Stephensen, Höskuldur Ólafsson og
Guðmundur Magnússon.
Þetta leikrit er sýnt á 101. aldursári
Menntaskólans í Reykjavík, „en þá eru
liðin rétt 150 ár frá því fyrst var leikið í
skóla í Reykjavík og sýndur „Hrólfur"
Sigurðar sýslumanns Péturssonar. Það
var 5. des. 1796 í Hólavallaskóla."
I leikskránni segir svo rnn höfundinn:
„S. Lennox Robinson er óþekktur hér á
landi. Leikritið Laukur ættarinnar er
fyrsta ritverk hans, sem birtist á íslenzku.
Hann er Irlendingur, fæddur í Corkhéraði
á írlandi 1886 og er nú með kunnustu leik-
ritahöfundum og leikhúsmönnum Irlands.
Auk leikrita hefir hann samið skáldsögur
og ritgerðir um leikhúsmál. Hann var leið-
beinandi við Irska leikhúsið í Dublin
(Abbey Theatre) 1910—14 og 1919—25, en
forstjóri leikhússins, sem er þjóðleikhús
Ira, frá 1923—35. 1 leikflokkum, sem leik-
húsið sendi til Ameríku til að sýna írska
leiklist, var hann fararstjóri og leiðbein-
andi 1912, 1932 og 1935, en upp úr því réð-
ist hann til kennslu í leiklist við háskóla
þar í landi. Síðan hann kom aftur til Ir-
lands hefir hann haft á hendi forstöðu
Carnegie-bókasafnanna 1 Irlandi, og enn
sem áður gefið sig mjög að leikritun.
Fyrsta leikritið eftir Lennox Robinson
var sýnt í Abbeyleikhúsinu 8. okt. 1908.
Það hét Heiður ættarinnar (The Clancy
name) og vakti mikla athygli. Síðan komu
leikritin Á vegamótum (The Crossroads),
Uppskera (Harvest) og Föðurlandsvinim-
ir (Patriots) öll sýnd í leikhúsinu fyrir
1912. Næst í röðinni var Laukur ættarinn-
ar (The White headed Boy), samið og sýnt
1916, og varð þessi gamanleikur vinsælast-
ur allra leikrita höfundarins. Af öðrum
leikritum hans má nefna Týndi foringinn
(The lost Leader) 1918, Stóra húsið (The
big House) 1926 og Kirkjustræti (The
Church Street) 1934.
1 Lauk ættarinnar bregður höfundurinn
upp mynd úr írsku þjóðlífi, velur yrkisefn-
ið eins og oft endranær úr heimilislífinu
eins og það. gerist innan fjögurra veggja
á Irlandi. Sjálfsagt koma sumar persónur
höfundarins ókunnuglega fyrir sjónir, en
hjá öðrum birtist skapgerðarþættir, sem
ekki virðast með öllu óþekktir hjá oss Is-
lendingum, sem erum að öðrum þræði
frændur þeirra austan hafsins Ættarígur
og ættametingur þeirra Iranna hefir löng-
um verið frægur, og hér er hann hafður að
góðlátlegu skopi, en undir niðri skín í sam-
úð höfundarins með samheldni fjölskyld-
unnar, en höfuð hennar er í leiknum ein
kostuleg ungamamma. Ýkjur og heldur létt-
úðug meðhöndlun sannleikans virðist vera
Irum í blóðið borið, og hendir höfundur
gaman að. Á einu leitinu virðast vera hug-
myndasmiðir og framsóknarmenn með
kaupfélög og breytta búnaðarhætti, og þó
þetta komi ekki mikiB við sögu í leiknum,
gefur það nokkra hugmynd um menn og
málefni í líku sniði og hér gerðist um svip-
að leyti og leikurinn fer fram á írlandi
(um 1916). Af þessum ástæðum og til
skilningsauka hafa þýðendur leiksins leyft
sér að víkja ýmsu smálegu lítillega við,
svo sem mannanöfnum, titlum og staða-
heitum og fært sum atriði leiksins nær
íslenzkum háttum og þó ekki nema þar
sem atvik lágu til.“
Tlrvaí , 1. hefti 1947.
er komið í bókabúðir.
EFNI :
I»að er rangt, að eyðilegging
verðmæta auki atvinnuna.
Hagfræðilegar hugleiðingar.
Hvað líður baráttunni
gegn krabbameininu?
Krabbamein.
Smásaga eftir
D. H. Lawrence.
Einu sinni.
Api alinn upp sem barn,
Arfur eða umhverfi?
Grein eftir
prins Ferd. af Licchtenstein.
Rödd Görings.
Stutt yfirlit yfir stjórnmálaferil fyrsta
forseta Bandalags sameinuðu þjóðanna.
Paul-Henri Spaak.
Umsögn starfsmanns
við viðarhögg í skógum
Burma og Siam.
„Þarfasti þjónn“ Indlands.
Eru skilningarvitin ekki
fleiri en fimm?
Skyggnst inn í sálarlífið.
Vitið þír þetta?
Fróðleiksmolar.
Minnsta og einkennilegasta
lýðveldi heimsins heitir
San Marino.
Ævintýrið um tinkónginn.
Báðleggingar til þeirra kvenna,
sem ekki giftast.
Hvað á ógifta konan að gera?
Höfundur þessarar greinar liefir verið
6000 klukkustundir í lofti.
Eru loftförin úrelt?
Er það þetta, sem þjóðirnar
eiga í vændum?
Helþytur yfir Bikini.
Veiðiaðferðirnar eru
mismunandi. .
Út á mið með snöru og deyfilyf.
Geta læknavísindi vakið
menn upp frá dauðum?
Ég dó fyrir tveimur áriun.
Hvað vitum við um fyrstu
Forfeður okkar. _
Líður tíminn hraðar í clli
en æsku?
Tíminn er blekking.
B Ó K I N :
Víkingaskipið „Úlfurinn“.
1 fyrri hcimsstyrjöldinni scndn Þjóðverjar yfir
10 dulbúin hcrskip f víking, scm ætlað var að
gera nsla f skipastól bandamanna. Af 2 skipnm,
sem tókst að komast heim aftur, var ,,([lfnrinn“
annað — eftir 15 mánaða liernað.
Talið frá vinstri: Svava Jakobsdóttir (Delía), Kjartan Magnússon (Denni, ættarlaukurinn), Guðrún
Þorsteinsdóttir (Kata), Elín Guðmundsdóttir (Baby), Magnús Pálsson (Pétur), Theódóra Sverris-
dóttir Thoroddsen (Sjana), Hreggviður Stefánsson (Daniel), Bergljót Gunnarsdóttir (Hanna),
Sigmundur Magnússon (Georg), Katrin Hauksdóttir Thors (Gæja), Snjólaug Sveinsdóttir (Ella),
og Einar Jóhannesson (Jón Daffi).