Vörður - 11.12.1926, Side 1

IV. ár.
B(>yli|avÍK 11. «í«>9. 1»Í6.
50. blad.
Landkjöriö.
í haust birtu heimsblöðiu á-
varp t'rá fjölmörgunl merkustu
fjármálamönnum Evrópu og
Ameríku, þar seni þeir skoruðu
á þjóðirnar að hverfa frá vernd-
artollum, þ. e. innflutningstoll-
um á þeim vörum, sem hægt er
að l'ramleiða ódýrar í öðrum
löndum, en í því landi, þar sem
tollurinn er á lagður. Kváðu
f járinálamennirnir að afnám
verndartolla myndi gera fram-
Jeiðslu og viðskifti örari og heil-
brigðari og minka atvinnuleysi
Vilhjálmur II.
Ailmikið er rætt um það í út-
lendum blöðum, að Vilhjálmi
fyrverandi keisara muni leika
hugur á að hverfa heirn til
Þýskalands og setjast að i höll
sinni i hinum fræga baðstað
Homburg von der Höhe. Höll
þessi er meðal þeirra eigna, er
verða áfram í eigu hans eftir
samningum hans við þýska Iýð-
veldið. Er talið að hann dreymi
enn um al'skifti af máluin þjóð-
ar sinnar og muni þá höllin í
Homburg verða miðstöð nýrrar
hreyfingar, er raskað geti friði í
Frakkar og ítalir.
Símað er 7. þ. m„ að Frakk-
ar safni liði á frakknesk-ítölsku
landamærunum, til þess að vera
til taks, ef Fascistar gera árás.
Þjóðverjar og Bandamenn.
Shnað er frá Genf, að um leið
og ráðsfundur Þjóðbándalags er
Tolímúrar Evrópu
og dýrlið. Ekki verður enn sjeð
hver áhrif þetta ávarp kann að
hafa.
Enskur hagfræðingur hefir
nýlega látið móta uppdrátt þann
af Evrópu ,er fylgir þessum lín-
um, og er hann nú lil sýnis í
„Bank of England“ í London.
Er hvert land lukt tollmiii’um,
misháum i hlutfalli við þá inn-
flutningstolla, sem ]iar eru í lög-
um. Lægstir múrar lykja um
England, Holland og Danmöiku,
miðlurigi háir um Sviþjóð, Noreg,
Þýskal. og spilt fýrir því út á við.
Hollenska stjórnin telur sig
engan rjett eiga á því að hindra
för keisarans úr landi. Sam-
kvæmt lögum um verndun þýska
lýðveldisins, er það lagt á vald
sljórnarinnar, að leyfa eða
banna keisaranum aðsetur i
Þýskalandi, og hefir núverandi
stjórn Iýst yfir því við Frakka, að
hún muni ekki veita honum
heimfaraleyfi. En þessi lög falla
úr gildi í júli næsta ár, og er tal-
ið mjög óvist að meiri hluti fáist
í þýska þinginu með þeirri til-
lögu jafnaðármanna, að lceisar-
anum verði bönnum dvöl í
Þýskalandi. Er því engu hægt að
haldinn, en hann hófst í gær,
muni þeir Briand, Chamberlain
og Slresemann ræða um eftirlit
með þýskum hermálum, heim-
sendingu setuliðsins úr Rinar-
hygðunum o. fl.
Lækkun herkostnaðar.
Símað er frá London, að
Frakkland og írland, allháir um
Þýskaland og ítalíu og enn hærri
um Sþán, .lugóslavíu, Rúmeníu,
Tjekkó-Slóvakíu, Pólland, Ung-
verjaland og Grikkland. En lang-
hæstir eru tollmúrarnir um sam-
eignar-lýðveldið rússneska. Til
þess að lýsa útilokunarstefnu
þess gagnvart erlendum vörum
sem glegsi, hefir hagfræðingúr-
inn enski látið setja gaddavírs-
girðingar öfan á rússnesku tol!-
múrana.
spá um hver ákvæði verða lög-
leidd að ári, er að því lúta að
verja lýðvéldið fyrir áhrifum
keisarans.
Annars hefir hann verið veik-
ur í haust og ér yfirleitt talinn
heilsuveill nú orðið.
Myndirnar yfir þessum liniim
eru af höllinni í Homburg og frá
þeim tíma, er keisarinn hafðist
þar við. Á vinstri myndinni sjest
fólk bíða þess í smáhópum, að
fá að sjá keisaranum bregða
fyrir, en hægri myndin er tekin
að morgni dags, þegar keisar-
inn er að leggja af stað út að
ríða, svo sem hann var vanur á
degi hverjum.
Churchill hafi áformað að gera
tilraun til þess að koma á sam-
vinnu á milli Englands og Frakk-
lands og Italíu um lækkun út-
gjalda til hermála. Ef þetta tekst,
minkar það stórum skattabj'rð-
irnar í þessum löndum
Eins og getið var um i síð-
asta tölubl. voru hinn 3. þ. m.
talin atkvæði, sem greidii höfðu
verið við landskosningn þá, sem
fór fram 1. vetrardag, og urðu
úrslitin þau, að íhaldsflokkur-
inn íjekk 8514 atkv.. á sinn lista,
en Framsóknarmenn og Jafnað-
armenn (i940 atkv. á hinn sam-
eiginlega lista sinn.
Til kosningai* þessarar var
stofnað vegna fráfalls Jóns
Magnússonar forsætisráðherra,
og var vikið að því mjög greini-
lega í Verði fyrir kosningarnar,
að tilgangslaust og ranglátt væri
að láta nokkra kosningu fara
fram, því að íhaldsflokkurinn
átti eftir stærð sinni kröfu á, eft-
ir reglum hlutfallskosninga, að
eiga á þingi 3 af hinum 0 lands-
kjörnu þi ngmönn u m.
En forráðamenn Framsóknar-
innar daufheyrðust við öllum
þessum rökum og voru lengi
sumars í launmakki við Jafnað-
armenn um að bera fram sam-
ciginlega landsk jörslista. Og svo
fór að lokum, að samkomulag
náðist, en erfið var sú fæðing og
margir væru nefndir til, þar sem
erfitt rcyndisl að finna þann
mann, er væri þeim sjónhverf-
ingahæfileikum gæddur að sýn-
ast bóndi i sveitum en verkamað-
ur í kaupstöðum.
IJrslit kosninganna sýna, að
sjónhverfingaleiþur þessi hefir
ekki tekist sem best og var þó
ekkert til sparað. Sá maður, sem
valinn var til þess að levsa af
hendi hið erfiða hlutverk, þandi
sig á ferðum uin allmikinn hluta
landsins og hjelt annan daginn
fundi með bændum í sveitum og
hinn með verkamönrium í kaup-
stöðum. í fylgd með honum var
oftast Jónas frá Hriflu og mun
það Htið hafa hælt fyrir i sveit-
um, en ekki fara sögur af, að
þeim fjelögum hafi orðið skota-
sknldl úr að lofa hverjum því,
sem best hentaði.
Varla er efi á því, að nú sjá
þeir Tímamenn, að hetra hefði
þeim verið að fylgja ráðuni I-
haldsflokksins og stofna ekki til
þessara kosninga, því að ekkert
mun vera þpim ókærkomnara en
hin ótvíræða traustyfirlýsing til
íhaldsflokksins og stjórnar hans,
sem felst í úrslitum þessara
kosninga. íhaldsflokkinn fyllir
nú helmingur þingmanna, en
þessar kosningar sýna, að hann
ætti að hafa meira og það er
eins og kjósendurnir hafi við
þessa nýafstöðnu kosningar ver-
ið að benda hinum hluta þing-
mannanna sem greinilegast á
það, að íhaldsfl. sje sá sem
stuðnings megi vænta í framtið-
inni, ef svo verður haldið áfram
af flokksins hálfu sem hingað
til. Þetta mun íhaldsfl. finna vel
og gæta þess að halda áfram
á sama ferli umbóta og fram-
kvæmda, sein hann hefir felað
síðan hann tók við stjórnartaum-
unum 1924. Flokkurinn og
flokksstjórnin finnur auðvitað
hið mikla trausl sem liggur bak
við úrslit þessara kosninga og
þakkar fyrir þá hvöt til starfs og
dáða, sem í þessu fetst. Engimi
stjórnmálaflokkur á Norðurlönd-
um á því láni að fagna nú sem
stendur að hafa rneiri hluta
kjósenda bak við sig, nema í-
hatdsflokkurinn íslenski. Alstað-
ar annarstaðar þarf sam-
bræðslur flokka til stjórnar-
myndunar. Og utan Bretlands
hins mikla mun það vera mjög
fátitt i Norðurálfu, þar sem þing-
ræði er, að stærsti stjórnmála-
flokkurinn sje hlutfallslega eins
sterkur og íhaldsflokkurinn ís-
lenski.
Hinar nýafstöðnu kosningar
cru góð bending um þær vonir,
sem íhaldsfl. má gera sjer um
kosningarnar næsta haust. Að
sama skapi sem kosningar þess-
ar eru örvandi fyrir fylgismenn
íhatdsflokksins, eru þær leiðar
fyrir Tímamenn og þó einkum
forsprakkana, sjerstaklega þá 2,
sem vikulega með stórum orðum
og miklum hávaða reyna að telja
alþjóð manna trú um, að nú sje
ver stjórnað landinu en nokkru
sinni fyr. Varla líður svo vika, að
þessi 2 menn, sem báðir eru
kappaldir af fje hænda ldndsins,
berji ekki bumbuiia i Timanum,
og reyni að sverta og svívirða í-
haldsmenn, sjerstaklega þá, sem
þar standa framarlega í fylk-
ingu. Altaf telja þeir nýtt og nýtt
og altaf er verst hið síðasta. Fyr-
ir þessa menn getur það ekki ver-
ið skemtilegt að fá dóin eins og
þann, sem liggur í síðustu kosn-
ingu. Sá dómur hlýtur að hafa
svipuð áhrif og köld vatnsgusa á
reiða hana. En allra verstur fyr-
ir þá, er þó dómur bændanna,
sem í kosningunum liggur, þvi
að hann er í fám orðum sá, að
meiri hluti hænda landsins trúir
ekki neinu af því sem þeir segja.
Blað þeirra og þeir sjálfir eru
með öðrum orðum á því stigi, að
því og þeim er ekki alment trú-
að. Þeim er ekki trúað til að
segja satt. Kjósendur eru elcki
þeir skynskiftingar að hægt sje
ár eftir ár að villa þá með blekk-
ingum um að altaf fari stjórn-
arfarið versnandi og hvert stór-
hneykslið reki annað, en engar
afleiðingar komi af öllu þessu.
Kjósendur sjá, að ef rjett væri
frásögn Tímans væri alt i kalda
koli, fjárhagur landsins ákaflega
bágborinn, enginn næði rjetti
sinum og öllu væri stjórnað með
hag fámennrar klíku fyrir aug-
um. En mikill meiri hluti kjós-
enda hafa nú sýnt, að þeir trúa
ekki neinu af þessu, af því að