Vörður - 13.11.1926, Síða 1

f
m
"IJtgfefíaiicIi : Midstjóru íhaldsflokksiiis.
IV. ár.
Ke),k|airík b:J5. iióv. 1Ö2Ö.
47. blad.
Gleyniinn o. fl.
Afnám bannsins í Noregi.
Vjer höfum áður birt lirslit
atkvSCagreiðslunnar um bannið
í Noregi. Var afnám þess sam-
þykt með 115 þús. atkvæða
meirihluta, og hafa um 250 þús.
kjósenda snúist gegn banni
síðan síðast var greitt þjóðarat-
kvæði um málið.
Norska stjórnin hefir nú lagt
róttæki l'lokkurinn, lögðust gegn
frv., feldu mörg ákvæði þeirr'a en
breyttu öðrum.
Stjórnin hefir nú svarað með
þvi að rjúfa þing og fara nýjar
kosningar lram 2. des. '
Koladeilan.
Talið er víst, að samningar
nruni fullgerðir einhvern næstu
dagana milli námaeigenda og
hámamanna í Englandi. Yfir
300 þús. eru nú aftur gengnir lil
Vinnu sinnar í námunum. Kola-
verð hefir lækkað lítið eitt síð-
*>stu daga.
Áælað er að beint tjón af
v*hnustöðvuninni nemi 250—300
lllilj. ster.punda, en hið óbeina
taP sein verslun, iðnaður og út-
§erð hefir beðið, verður ekki í
lalið.
fyrir þingið frv. um afnám
bannsins. Er talið víst að það
verði samþykt í einu hljóði, eft-
ir þann dóm er þjóðin hefir
kveðið upp.
Ástæðan til skoðanaskifta
norsku þjóðarinnar í bannmál-
inu var sívaxandi srnygl og
heimabruggun og öll sú óhæfa
fór í síðastl. .mánuði til Ame-
ríku til þcss að safna fje handa
fátækum heimilislausum rúm-
enskum börnum. Mjög þótti
orka tvíinælis, hvort allar að-
ferðir drotningarinnar til fjár-
öflunar hefðu vérið samboðnar
hennar hátign. Hún ljet t. d.
blöðin borga sjer 'ríflega fyrir
öll þau viðtöl við sig, er hún
leyfði að birta — og mun það
hafa varpað nokkrum skugga á
gleði Bandaríkjámanna yfir öll-
um þeim loflegu orðum, er hún
Japan.
Mælt er, að japanska stjórnin
hafi gert áætlun um nýja flota-
aukningu og eigi að veita til þess
201 milj. yen á næstu fimm ár-
og spilling, sem því fylgdi.
Myndin fyrir ofan þessar lín-
ur er frá þeim bæjárhluta i Osló,
er Grænland nefnist. Eru þau
hverfi hans er að höfninni
liggja, illræmd sem höfuðstöðv-
ar smj^glara og bruggara.
viðhafði um land þeirra. Yfir-
leitt þótti allmikill fjáröflunar-
oog auglýsingakeimur að allri
framkomu hennar, og er sagt að
Rúmeníukonungur liafi af þeim
ástæðum kvatt hana heim fyr en
til stóð. í opinberum tilkynn-
ingum var sagt, að hún hefði
íengið illkynjað kvef og því
hraðað heimför sinni.
Myndin sýnir drotninguna við
gröf hins ókunna hermanns í
Washington.
um. Á ap smíða fjóra 10 þús.
smálesta bryndreka, fimtán
stóra tundurspilla, fjóra kafbáta
og fjögur hjálparbeitiskip.
1 grein Jónasar Jónssonar al-
þm. „Aflaklær og skattabetlar-
ar”, eru að eins tvö atriði er
snerta deilu okkar um tekju-
og eignaskattinn og skattsvika-
brigslin. Þótt Jónas þjóti úr
einu í annað, læt jeg mig það
engu skiftá.
Hann þarf að leiða athygli les-
andans frá sjálfum deiluefnunum.
Fyrir mjer vakir að leggja þau
sem skýrast fram til dóms. Jeg
get svo síðar ef mjer sýnist vik-
ið að fljótfærni og ósannsögli
Jónasar í hinum málunum sem
hann víkur að.
Áður en jeg minnist á það
tvent, er jeg tel máli skifta, verð
jeg að gera þá játningu, að jeg
fer nú að þreytast á að reka of-
an í Jónas staðhæfingar hans í
sambandi við þær 000 þús. kr.,
er hann telur að stjórnin hafi
ætlað að gefa fáum útgerðar-
mönnum. Það er hvorttveggja,
að jeg treysti þvi að flestum sje
nú orðið ljóst hve ósvifið og ó-
satt Jónas segir frá um þetta mál,
og eins hitt, að nú fer að líða að
þvi, að sjálf reynslan lcveður
upp dóm í málinu, en úr þvi á
Jónas sjer ckkert griðland.
I.
Jónas segir rjettilega, að jeg
hafi staðhæft, að íslendingar búi
við mikið hærri tekjuskatt en
títt sje með öðrum þjóðum.
Þetta vill hann hrekja og
þannig fer hann að þvi:
„Litlu síðar var þessi kenn-
ing rekin ofan í yfirmann Ólafs,
fjármálaráðherrann, á opinbei'-
um fundi i Rvík. Gat ráðherr-
ann engri vörn við komið.
Reyndin var sú, að beinu skatt-
arnir gefa landssjóði íslands
ekki nema tíunda hluta af tekj-
uin hans, en drjúpa ríkissjóði
Dana nálega ferfalt betur. Senni-
lega hefir Ólafur ekki vitað betur
en af venjulegri framhleypni
byrjað að vaða elginn til að aug-
lýsa sem mest kjánaskap sinn“.
Já, ekki er að furða þótt ráð-
herra yrði stirt um svarið!
Jónas segir, að danski ríkis-
sjóðurinn hafi hlutfallslega fjór-
faldar tekjur á við rikissjóð ís-
lands af tekju og eignaskatti, og
staðhæfir síðan, að þetta sje ó-
ræk sönnun þess, að þes'sum
skatti sje beitt miklu væglegar
hjer en i Danmörku.
En þetta er auðvitað greypileg
hugsunarvilla. Tekjuhlutfall
ríkissjóðanna hefir að vísu sönn-
unargildi i málinu, en þvert öf-
ugt við það sem Jónas heldur,
og skal jeg skýra það betur.
Fyrst vil jeg þó benda honum
á, að i deilu okkar um það, hvor-
ir eigi við þyngri tekjuskatt að
búa, Danir eða íslendingar, sker
það lir með hvorri þjóðinni
skattstiginn er bærri og hvora
þjóðina sami skattstigi leikur
harðar.
Jeg hefi nú margsagt Jónasi,
að skattstigi íslendinga er 50%
hærri en Dana og mikið hærri en
skattstigi allra þeirra þjóða er
við slík lög búa. Þó er hitt
verra, að sami skattstigi er oss
þungbærar.i en öðrum, einkum
vegna misjafns árferðis, svo að
hjer cr greiddur margfaldur
skattur á við það, sem tíðkast
annarstaðar af sömu tekjum á
vissu árabili.
Þetta sannaði jeg með óræk-
um töluní lijer í blaðinu 2. októ-
ber. Jeg á kröfu á að Jónas við-
urkenni þetta, þó að það skifti
mig litlu, því allur almenning-
ur fer nú að sjá þetta og skilja.
Jeg lofaði að skýra fyrir Jón-
asi hvað vitneskjan um tekjur
ríkissjóðs Dana af tekju- og
eignaskatti sannar. Hún sannar
að Danir, sem eru inargfalt rik-
ari þjóð eú vjer íslendingar,
hafa einnig' margfaldar tekjur á
við oss. Með því einu móti getur
hver gjaldþegn reynst tekjusjóði
Dana fjórfaldur tekjustofn á við
það, er hjer gerist, jafnvel þótt
inenn hjer greiði mikið liærra
gjald af sömu tekjum. Mjer er
þessi sönnun nokkurs virði, en
ekki vcit jeg hvort sú var ætlun-
in. Það er nefnilega viðurkend
staði’eynd, að því fátækari og
tekjuminni sein þjóðin er, því
vægar verður að heita beinum
sköttum. Fátæk þjóð verður með
löggjöfinni að hvetja til sparn-
aðar og framtaks. Beinu skatt-
arnir miða til hins gagnstæða.
Jónas hefir því fært fram nýja
sönnun máli mínu til stuðnings.
Hann hefir sannað, að alveg
sjerstök ástæða sje til að teliju-
og eignaskattur sje hjer mjög
lág'ur. Jeg hefi hins vegar sann-
að að þessi skattur sje hjer al-
veg eindæma hár. Sannanir
okkar Jónasar færa því að einu
marki: lækkun skattsins.
Þessi niðurstaða er að vissu
leyti sameign okkar Jónasar.
Það fer eftir manngildi Jónas-
ar hvort leiðrjetting misrjettis-
ins, lækkun skattsins, einnig
verður saineign okkar. Úr því
sker reynslan.
II.
í skattsvikabrigslunum er nú
málum komið eins og jeg i upp-
hafi stefndi að. Annars vegar
hefi jeg með ljósum tilvitnunum
í gildandi lög neytt Jónas til að
renna frá dylgjunum. Hinsvegar
skildi jeg honum eftir opna
gildru, sein hann hefir nú geng-
ið i. Jeg sagði nefnilega Jónasi
að Kveldúlfur gæti átt alt að
tveim miljónum króna og hefði
getað haft 340 þús. króna tekjur
Þlngrof í
Fyrir skemstu flutti Jafnaðar-
mannastjórnin danska frv. til
kreppuvarnarlaga og var þar
farið fram á að varið yrði rúm-
um 100 milj. kr. til ýmsra ráð-
stafana, er miða að því að ljetta
kreppu þá, sem nú er í Dan-
inörku. Miklúm upphæðum átti
að verja til styrktar illa stödd-
um atvinnufyrirtækjum, til land-
búnaðarframkvæmda, atvinnu-
hóta o. s. lrv. ýmist með bein-
um styrkjum eða lánveitinguin.
En fje þetía átti að fá inn með
útgáfu ríkisskuldabrjefa og aukn-
uin •eignaskatli.
Harðar deilur hafa undanfarið
staðið um frv. stjórnarinnar.
Andstæðingaflokkarnir og annar
stuðningsflokkur ráðuneytisins,
María droíning 2 Rúmeníu