Vörður - 15.05.1926, Blaðsíða 4

4 VÖRÐUR
Konur mótmœla vorldöllum og verkbönnnm.
Ekki alls fyrir löngu gengu 30 þús. konur af öllum stéttum gegnum
götur Lundúna og báru áritaða fána og spjöld með ávarpsorðum, þar
sem verkföll og verkbönn voru fordæmt og kveðið hart að orði um alt
það tjón, sem af þeim hlytist.
í fylkingarbroddi var riddarasveit, og var hún skipuð konum af hæstu
stigum hins breska þjóðfjelags. Er efri myndin af kvenriddurunum, en
hin neðri af alþýðukonum í fylkingunni. Pótti hún hin tilkomumcsta —
en árangur mótmælanna virðist ekki hafa verið að sama skapi mikill.
(Framh. frá 1. síðu.)
lestinni aj teinunum. Soo gijlu-
samlega tókst til, að þetta var
uppgoivað jáeinum minútum
áður en lestin kom að þessum
stað.
Merkjaturnar /Signal Sgstem
TowersJ haja verið egðilagðar á
18 stöðum.
/ Edinborg haja verið uppþot
og hefir veiting ájengra drgkkja
verið bönnuð frá kl. 3 eftir há-
degi daglega.
Verkamannasambandið hefir
sent tilkgnningu nm það til
Moskwa, að það neiti hjálpar-
tilboði þaðan, og endursendi pen-
ingaávisun þangað.
Khöfn, 10. maí.
Baldwin forsætisráðherra hefir
haldið útvarpsræðu og sagt, að-
þólt hann sje friðarsinni, þá vilji
hann verja frelsi og rjettindi
borgaranna. Vegna bardaganna
sje nauðsyn á, að allsherjar-
verkfallið verði afturkallað. Enn
fremur, að fulltrúar aðilja hafi
takmarkalaust vald til sáttmála-
gerðar í kolatnálinu.
Sáttatillögu frá biskupunum í
York og Canterbury, þess efnis,
að verkfallinu skuli lokið, launa-
tillaga kolanámueigenda tekin
aftur, rikisstyrkurinn framlengd-
ur og núverandi kaupgjald hald-
ist, uns samningar takast, hefir
verið hafnað af stjórninni.
Khöfn, 11. maí.
Simað er frá Moskwa, að enska
verkfallið sje aðalumræðuefnið
í landinu og mikil gleði sje yfir
því, að byltingaraldan hafi náð
til elsta þingræðislandsins.
The British Worker átelur
stjórnina harðlega fyrir að hafa
ekki útvarpað miðlunartillögu
biskupanna. Enn fremur áfellir
það stjórnina fyrir hlutdrægni.
Hún heimti, að verkfallið sje
afturkallað, en geri engar kröfur
til vinnuveitanda.
Símað er frá Plymoulb, að
þar hafi alt verið með kyrrum
kjörum yfir helgina. Verkfalls-
menn og lögregluþjónar fóru i
knattspgrnuleik og unnu verk-
fallsmenn.
i kolanámuhjeruðunum er lög-
unum best hlgtt á öllu landinu.
Hoergi i þeim um ncin friðar-
spjöll að ræða.
Uppskipun fer fram í flestum
höfnum, nema London. Stjórnin
sendi fjögra kíiómetra langa
vörubílalest í dokkurnar og Ijet
flytja mjöl og sykur í Hyde Park.
Garðurinn er varinn með fall-
bgssum og pansarabilum. Fimm
vopnaðir menn eru i hverjum bil.
Um helgina voru uppþot, verst
í Hull og Glasgow. Herdeildir
með stingi á bgssum sinum hafa
nú löggœslu á hendi á götunum
i báðum bœjunr.
Fregnir um járnbrautarslys
hafa borist frá Newcastle, Stoken-
ford og Edinburgh. Margir dauð-
ir, fjöldi særður. Orsök tveggja
slysanna óæft járnbrautarlið, en
Newcastle-slysið af manna völd-
um. Farþegar voru 500 og hlutu
lítil meiðsl.
írskir verkamenn hafa stöðv-
að matvælaflutning til Englands.
Blöðin heimta að umboðs-
mönnum rússnesku stjórnarinnar
og starfsfólki þeirra, um 500
manns, verði vikið úr landi.
Friðarhorfur minni en nokkru
sinni áður.
Khöfn, 12. maí árdegis.
Opinberlega er tilkynt, að
allmargir verkamenn á Eng-
landi sjeu farnir að vinna aftur
af sjálfshvötum og almenningur
sje oiðinn þreyttur á*verkfall-
inu. Hvorki verkamenn eða
stjórnin þora að hefja tilraun
til sátta af hræðslu við almenn-
ingsálitið, af því að svo verði
litið á, að sá aðilinn, sem hefji
sáttatilraun, hafi gefist upp.
Dönsk verkalýðsfjelög hafa
samþykt að styrkja ensku fje-
lögin fjárhagslega og verja
sennilega 50.000 í þeim tilgangi.
Khöfn, 12. maí siðdegis.
London: Vinna sjállboðaliða
hófst í gær í stórum stil, sjer-
staklega allskonar flutninga-
vinna. Aðalráð verkamanna
samþykti í gærkveldi, að senda
stjórninni tilkynningu þess efn-
is, að það æskti viðtals við
hana. Stóð fundurinn frá kl.
11 f. h. til kl. 12,20 e. h., en
þá sendi aðalráð verkamanna
út opinbeia tilkgnningu um skil-
grðislausa ajturköllun allsherjar-
verkfallsins.
Nánari upplýsingar vantar
um hvernig sáttaumleitunum
og samningatilraunum í kola-
iðnaðardeilunni verður hagað.
Khöfn, 13. maí.
Símað er frá London, að
borgin sje prýdd flöggum. Fá-
dæma fögnuður ríkir, svo eins
dæmi eru, síðan vopnahljesdag-
inn 1918. Baldwin hefir haldið
ræðu f þinginu. Kvað hann
heilbrigða skynsemi haía sigrað.
Khöfn, 14. mai.
Símað er frá London, að úl-
litið hafi. versnað, sumpart oegna
þess að verkamenn hafa gert
mótspgrnu gegn afturköllun verk-
fallsins, en sumpart vegna þess
að atoinnurekendur hafa gert
tilraunir til launalœkkunar,
Mörg verkalgðsfjelög hafa op-
inberlega tilkgnt verkfall.
Miklar œsingar við höfnina i
London og i Doncaster kola-
námusvœðinu.
1 fyrradag komst upp um til-
raun til þess að sprengja i loft
upp hluta af járnbrautarteinun-
um á milli Edinborgar og Glas-
gow.
Khöfn. 14. maí, síðdegis.
Vinnuástand i Englandi er á
meiri ringulreið en var á sein-
ustu dögum allsherjarverkfalis-
inn. Verkamenn hafa sumstaðar
gert aðsúg að foringjum sinum
og heimtað áframhald allsherjar-
verkfallsins. f Poplari (í East
End í London) leituðu foringj-
arnir aðstoðar lögreglunnar og
voru 40 ófriðarseggjanna hnept-
ir í fangelsi.
Margir atvinnurekendur, þar
á meðal járnbrautarfjelög, neita
að veita verkamöunum atvinnu
á ný nema þeir segi sig úr
verkamannafjelögunum, en aðr-
ir heimta launalækkun. Miðstjórn
verkamanna telur þetta dráps-
tilraun við samheldni verka-
manna.
Thomas sagði í þingræðu, að
í rauninni væri um algert verk-
bann að ræða í landinu.
Fjórar miljónir manna eru nú
atvinnulausir i landinu og fjöldi
manna sveltur. Baldwin skorar
á vinnuveitendur að nota ekki
ástandið í eigin hagsmuna skyni.
Stjórnin veili enga aðstoð til
kúgunartilrauna gegn verkamönn-
um.
Blöðin í morgun voru vjel-
ritaðar smáútgáfur og 'stendur í
þeim, að svo virðist sem öll
heilbrigð skynsemi sé að hverfa
úr sögunni.
Khöfn, 15. maí.
Simað er frá London, að út-
litið hafi skyndiiega bathað mjög
mikið. Samkomulag hefir náðst
við járnbrautarmenn og viður-
kenna þeir allsherjarverkfallið
ólöglegt. Verkamenn verða teknir
aftur i vinnu, nema þeir, sem
tóku þátt í spellvirkjum.
Fjölmenn verkamannafjelög
hafa byrjað að vinna aftur, t.d.
prentarar og hafnarvinnumenn.
Kosningar í sam þingi.
í gær var samþ. í sam. þingi
svohljóðandi tillaga frá Ásg.
Ásg. og Jak. M.: •
»Alþingi ályktar að kjósa 6
manna nefnd með bluffallskosn-
ingu, sem geri lillögur um há-
tíðahöld 1930 í minningu um
stofnun Alþingis og þær ráð-
stafanir, sem gera þarf i því
tilefni hvað^Þingvelli snertir«.
Nefndin á að vera ólaunuð
og voru í hana kosnir þeirÁsg.
Ásg., Jóh. Jóh., Jónas frá Hriflu,
Magnús Jónsson, [Ólafur Thors
og Sig. Eggerz.
í gær fór einnig fram í sam.
þingi kosning tveggja manna i
orðunefnd, þriggja yfirskoðunar-
manna landsreikninganna 1925
og kosning hins islenska hluta
hinnar dansk-íslensku ráðgjafa-
nefndar fyrir ‘Umabilið frá 1.
des. 1926 til 30. nóv. 1934.
í orðnnefndina voru kosnir
Guðm. Björnsson landlæknir og
Klemens Jónsson. (Ben. Sveinss.
stakk upp á Gunnari Sigurðs-
syni frá Selalæk [og Hallbirni
Halldórssyni ritstjóra »til þess
að setja fjölbreytilegri svip á
nefndina en verið hefir« — en
sú tillaga fjekk ekki nægan byr
i þinginu).
Yfirskoðunarmenn landsreikn-
inganna voru kosnir þeir Árni
Jónsson frá Mála, Jör. Brgnjólfs-
son og Magnús Jónsson.
I ráðgjafarnefnd vorn kosnir:
Bjarni Jónsson, Jöh. Jóhannes-
son og Jónas frá Hrifiu.
Konungskoman. Konungsbjónin
fara frá Danmörku 3. júni og
koma til Rvíkur 12. júní. Tvö
herskip verða í förinni, »Niels
Juel« ogg»Geysir«.
Samtök eru hafin á ísafirði
um konungsmóttöku og gekst
bæjarfógelinn fyrir þeim.
Bæjarstjórn Akureyrar hefir
samþykt að veita fje til kon-
ungsmóltökunnar. Aðeins einn
bæjarfulltrúi var þessu mótfall-
inn: Erlingur Friðjónsson. Fimm
manna móttökunefnd var kosin.
Tillaga frá Halldóri Friðjónssgni
þess efnis, að ekkert vín yrði
haft um hönd i veisluhaldi bæj-
arins, var samþykt.
Karlakór K. F. U. M. söng fyrsta
sinni í Osló þann 7. þ. m. og
hafði 11. þ. m. haldið ellefu
söngskemtanir á tólf dögum.
Kórið hefir allstaðar fengið á-
gæta dóma segir símfregn. Við-
tökur hafa og verið hinar alúð-
legustu ekki hvað síst i Osló,
þar sem söngmennirnir voru
gestir Handelsstandens Sangfor-
ening.
Stórhríð gekk yfir Suður- og
Vesturland aðfaranótt síðastlið-
liðins sunnudags og var fann-
koma víða allmikil. Hvassviðri
og kuldar voru á Norðurlandi
um helgina en snjór lítill.
í veðrinu strandaði þilskip- .
ið »Hákon« hjeðan úr Rvík.
Kendi þaðgrunnsnálægtGrinda-
vik kl. 9 að sunnudagsmorgni "
og kom þegar sjór í skipið.
Blindhríð var og brim mikið
fyrir landi. Skipverjar voru 21
að tölu, og fóru þeir allir í skips-
bátinn. en ekki var viðlit að
reyna að lenda og hjeldu þeir
því vestur með landi. Eftir 91
stunda róður freistuðu þeir lend-
ingar i bás einum hjá litla vit-
anum á Reykjanesi og komust
heilir á húfi i land. Voru þeir
auðvilað allþjakaðir afkulda og
þreytu. Tók vifavörður hiðbesta
á móti þeim.
»Hákon« var með 7 þús. af
fiski. Vonlaust er að skipið geti
bjargast. — Var það bygt i
Englandi 1878 og keypt hingað
til lands fyrir 20 árum. Var það
siðasta þilskipið af gömlu gerð-
inni, sem gert var út hjeðan úr
bæ. Eigendur voru Geir Sigurðs-
son skipstjóri o. fl.
Nokkuð af bátum og skipum
mun hafa brotnað og sokkið í
veðrinu, bæði norðan lands og
sunnan á höfnum inni, enmann-
skaðar’-urðu engir. Símslit urðu
viða. Á Sigluíirði skemdust
bryggjur.
Allvfða á Suðurlandi urðu til-
finnanlegir fjárskaðar, sjerstak-
lega í Árnessýslu. Hraktist fjeð
undan veðri í gil og skurði, ár
og forir og fanst ýmist dautt,
hálfdautt eða vel lifandi. Frá
sumum bæjum fórust 20 — 30
kindur.
Friðfinnur Gufijónsson átti 35
ára leikaraafmæli á miðviku-
daginn.-Kom hann fyrsta sinni
á leiksvið þegar Akureyringar
ljeku »Helga magra« eftir sira
Matthías, í minningu um að
þúsund ár voru liðin frá land-
námi í Eyjafijði. Leikfjelagið
sýndi á miðvikudaginn »Þrett-
ándakvöldið« til ágóöa fyrir F.
G. og var húsið fullskipað ogaf-
mælisbarninuóspartfagnað. Eftir
leikslök ávarpaði Jens Waage
bankastjóri hann á leiksviðinu,
þakkaði honum ágæta samvinnu
í nafni þeirra, sem fyr og síðar
hafa unnjð með honum i Leik-
fjelaginu, og hinar mörgu gleði-
stundir, sem hann befði veitt
Reykvíkingum með list sinni.
Skeyti bárust Fr. G. mörg
þennan dag þar á meðal þessar
vísur frá Jakobi Thorarensen :
Pú gafsl pig við kukli — í galdramóði
gleðinnar o/t pú stegplir flóði
á sveklan og fergðan svanna og rckk
y>sárlega pýnd« á grenibekk.
Lif pú i friði,—hinn fgndni og káti
og flýti ekkifherrann pinu láli.
Pigg ávísun vora « gnfu og guð
og gleðin er samt ei fullpökkuð.
Sildareinkasalan. Fundur vest-
firskra útgerðarmanna, sem stóð
á ísafirði í fyrra dag, skoraði á
Alþingi að samþykkja frv. sjávar-
útvegsnefndar um slldarsöluna
og að banna Norðmönnum al-
gerlega að salta sild í landlrelgi.
Áskorunin var samþykt með
öllum atkvæðum gegn tveim
en viðstaddir voru allir síldar-
útgerðarmenn og síldarkaupmenn
kaupstaðarins.
Prentsmiðjan Gutenberg.\