Vörður - 27.11.1926, Blaðsíða 1

Ritstjóri og ábyrgð-
armaður
Kristján Albertson
Túngötu 18.
Afgreiðslu- og inn-
heimtumaður
Ásgeir Magnússoti
kennari.
\h-----------------——^s
Útgg'efa.ndi: BCiOstfórn ínaid@fiokÍ£Sin&.
FV. 4r.
ReyltjaviH 27. nóv, 1036.
46. íííbö.
Trotskv, fyrv. hermálaráöherra,
ávarpar liðsveit.
Rússland.
Meðan slórveldin i Mið- og
Vestur-Evrópu hafa unnið að
því að efla Þjóðabandalagið,
tryggja með samningum varan-
legan frið með sjer og undirbúa
þannig almenna afvopnun, hefir
rússneska ráðsstjórnin á síðari
úrum reynt að veikja bandalag-
Stalin.
ið á allan hátt og jafnframt lagt
tnikið kajip á að auka vígbúnað
sinn til lands og sjávar. Hundr-
uð liðsforingja útskrifast árlega
úr herskólum Bolsjevikanna og í
rili og ræðu láta þeir við öll tæki-
færi mikið af herstyrk sinum.
í haust hjelt rússneski flotinn
miklar æfingar í Eystrarsalti.
Var því lýst yfir á eftir, að sann-
ast hefði að flotinn væri þess
íullfær að verja Leningrad og
aðrai- hafnir Rússlands gegn
nvaða stórveW? sem væri. Jafn-
framt tilkyntu stjórnmálamenn
Bolsjevika heiminum enn á ný,
hver vaeri ástæða til vígbúnaðar
Rússa — þejr vissu að Englend-
ingar og Frakkar biðu með ó-
þreyju tækifæris til þess að ráð-
ast á Rússland. Það má vel vera
að Bolsjevikarnir trúi því í ein-
lægni að svo sje, en hitt er víst,
að hvergi um heim nema í Rúss-
landi er talið að því stafi nokk-
ur hætfa af fransk-enskum ó-
friðar-fyrirætlunum.
Allar þær þjóðir, sem á síð-
ustu mannsöldrum hafa farið
geystast í vígbúnaði j&g þar með
stofnað heiminum í voða, hafa
afsakað sig með því, að þeim
stafaði hætta af öðrum ríkjum.
Engin hefir þótst vilja í'jand-
skapast við aðrar þjóðir að
fyrra bragði. Þeir sem ekki trúa
á einlægni Bolsjevikanna, þegar
þeir tala um fransk-ensku hætt-
una, hljóta að spyrja, hverjar
muni vera hinar sönnu ástæður
til herbúnaðar Rússa. Eru þeir
að undirbúa landvinninga í Asíu,
eða ætla þeir að ná sjer niðri á
Finnum, Pólverjum eða Eystra-
saltsríkjunum nýju?
Eða er leikurinn aðeins til þess
gerður, að blekkja rússnesku
þjóðina sjálfa á tímum sundur-
lyndis og innri valdabaráttu? Á
slíkum tímum hefir oft verið til
þess gripið að reyha að hvetja til
einingar og samtaka með því að
gera aðrar þjóðir tortryggilegar
og bregða upp ægilegum mynd-
um af þeirri hættu, sem af þeim
stafi.
Á síðustu árum hefir ósam-
lyndið milli leiðtoga Bolsjevika
mjög færst í aukana. í fyrra var
Trotsky flæmdur frá völdum til
fulls, og vita menn ekki með
vissu hvað valdið hafi. Nú í sum-
ar var annar af höfuðleiðtogum
Lok vinnudeiíunnar á Englandi.
Frá London er síinað 21. þ. m.,
að fuíltrúafundur kolanáma-
manna hafi samþykt að fela
námamönnum í öllum hjeruðum
að reyna að gera jjjersamninga
við vinnuveitendur. Sama dag
i
tókust slíkir samningar í Nott-
inghamshir. Er búist við þvi að
öllum samningum verði lokið fyr-
ir þessa helgi.
Hátt á 5. hundrað þús. manna
er m'i aftur komið til vinnu.
Myndin yfir þessum linum er
af kröfugöngu námamanna í
einni af iðnaðarborgum Englands
nú fyrir skemstu. Á fánana eru
rituð eggjunarorð um samheldni
og úthald.
Bolsjcvika, Sinovjcf rekinn frá
stöðu sinni sem höfuðleiðtogi
III. Internationalc, sem er al-
þjóðasamband byltingasinnaðra
sameignarmanna, er hefir skrif-
stofur sinar í Moskva. Hafa Rúss-
ar óspart veitt sambandinu fje
til útbreiðslustarfsemi og undir-
róðurs um heim allan. Það mun
hafa valdið falli Sinovjefs, að
ráðstjórninni þótti starfsemi
hans koma í bága við tilraunir
hennar til að endurnýja verslun-
arsambönd Rússa við þær þjóð-
ir, er þeiih cr lífsnauðsyn að
skií'ta við.
1 haust munu þeíf Trotsky og
Sinovjef hafa tekið höndum
saman og hafið árás á stjórnina,
sjerstaklega á tvo mestu áhrifa-
menn hennar, Tjitjerin utan-
rikisráðherra og Stalin, sem
nú er talinn voldugasti maður
Rússlands. En stjórnin bann-
i'ærði báða fyrir brot á flokks-
aganum, svifti þá rjetti til þess
að sækja fundi Bolsjevika og
neyddi þá og fylgjendur þeirra
til þess að birta ávarp, þar sem
þeir játuðu afbrot sin gegn mál-
stað flokksins og hjetu stjórninni
fylgi sínu til þess að bæla niður
allan mótþróa gegn henni.
Þykir þetta ávarp þeirfa
sánna, að stjórnin sje mjög i'öst
í sessi og þess alfær, að ráða nið-
urlögum hverrar hreyfingar, er
gegn henni rís.
Bannið í Noregi
verður sennilega afnumið frá
1. apríl næstkomandi.
Fjárhagsráðstefna.
Simað er frá Genf, að nefnd
sú, sem Þjóðbandalagið kaus til
þess að undirbúa alþjóðaráðs-
stei'nu til þess að ræða fjármál,
hafi ákveðið, að ráðstefnuna
skuli halda í maimánuði 1927,
og verða rædd á henni ýmis iðn-
aðar-, landbúnaðar- og verslun-
armál.
Fjármál Frakka.
Símað er 20 þ. m., að leiðtog-
um í mörgum iðngreinuin þyki
hin stöðuga hækkun frankans
varhugaverð og eru þeir. þeirrar
skoðunar, að nauðsynlegt sje, að
verðfesta frankann mjög bráð-
lega. Poincaré er talinn þeirrar
skoðunar, að það beri að fresta
veðfestingunni, uns frankinn
hefir enn hækkað enn meir. Fjár-
hagur ríkisins fer sifelt batn-
andi Morgan-lánið hefir verið
endurgreitt. Verslunarjöfnuður-
inn er hagstæður. Af þessum á-
slæðum aðallega lítur stjórnin
svo á, að ekki saki, þó verðfest-
ingin verði látin bíða.
Frakkar og ítalir.
Símað er frá París, að blaðið
Le Tcmps heimti, að öflugar
varnarraðstafanir verði gerðar,
þar eð Italir láti mikla Hðssöfn-
un fara fram að ítölsk-frönsku
landamærunum. Segir blaðið, að
ítalir ágirnist borgina Nizza, sem
má heita varnarlaus.
Rússar og Tyrkir.
Símað er frá London 22. þ. ni.,
að samkvæmt skeytum frá Búka-
rest hafi Rússar gert hermála-
samband við Tyrki á fundinum
í Odessa. Hafa Rússar lofað
Tyrkjum liðveislu, ef ráðist er
á þá.
Þýskaland.
Símað er 23. þ. m. að jafnað-
armenn hafi raðist á stjórnina
fyrir að horl'a á það aðgerðalaus,
að ríkisvörnin virði að vettugi
ákvæði friðarsamninganna um
hvern herstyrk Þjóðverjar megi
hafa i landi sínu. Telja þeir
þetta aðgerðaleysi vítavert eins
og sakir standa, þar e'ð nú sje
verið að leita samninga um að
Þjóðbandalaginu verði falið eft-
irlit með þýskum hermálum, en
þeir geta hæglega strandað á af-
brotum ríkisvarnarinnar.
Stresemann svaraði jafnaðar-
mönnum þegar í þinginu, kvað
ríkisvörninni bannaða alla sam-
vinnu við svokallaða þjólöernis-
sinna og fullyrti að Þjóðverjar
hefðu í öllu fullnægt afvopnun-
arákvæðum friðarsamninganna.
Formaður sambands Ung-Þjóð-
verja hefir skýrt f rá því, að þjóð-
ernissinnar hafi síðustu ár unn-
ið að undirbúningi stríðs við
Frakka og Pólverja — og að rík-
isvörnin hafi stutt fyrirætlanir
þeirra. Þessu er þverneitað af.
yfirstjórn ríkisvarnarinnar.
Bernhard Shaw
hefir nú sjeð sig um hönd og
ætlar að þiggja Nobelsverðlaun-
in. Kveðst hann muni verja þeim
til styrktar sænskum bókment-
um.