Vikan - 02.12.1993, Blaðsíða 24

SALRÆN SJONARMIÐ
JONA RUNA KVARAN MIÐILL
SKRIFAR UM SÁLRÆN SJÓNARMIÐ
TÖFRA-
MÁTTUR
TÓNUSTAR
MARGRÆN - w jrawrfí;
ÁHRIFAORKA
OG SÉRSTÖK
Flest höfum við átt eitt-
hvað saman við tónlist að
sælda og sumir geta vart
hugsað sér tilveruna án tón-
listar. Skoðanir okkar á því
hvaða gildi tónlist hefur yfir-
leitt á mannlífið eru náttúrlega
eins misjafnar og við erum
mörg. Áhrifaorka tónlistar er
nefnilega margræn og sérstök
og ótrúlega margir eru að
velta gildi tónlistar fyrir sér og
eðlilega af ýmsum tilefnum
sem betur fer.
ORKULAUS OG
ILLA UPPLAGÐUR
Við grípum niður í bréf frá
ungum pilti sem rétt er orðinn
sextán ára og er greinilega að
velta fyrir sér Iffinu og tilver-
unni, meðal annars séð frá
fleti tónlistarinnar. Hann kýs
að kalla sig Þór. „Það hefur
stundum hvarflað að mér
að ég sé eitthvað afbrigði-
Vinsamlegast handskrifið bréf til Jónu
Rúnu og látið fylgja fullt nafn og kennitölu,
ásamt dulnefni. Svörin byggjast á innsæi
Jónu Rúnu og
rithandarlestri og því
miður er alls ekki hægt
aö fá þau i einkabréfi.
Utanáskrift er:
Jóna Rúna Kvaran,
Kambsvegi 25,
104 Reykjavík
legur vegna þess að ég
hlusta stöðugt á tónlist og
finnst ég orkulaus og illa
upplagður ef ég geri það
ekki að minnsta kosti að
einhverju leyti yfir daginn,"
segir Þór.
MOZART OG RIFRILDI
„Ég hef verið í námi á
strengjahljóðfæri í mörg ár
og líkar það rosalega vel, “
segir hann og getur þess jafn-
framt að ef hann lendi í rifrildi
við foreldra sfna spili hann
Mozart á eftir og þá sé engu
líkara en smátt og smátt
hverfi allur leiði og hryggð frá
honum. Eiginlega hverfa
ömurlegar tilfinningar tengdar
rifildinu á burt. í staðinn finnur
hann vellíðan og mikla lífs-
orku hríslast um sig í kjölfar
tónanna og líkar það vel.
HEIMILISDÝRIN
OG ENDURHOLDGUN
„Ég á nokkur heimilisdýr og
ég spila tónlist fyrir dýrin
mín af og til. Mér þykir sem
þau hafi mjög gaman af til
dæmis popptónlist en þau
eru síður hrifin af klassískri
tónlist. Hefur þú eitthvað
pælt í þessum málum með
dýrin og gildi tónlistar fyrir
þau?“ spyr hann. Hann getur
þess jafnframt að ef hann ætti
að ákveða ævistarfið núna
finnist honum ekkert koma til
greina nema hvers kyns tón-
listarstarf. „Ég hef oft spáð í
það hvort ég hafi kannski
lifað áður og sé bara að rifja
upp eitthvað í sambandi við
tónlistina. Ég hugsað mikið
um endurholdgun og sumt
af því sem ég geri núna er
örugglega upprifjun."
DULSKYNJANIR
OG ALMÆTTIÐ
„Getur verið að við verðum
fyrir dulrænum áhrifum af
tónlist?" spyr Þór og bætir
við ýmsum upplýsingum sem
segja til um dulræna skynjun
hans tengda tónlist. Hann
pælir mikið í hvers kyns dul-
rænum málum, trúmálum,
tísku og mótorhjólum, jafn-
hliða tónlistinni. „Veistu það,
Jóna Rúna, að ég held að
sumt að því sem samið hef-
ur verið í tónlist sé af guð-
legum toga og hugsaö
mönnunum til blessunar.
Hvað segir þú um það?
Vonandi svarar þú mér sem
allra fyrst." Ég nota áfram
hyggjuvit mitt, innsæi og
reynsluþekkingu til svaranna.
MISMUNANDI
TÓNLISTARKÆR
Það er nokkuð öruggt að fáir
núlifandi íslendingar hafa
komist hjá því að tengjast tón-
list með einhverjum hætti.
Tónlist leikur stórt hlutverk
uppbyggingar og gleði í sam-
skiptum. Vissulega væri
mannlífið og menningarlífið
fátækara án einhvers konar
tóna og hljómfalls. Vitanlega
virkar tónlist misjafnlega á
okkur og sum okkar erum það
sem kalla mætti tónlistarkær
en aðrir eiga einungis góðar
stundir og minningar tengdar
tónlist en vildu samt alls ekki
missa af tilveru hennar. Eigin-
lega má segja að við nýtum
hana á mismunandi vegu,
hvort sem er til gamans eða
uppbyggingar, allt eftir þörf-
um, manngerð og aðstæðum
hverju sinni.
GEÐHEILSAN
OG GLAUMURINN
Það hefur komið fram í seinni
tíð að jafnvel er hægt að nota
tónlist til lækninga og þá ekki
síst þegar verið er að byggja
upp góða geðheilsu. Tilefnin,
sem við getum notað til að
tengjast tónlist, eru óteljandi,
allt frá jarðarförum til glaums
og svo bara til afþreyingar
eins og gengur. Segja má að
hægt sé að njóta tónlistarinn-
ar á óvenjulega fjölbreyttan
máta, án þess að verða leiður
á henni enda getur hún verið
ótrúlega uppbyggleg og já-
kvæð.
24 VIKAN 24. TBL. 1993