Vikan - 26.09.1957, Blaðsíða 7

semi. 1 Sviþjóð gengur um hann saga, sem sýnir
þetta vel. Honum þykir gaman að fara í göngu-
ferðir og hjóla. Heitan sumardag nokkurn stökk
hann af hjólinu sínu og gekk rakleiðis inn í aðal-
hótelið í bæ einum í Svíþjóð, klæddur stuttbuxum
og skyrtu, opinni í hálsinn, og með ljósa hárið
í óreiðu. Þegar hann bað um herbergi, svar-
aði afgreiðslumaðurinn í hótelinu. „Það er heppi-
legra fyrir yður að fara á farfuglaheimilið. Það
er ekki langt héðan.“ Formaður bankaráðs Svi-
þjóðarbanka þakkaði fyrir og sneri við án þess
að segja nokkuð fleira.
Skrifstofa Hammarskjölds í New York og ibúð
hans eru búnar fögrum norðurlanda húsgögnum,
sem sýna vel smekk hans fyrir að allt sé sem
einfaldast og jafnframt í röð og reglu. Þar er
menningarblær yfir öllu. A veggjunum hanga mál-
verk eftir Picasso og grammofónninn leikur
Brahms eða Back músík. Hann slær stundum
gesti sína alveg út af laginu, með því að stein-
sofna í miðri setningu. En hann gerir þá enn-
þá meira undrandi þegar hann vaknar og segir:
„Nú, svo vikið sé að því sem frá var horfið . . .“
og heldur svo áfram nákvæmlega þar sem hann
var staddur.
Ætt og uppruni
Fœðingarstaður og ár: Fæddur 29. júlí 1905
í Jonkoping suðvestur af Stokkhólmi. Yngst-
ur fjögurra bræðra.
Ætterni: Kominn af sænskum riddara, sem
tók upp nafnið Hammarskjöld, þegar Karl 9.
sló hann til riddara fyrir hugrekki árið 1610.
Faðir hans var forsætisráðherra á árum fyrri
heimsstyrjaldarinnar og er talinn hafa átt
mikinn þátt í því að Svíþjóð líélt hlutleysi
sínu.
Útlit: Hammarskjöld er 178 sm. á hæð og
vegur um 150 pund. Hann hefur skærblá
augu og fíngert ljóst hár. Hann gengur alltaf
berhöfðaður og mest í gráum eða bláum föt-
um.
Tómstundaiðja: Þykir gaman að músík eft-
ir Brahms, Schubert og Tchaikovsky, en
einkum þó músík eftir Bach ef Pablo Casals
leikur hana á cello. Uppáhalds rithöfundar:
Thomas Mann, Thomas Wolfe, Virginia
Wolfe.
Sagan ein getur ákveðið það hvort Hammai'-
skjöld er hinn „mikli maður“ okkar tíma. Ferð
hans til Mið-Asíuríkjanna var tekið með nokki-
um semingi. Misheppnuð tilraun hans i Ung-
verjalandsmálinu skaðaði álit hans sjálfs og
Sameinuðu þjóðanna. En með því að vera ábyrgð-
armaður fyrstu atómráðstefnunnar i friðarþágu
í Genf (í þeirri trú að vísindamaðurinn sé hinn
sanni alþjóðasinni), kom hann á einhverjum stór-
kostlegustu skiptum milli þjóða á hugmyndum
og upplýsingum, sem nokkurn tima hafa farið
fram í heiminum.
Sem forstjóri Sameinuðu þjóðanna vill hann
leika hlutverk sáttasemjara. Hann trúir á „stöð-
ugar framfarir i átt til lausnar.“ Ef haldið er í
framfaraátt, finnst honum nægileg ástæða til
bjartsýni.
Ein aðaltómstundaiðja Dags Hammarskjölds er
að klífa fjöll. Yfir arinhillunni í íbúðinni hans
í New York hangii' ísöxi, sem Everestfarinn
Tensing gaf honum. Á hana er haganlega grafið:
,,að þér megið klífa til ennþá meiri hæða.“
Hammarskjöld segir, að til að klífa fjöll þurfi
alla þá hæfileika, sem við þurfum á að halda nú
á dögum: þol, þolinmæði, vel undirbúna og hug-
vitsama áætlun og ófrávíkjanlegt raunsæi. „Við
sköpum okkur örlögin sjálf" segir hann ennfrem-
ur. „öruggasti fjallgöngumaðurinn er sá, sem
aldrei efast um hæfileika sína til að yfirstíga
alla erfiðleika.“
(Christoplier Collison)
FEIMNIN
Er hún
„JTANN er dauðfeiminn", sagði forstjórinn við
XI aðstoðarmann sinn og kinkaði kolli í áttina
til gestsins. „Það þýðir ekkert að reyna að tala
við hann.“
Maðurinn, sem um var rætt var duglegur vél-
fræðingur, sem sendur hafði verið til fyrirtækis-
ins til þess að útskýra hvernig reiknivél nokkur
virkaði. Hann var hræðilega feiminn. Hann stóð
hálfskjálfandi með glas í hendinni, meðan for-
stjórinn gei'ði allt sem í hans valdi stóð til þess
að róa hann.
En hann var ekki allur þar sem hann var séð-
ur. Þegar hann átti að fara að skýra vélina, varð
hann allur hinn mælskasti, svaraði öllum fyrir-
spurnum fullum hálsi og var jafnvel fyndinn á
köflum.
Flestir þeir, sem feimnir eru, verða mjög frjáls-
legir, þegar talað er um eitthvað, sem þeir hafa
vit á. Þá getur maðurinn breytzt skyndilega og
orðið bókstaflega að öðrum manni. Feimni er
raunar ekki annað en minnimáttarkennd gagn-
vart öðrum.
Feimni er börnum og unglingum eiginleg. Sál
þeirra er eins og opin bók, enginn treystir þeim
fyllilega. Má rekja feimnina til sektartilfinningar
bainsins. Ef barnið hefur gert eitthvað af sér,
eða jafnvel hugsai' um eitthvert afbrot, verður
það feimið innan um fullorðið fólk.
Allir þeir, sem þjást af feimni, eru vantrúaðir
á sjálfs sins kosti, bæði börn og fullorðnir. Þeim
finnst þeir engu geta leynt fyrir öðrum. Þegar
feimnin grípur mann, vill maður helzt láta jörðina
opnast undir fótum sér og hverfa úr þessu örð-
uga umhverfi. Feiminn maður þolir blátt áfram
ekki augnaráð annarra.
Okkur finnst við auðvitað alltaf vita ástæðuna
fyrir feimni okkar. Við erum fullviss um, að
feimni okkar stafi aðeins af því, að við erum
ung og fávís, eða höfum eitthvað líkamslýti. Ef
X væri stór og myndarlegur eins og eldri bróðir
hans myndi hann aldrei vera feiminn; ef húð Y
væri eins falleg og húð vinkonu hennar myndi
hún aldrei þjást af feimni.
En ef við hugsum nánar um málið, þá kom-
umst við að þvi, að aðrir, sem hafa þessa galla
eru alls ekki feimnir. Sá sem er feiminn, er alltaf
að leita að ástæðunum fyrir feimni sinni. Og oft-
ast hefur hann rangt fyrir sér, þegar hann þyk-
ist vera búinn að finna ástæðuna.
Anna var mjög falleg stúlka, vel menntuð og
bráðgáfuð. Hún fór til sálfræðings vegna þess
að hún þjáðist af feimni. Sálfræðingurinn sá
ekkert athugavert við hana.
Eftir að hann hafði athugað hana í hálftíma,
sagði hún við sálfræðinginn: „Auðvitað sjáið þér
hversvegna ég forðast að sýna mig innan um
aðra.“
Hann sagðist ekkert sjá, en hún hélt því fram,
að hann væri aðeins svona kurteis.
Að lokum hallaði hún sér áfram og benti lækn-
inum á örlítið ör neðan við aðra augnabrúnina,
þar sem skorið hafði verið á smákýli.
„Sjáið þér bara,“ sagði hún. „Hvernig get ég
sýnt mig með þetta hræðilega ör?“
Læknirinn átti bágt með að koma auga á örið,
en önnu fannst það eyðileggja andlit sitt gjör-
samlega að hafa þetta ör. Hið innra með sér,
óskaði hún, að allir karlmenn litu hana hýru
. auga, en þegar litið var á hana, fannst henni
allir horfa á örið.
Sálfræðingnum heppnaðist loks að sannfæra
hana um, að hún væri hrædd um að aðrir tækju
eftir því, hve sólgin hún var í, að láta taka
eftir sér. Það var ekki andlitslýtið, sem var orsök
feimni hennar.
Jafnvel fólk, sem er mjög illa farið og lim-
lest þai'f ekki að vera feimið, enda þótt það hafi
kosfur eða galli?
áður lifað eðlilegu lifi. En menn eru oft lengi
að sætta sig við það. Hermenn, sem skaðbrennd-
ust í framan í stríðinu, hafa margir sýnt, að það
þarf meira til, til þess að verða feiminn.
Það er stundum sagt við feiminn mann, að
hann eigi að reyna að vera eðlilegur. En auð-
vitað þarf ekki að segja honum það. En feimni
getur blátt áfram verið aðlaðandi. Menn eiga
erfitt með að þola sjálfsánægða uppvöðsluseggi.
Þessvegna skaltu alls ekki „vera feiminn við að
vera feiminn“. Reyndu heldur að hugsa um það,
hversvegna þér finnst svona leiðinlegt að vera
feiminn.
Þú verður að horfast í augu við staðreyndirn-
ar og svara heiðarlega spurningum samvizku
þinnar.
Oft kvarta menn undan minnimáttarkennd. En
allir þjást meira eða minna af minnimáttarkennd.
Náunginn er alltaf einhverjum kostum búinn, sem
þú ert ekki. Það eru allir minnimáttar á ein-
hvern hátt. En það er kjánaskapur að eyða tím-
anum í að hugsa um þetta. Feimnin, eða minni-
máttarkenndin stafar af því, að manninum finnst
hann ekkert geta. Honum finnst alltaf einhver
geta gert það betur.
En feimnin getur oft komið manni í vandræði.
Mönnum hættir til að roðna, svitna eða skjálfa.
Sá sem feiminn er getur átt erfitt um andar-
drátt innan um margt fólk, eða getur alls ekki
haldið rétt á hnífapörunum í veizlum. Sumir taka
upp á því að stama, eða verða mjög æstir.
Oftast er þessu þannig farið, þegar menn eru
þreyttir eða illa fyrirkallaðir, eða innan um
margt fólk. Stúlku hættir til að hafna heim-
boði til starfsfélaga sinna, sem hún ekki þekkir
nægilega og sitja í kvikmyndahúsum öllum
stundum, Við þetta eykst feimni hennar til muna.
Líf þess sem þjáist af feimni fer að mótast
af feimni hans. Oft kennir hann feimni sinni um,
að hann hafi t. d. ekki lært að dansa, eða sé
lítið málgefinn, þannig getur feimnin bókstaf-
lega eyðilagt líf mannsins.
Sá sem feiminn er, er oft sakaður um að eyða
öllum sínum frístundum í einrúmi. Hann er jafn-
' vel sakaður um sjálfselsku. En þetta er rangt.
Sá sem feiminn er, er aldrei ánægður með sjálf-
an sig. Hann fyrirlitur sjálfan sig og hagar sér
eftir því. Ef hann gæti horfzt í augu við galla
sína og sætt sig við þá, mundi hann öðlast meira
sjálfstraust og þar með traust annarra.
Framhald á bls. lJf.
Hún ætti að hafa eitthvað fyrir stafni.
VIKAN
7