Alþýðublaðið - 08.03.1923, Blaðsíða 2

*
Rauðir Þræðir.
Eftír Ágúst Jóhannesson.
XI. Yfirlit.
Byjan yor er engura köld,
er„ þú broaa lætur
hennar morgna, hennar kyöld,
hennar ljósu nætur.
Hún á okkar heita blóð.
Hún hefir okkur borið
til að elska líf og ljóð,
ljósið, frelsið, vorið.
Þorsteinn Erlingsson.
E>á hefi ég í nokkrum dráitum
leitast við að draga fram í dags-
Ijósið áður ríkjandi og nú ríkj-
andl ástand.
Fyrst sýndl ég fram á, hver
væri hin eiginlega orsök til yfit-
standandi óreiðu á atvinnumál-
um þjóðarinnar og allrar þeirrar
örbirgðar, sem almenningur ætti
nú við að búa. E>ar næst sýndi
ég, hverjar aíleiðingarnar hefðu
orðið og hver áhrif þær hefðu
og myndu hafa bæði á líkamlegt
og andlegt sjálfstæði þjóðarinnar,
ef ekkert yrði unnið í viðreisnar-
áttina. Sömuleiðis tók ég fram
það, að framkvæmdarvald þjóð-
arinar hefði einnig sýkst og væri
sjúkt af úrræðaleysi, og vítti ekki
einungis gerðir þings og stjórnar
síðastliðin ár, heldureinnig þeirra,
sem með ráðum og athöfnum
hafa stefnt atvinnumálum og þar
af leiðandi fjárhag landsins til
glötunar. Þar næst tók ég til
yfirvegunar leiðir, sem bent hefir
verið á til viðréisnar, það er
nýbýlamálið, og sýndi hina ýmsu
agnúa þar á, sem komið hafa
fram í framkvæmdar-hugmynd-
um ýmsra, sem um það mál
hafa rætt; gat ég svo þess, að
til þess, að það mál næði fram
að ganga, svo að fullum notúm
kæmi, væri ekki nema ein leið,
sem sé ríkisrekstur, og fór ég
um það fyrirkomulag nokkrum
orðum til skýringar, og vil taka
það enn fram, að með öðru
móti nær nýbýlamálið ekki fram
að gaDga, svo að lullum notum
komi.
í hinum síðari köfluuí sýndi
ég fram á gildi jafnaðarstefn-
unnar og þrautreyndan tilveru-
rétt sameignar og samstarfs, og
þykist ég hafa hrakið hin ýmsu
ALÞYÐUBLAÐIÐ
mótmæli andstæðinga gegn jafn-
aðarstefnunni með fullum rökum.
Mun ég ótrauður, meðan ég get
hreyít hug og valdið penna,
vera tilbúinn til þess, hvenær
sem er.
Að endingu vil ég spyrja:
Hvað gerir nú þingið, sem á
r'okstólum situr, til eflingar at-
vinnu i landinu, sem liggur nú í
kalda Jcoli ? Ætlar það að láta
fljóta sofandi að feigðarósi? Qeri
þingið elclcert, sem að gagni má
verða, er þjóðin að vísu í voða
stödd, — en þingmennirnir sjátfir
eru það engu siður.
En raun bér vítni.
Hafnarfirði í febr. J923.
Oflng ábrif.
Verkakvennafélagið >Fram-
sókn< stofnaði til kvöldskemt-
unar á sunnudaginn var til á-
góða fyrir sjúkrasjóð sinn, sem
nú er orðinn all-myndarlegur.
Þrátt fyrir vont veður var skemt-
uuin mjög vel sótt, — líklega
bezt sótta kveldskemtunin, sem
haldin hefir verið á þessum
vetri, og — takið nú ejtir! —
skemtunin var hvergi auglýst
nema í »Alþýðublaðinu< mfeð
einni auglýsingu. Þetta ættu þeir
að athuga, sem ekki vilja aug-
lýsa í blaðinu, heldur í »Mogga<,
sem hefir 500 kaupendum færra
en »Alþýðublaðið<. 1
Viðstaddur.
Ríkisútgáfa námsbóka.
Ég hefi áður hér 1 blaðinu
ritað um ríkisprentsmiðju. Hélt
ég því fram í sambandi við hana,
að ríkið ætti að geta út allar
námsbækur (að minsta kosti, ef
ekki stæði alveg sérstaklega á).
Vil ég nú minnast nánar á það
atriði.
Ég hefi eigi alls fyrir löngu
átt tal um þetta efni við bóka-
útgefanda, sem lengi hefir haft
þá atvinnu á hendi, og taldi
hann, að ríkið myndi geta selt
námsbækurnar fyrir jafnvel hálfu
lægra verð en nú tíðkast, ef
Hjálparstöð Hjúkrunarfélags-
ins »Líknar< er opin:
Mánudaga . . . kl. 11 —12 f. h.
Þriðjud>ga ... — 5—6 e. -
Miðvikudaga . . — 3—4 e. --
Föstudaga ... — 5—6 e- --
Laugardaga . . — 3—4 e. —
það hefði einkaútgáfu og sölu
á þeim. Liggur það meðal ann-
ars f því, að það myndi ekki
geta út aðrar námsbækur en
þær, sem ríkisstjórnin treysti sér
til að roæla með sem beztu ís-
lenzkum bókum sinnar tegundar;
og við það að gefa út 2 — 3
tegundir slíkra bóka í hverri
námsgrein myndi bráðlega fást
reynsla fýrir því, hver þeirra
væri bezt, og væru þær þá ein-
ar endurprentaðar, er beztár
reyndust. Einstakir bókaútgef-
endur geta átt á hættu, að keppi-
nautur þeirra hafi útgáfu jafn-
góðrar cða betri bókar á prjón-
unum, er ónýti að mestu upp-
lagið fyrir þeim, og þess vegna
Ieggja þeir jafnaðarlega meira á
námsbókina en ella myndi, vegna
óvissunnar, Óvissan er miklu
minni við ríkisútgáfu, því að
stjórn hennar yrði ja'nan Iátin
vita af þégar í stað, ef einhver
hefði sæmilegt handrit á boð-
slólum, einkum ef sómasaqnleg
vérðlaun væru veitt fyrir beztu
hándritin, eins og sjálfsagt væri
að gera, og auglýst væri eftir
þeim með nokkrum fyritvaiá,
(t. d. misseris eða árs) áður en
námsbækur hverrar tegundar urri
sig væru prentaðar í hvért sinn.
Virningurinn ætti að verðá tvö-
faldur, að minsta kosti áður en
langt um liði, betri námsbækur
(að minsta kosti að jafnaði) en
ellá fýrir lœgra verð.
Þetta er í samræmi við álit
bókaútgefandans, er ég gat um,
og tekið að mestu upp eftir
bendingum háns.1)
í sambatidi við þetta þykir
mér og hlýða að minna á um-
mæli próf. Sigurðar Nordals í
»Andvara< 1922. Þar segir svo
lj Nafns hans læt ég eigi getið, því
að ég gat þess eigi við hann, að ég
myndi skrifa um þotta efpi og vitna í
upplýsingar hans, enda hugkvæmdist
mér það fyrst siðar. Hins vegar tel óg
þær vel þess verðar, að þær séu dregn-
ar fram í dagsljósið.