Vörður - 27.11.1926, Síða 1

Ritstjóri og ábyrgð
armaður
Kvistján Albertson
Túngöíu 18.
Útj&'efraiiíii: Miðstfóru íhaldsflokksine.
IV. ár.
Reykjavík 27. nov. 1 Vi'-iíi.
Afgreiðslu- og inr.-
heimtumaður
Ásgeir Magnússoti
kennari.
4». l*laö.
Trotsky, fyrv. hermálaráðherra,
ávarpar liðsveit.
i
Rússland.
t
Lok vinnudeiíunnar á Englandi.
Frá London er siinað 21. þ. m.,
að fulltrúafundur kolanáma-
manna hafi samþykt að fela
námamönnum í öllum hjeruðum
að reyna að gera (jjersamninga
við vinnuveitendur. Sama dag
1
tókust slíkir sainningar í Nott-
inghamshir. Er búist við þvi að
öllum samningum verði lokið fyr-
ir þessa helgi.
Hátt á 5. hundrað þús. manna
er nú aftur komið til vinnu.
Myndin yfir þessum línum er
af kröfugöngu námamanna í
einni af iðnaðarborgum Englands
nú fyrir skemstu. A fánana eru
rituð eggjunarorð um samheldni
og úthald.
Meðan stórveldin í Mið- og
Vestur-Evrópu hafa unnið að
því að efla Þjóðabandalagið,
tryggja með samningum varan-
legan frið með sjer og undirbúa
þannig alinenna afvopnun, hefir
rússneska ráosstjórnin á síðari
áruin reynt að veikja bandalag-
Stalin.
ið á allan hátt og jafnframt lagt
mikið kapp á að auka vigbúnað
sinn til lands og sjávar. Hundr-
uð liðsforingja útskrifast árlega
úr herskólum Bolsjevikanna og í
riti og ræðu láta þeir við öll tæki-
færi mikið af herstyrk sinum.
í haust hjelt rússneski flotinn
miklar æfingar í Eystrarsalti.
Var því lýst yfir á eftir, að sann-
ust hefði að flotinn væri þess
íullfær að verja Leningrad og
uðrar hafnir Rússlands gegn
bvaða stórveld? sem væri. Jafn-
framt tilkyntu stjórnmálamenn
Bolsjevika heiminum enn á ný,
hver væri ástæða til vígbúnaðar
Hússa — þeif vissu að Englend-
ingar og Frakkar biðu með ó-
þreyju tækifæris til þess að ráð-
ast á Rússland. Það má vel vera
að Bolsjevikarnir trúi því í ein-
lægni að svo sje, en hitt er vist,
að hvergi um heim nema i Rúss-
landi er talið að því stafi nokk-
ur liætta af fransk-enskum ó-
f r i ðar-f yr irætl u num.
Allar þær þjóðir, sem á síð-
ustu mannsöldrum hafa farið
geystast í vígbúnaði -og þar með
stofnað heiminum í voða, hafa
afsakað sig með því, að þeim
stafaði hætta af öðrum rikjum.
Engin hefir þótst vilja fjand-
skapast við aðrar þjóðir að
fyrra bragði. Þeii' sem ekki trúa
á einlægni Bolsjevikanna, þegar
þeir tala um fransk-ensku hætt-
una, hljóta að spyrja, hverjar
muni vera hinar sönnu ástæður
til herbúnaðar Rússa. Eru þeir
að undirbúa landvinninga í Asíu,
eða ætla þeir að ná sjer niðri á
Finnum, Pólverjum eða Eystra-
saltsrikjunum nýju?
Eða er leikurinn aðeins til þess
gerður, að blekkja rússnesku
þjóðina sjálfa á tímum sundur-
lyndis og innri valdabgráttu? Á
slíkum tímum hefir oft verið til
þess gripið að reyna að hvetja til
einingar og samtaka með því að
gera aðrar þjóðir tortryggilegar
og bregða upp ægilegum mynd-
uin af þeirri hættu, sem af þeim
stafi.
Á síðustu árum hefir ósam-
lyndið milli leiðtoga Bolsjevika
mjög færst í aukana. í fyrra var
Trotsky flæmdur frá völdum til
fulls, og vita menn ekki með
vissu hvað valdið hafi. Nú í sum-
ar var annar af höfuðleiðtogum
Bolsjevika, Sinovjef rekinn frá
stöðu sinni sem höfuðleiðtogi
III. Internationale, sem er al-
þjóðasamband byltingasinnaðra
saineignarmanna, er hefir skrif-
stofnr sinar í Moskva. Hafa Rúss-
ar óspart veitt sambandinu fje
til útbreiðslustarfsemi og undir-
róðurs um heim allan. Það mun
hafa valdið falli Sinovjefs, að
ráðstjórninni þótti starfsemi
hans koma í bá{*a við tilraunir
hennar tií að endurnýja verslun-
arsainbönd Rússa iið þær þjóð-
ir, er þeim er lífsnauðsyn að
skit'ta við.
í haust munu þeir Trotsky og
Sinovjef Iiafa tekið höndum
saman og hafið árás á stjórnina,
sjerstaklega á tvo mestu áhrifa-
menn hennar, Tjitjerin utan-
ríkisráðherra og Stalin, sem
nú er talinn voldugasti maður
Rússlands. En stjórnin bann-
færði báða fyrir hrot á flokks-
aganum, svifti þá rjetti til þess
að sækja fundi Bolsjevika og'
neyddi þá og fylgjendur þeirra
til þess að birta ávarp, þar sem
þeir játuðu afbrot sín gegn mál-
stað floliksins og hjetu stjórninni
fylgi sínu til þcss að bæla niður
allan mótþróa gegri henni.
Þykir þetta ávarp þeirVa
sanna, að stjórnin sje mjög föst
í sessi og þess alfær, að ráða nið-
urlögum hverrar hreyfingar, er
gegn henni rís.
Bannið í Noregi
verður sennilega afnumið frá
1. apríl næstkomandi.
Fjárhagsráðstefna.
Símað er frá Genf, að nefnd
sú, sem Þjóðbandalagið kaus til
þess að undirbúa alþjóðaráðs-
stefnu til þess að ræða fjármál,
hafi ákveðið, að ráðstefnuna
skuli halda í maimánuði 1927,
og verða rædd á henni ýmis iðn-
aðar-, landbúnaðar- og verslun-
armál.
Fjármál Frakka.
Síinað er 20 þ. m., að leiðtog-
um í niörgum iðngreinuin þyki
hin stöðuga hækkun frankans
varhugaverð og eru þeir þeirrar
skoðunar, að nauðsynlegt sje, að
verðfesta frankann mjög bráð-
lega. Poincaré er talinn þeirrar
skoðunar, að það beri að fresta
veðfestingunni, uns lrankinn
hefir enn hækkað enn meir. Fjár-
hagur rikisins fer siíelt liatn-
andi Morgan-Iánið hefir verið
endurgreitt. Verslunarjöfnuður-
inn er hagstæður. Af þessum á-
stæðum aðallega lítur stjórnin
svo á, að ekki saki, þó verðfest-
ingin verði látin bíða.
Frakkar og ítalir.
Símað er frá París, að blaðið
Lc Tcmps heimti, að öflugar
varnarráðstafanir verði gerðar,
þar eð ítalir láti mikla liðssöfn-
un fara fram að ítölsk-frönsku
landamærunum. Segir lilaðið, að
ítalir ágirnist borgina Nizza, sem
má heita varnarlaus.
Rússar og Tyrkir.
Síinað er frá London 22. þ. m.,
að samkvæmt skeytum frá Búka-
rest hafi Rússar gert hérmála-
samband við Tyrki á fundinum
í Odessa. Hafa Rússar lofað
Tyrkjum liðveislu, ef ráðist er
á þá.
Þýskaland.
Simað er 23. þ. m. að jafnað-
armenn hafi ráðist á stjórnina
fyrir að horfa á það aðgerðalaus,
að ríkisvörnin virði að vettugi
ákvæði friðarsamninganna um
hvern herstyrk Þjóðverjar megi
bafa í landi sinu. Telja þeir
þetta aðgerðaleysi vítavert eins
og sakir standa, þar éð nú sje
verið að leita samninga um að
Þjóðbandalaginu verði falið eft-
irlit með þýskuni hermálum, en
þeir geta hæglega strandað á af-
brotuni ríkisvarnarinnar.
Stresenmnn svaraði jafnaðar-
mönnum þegar í þinginu, kvað
ríkisvörninni bannaða alla sam-
vinnu við svokallaða lijóðernis-
sinna og fullyrti að Þjóðverjar
hefðu i öllu fullnægt afvopnun-
arákvæðum friðarsamninganna.
Formaður sambands Ung-Þjóð-
verja hefir skýrt frá þvi, að þjóð-
ernissinnar hafi síðustu ár unn-
ið að undirbúningi stríðs við
Frakka og Pólverja — og að rík-
isvörnin hafi stutt fyrirætlanir
þeirra. Þessu er þverneitað af
yfirstjórn ríkisvarnarinnar.
Bernhard Shaw
hefir nú sjeð sig' um hönd og
ætlar að þiggja Nobelsverðlaun-
in. Kveðst hann muni verja þeim
til styrktar sænskum hókment-
um.
\