Vörður - 19.05.1928, Blaðsíða 4

4
V Ö R Ð U R
frið í sálina, lægja öldurótið frá
áhyggjum dagsins og gjöra
svefninn sælli.
Hvert heimili getur átt svo ó-
tal margar helgar stundir. Þar
sem lífinu er lifað í ákveðnum
tilgangi, en ekki eftir nótum at-
vikanna, verður hver áfangi á
leiðinni eins og ofurlitill sól-
skinsblettur. Hversu miklu yrðu
þessir blettir ekki bjartari, þess-
ar helgu stundir heimilanna
verðmætari, ef þær væru gædd-
ar kristilegum anda. Jeg fullyrði
t. d. að hollara væri að ferm-
ingargjafir væru færri, en
meira af þvi, sem gæti hrifið
sál barnsins til helgra áforma
og heita, á þessum tímamótum
lífsins. Alvöruþungi þeirrar at-
hafnar má ekki drukna í
veisluglaumi. Hvaða augum sem
annars er litið á hana frá
kirkjulegu sjónarmiði. Ef til
vill eru hrifningarstundirnar
dýrmætustu stundirnar i lífi
hvers manns. Þá leitar sálin út
fyrir sín venjulegu takmörk og
kemst í æðra ástand. Með mikl-
um rjetti má ef til vill segja, að
daglegt líf á íslenskum heimil-
um gefi lítið tilefni til þeirra,
en börn eru auðhrifin, og fals-
laus og sönn heimilisguðrækni,
húslestrarnir, bænirnar og þá
einkum söngurinn, alt mun það
skilja eftir einhver fræ í sál
barnsins, sem seinna eiga eftir
að vaxa og bera ávexti í lífi
þeirra.
Einn kafli bókarinnar fjallar
um, hvernig gjöra megi hátíð-
leg þessi sjerstöku tækifæri í
sögu hvers heimilis: fermingar,
skírnir, heimanför, heimkomu
o. s. frv., og næra þau kristi-
legum anda, og auðvitað er þar
sami undirstraumur sem í allri
bókinni, að vígja guði líf sitt og
störf í gleði og sorg. En fegursti
kaflinn þykir mjer þó sá, er
ræðir um trúaruppeldi barn-
anna, enda er þar snert við
þeim streng, sem viðkvæmast-
ur er, og vandfarnast með.
Af öllum þeim margþættu
uppeldishlutverkum sem for-
eldrarnir og heimilin eiga að
inna af hendi, mun það vera
vandasamast, og þess skyldi gætt
þarna sem víðar, að ábyrgðin
hvílir ekki öll á foreldrunum,
heldur á sjerhverjum heimilis-
manni, sem er iheð börnunum,
og víst er um það að víða er
ekki lögð sú alúð við þá hlið
uppeldisins sem skyldi. Þess
vegna koma nú börn í skólana,
sem ekki hafa heyrt Passíu-
sálma Hallgríms nefnda, og vita
ekki hvað skeð hefur á aðal-
hátíðinni ársins og annað eftir
þvi, og hitt fullyrði jeg, að full-
orðna fólkið hefur oft þau orð
og athafnir fyrir börnunum,
sem það myndi ekki gjöra, ef
það ætti þessa ábyrgðartilfinn-
ingu, sem krefjast verður af
hverjum, sem er með í því
mikla hlutverki að ala upp syni
og dætur þjóðarinnar.
„Sá, sem sýnir enga viðleitni
í því, að hafa gott eitt og' fagurt
fyrir börnunum, hefur fyrirgert
rjetti sínum til að vera með
þeim“, stendur á einum stað í
þessum kafla. En einmitt þarna
liggur dýpst orsök til meiri
hlutans af ógæfu mannkynsins.
Ef hægt væri að ala svo upp
börn að þau sæju aldrei neitt
ljótt og heyrðu aldrei neitt ljótt,
en yrði í stað þess bent á alt
sem fagurt er og göfugt, myndi
þá ekki þessi sori hverfa að
miklu leyti úr mannlífinu, sem
um ár og aldir rænir það gildi
sínu. Jú, þess vegna er það
æðsta boðorð uppeldisins, að
vera börnunum fögur fyrir-
mynd. Því er að vísu haldið
fram, að dygðir og lestir gangi
að erfðum, og er það satt, en
oft er það svo, að börnin fá
hvorki dygðirnar eða lestina í
vöggugjöf, heldur læra hvort-
tveggja af fullorðna fólkinu er
þau fara að stækka.
Af djúpum skilningi er þvi
lýst í þessum kafla hvilikt á-
byrgðar og vandaverk það sje,
að leggja undirstöðuna undir
trúarlíf barnsins, jafnframt því,
sem hendingar eru gefnar eftir
því sem hægt er, hvernig það
megi best verða og þó að slíkt
hlutverk sje margþætt er þó
takmarkið að eins eitt: Að
gjöra börnin að lærisveinum
Krists. Að því skyldi alt trúar-
uppeldið stefna. Takist það, er
takmarkinu náð. Alt af hlýtur
þessi mikli vandi að hvíla mest
á mæðl’unum, og óskandi væri
að hver móðir verðskuldaði
þessi fögru eftirmæli:
„Engin kendi mjer eins og þú
hið eilífa, stóra, kraft og trú,
nje gafst mjer svo guðlegar
myndir“
og víst er það, að „móðirin sem
krýpur við rúm barnsins síns
og biður með því og fyrir því,
er besti kristniboði hverrar
þjóðar“ því þarna sem víðar er
það hún ásamt föðurnum og
heimilisfólkinu sem nærir
dýpstu rætur velferðar mann-
kynsins. Og hversu margir eru
þeir ekki, sem seinna í hregg-
viðrum lífsins verður það sönn
hugbót að minnast þeirra
stunda, er þeir voru að læra
bænarmálið hjá góðri móður, og
þótt um eitthvert skeið æfinn-
ar sje horfið frá allri trú, og
öllu því er snertir eilífðarmálin,
verða þó þessar minningar oft
seinna til að leiða hugann að
þeim sannleika, að í sönnu
guðstrausti býr sá friður, sem
hvergi er hægt að öðlast annar-
staðar, eða sú hefur orðið
reyndin margra.
Jeg ætla ekki að rekja nánar
efni þessarar litlu bókar. Jeg
get ekki betur gjört, en að ráða
hverju einasta heimili til að
kaupa hana og lesa. íslensku
heimilin þurfa að eignast ný
verðmæti ef þau eiga að verða
köllun sinni vaxin. Ef að andi
kristindómsins fær að ráða á
heimilunum og móta börnin,
fer ekki hjá því að hann verði
einnig ráðandi i opinberu lífi
þjóðarinnar og gjöri það heil-
brigðara en nú er það. Heim-
ilin verða að skilja og auka sitt
helgasta hlutverk, og þá
„Nær til jarðar himnaeldsins
ylur
ef andinn finnur til og hjartað
skilur“.
Hannes J. Magnússon.
Innlendar frjettir.
Þýskur togari
strandaði á Breiðamerkur-
sandi 8. þ. m., en náðist út aft-
ur. Fór skipið á land um fjöru,
og var sjór brimlaus. Komu
togarar að til hjálpar og tókst
að ná skipinu út á flóðinu. En
níu af skipshöfninni urðu eftir
í landi. Og voru þeir fluttir til
Austfjarða og þaðan fara þeir
út. —
Slgsið á Breiðamerkurjökli.
í haust sem leið vildi það
slys til á Breiðamerkurjökli,
eins og kunnugt er, að Jón
Pálsson, kennari frá Svínafelli
í Öræfum, fórst í jökulsprungu.
Ennfremur fór í sömu sprung-
una hestur og allmikið af pósti.
16. apríl síðastl. fanst hestur-
inn, og daginn eftir lík Jóns
Pálssonar, og sömuleiðis póst-
koffortin. Er jökullinn þarna á
sífeldri hreyfingu eða veltingu,
svo að það sem er undir yfir-
188
ungi maður, að næsta sporið verði stigið. Og næsta
sporið er þetta:
reyndu sjálfur!
Reyndu að fá hest og reyndu að fá verkfæri við
hestsins hæfi. Reyndu að vinna með hesti og hesta-
verkfærum, með fróðleik bókarinnar i huganum.
Láttu bókina kenna þjer að strita með viti, að velja
hentugasta blettinn til ræktunarinnar, að velja þá
ræktunaraðferðina, sem best á við eftir þinni kunn-
áttu. Og láttu ekki hugfallast þótt stirt gangi í
fyrstu með óvönum hesti og ef til vill ófullkomnum
verkfærum, og óvönum höndum sjálfs þín. Reyndu
aftur að morgni, þótt þú hafir uppgefist þreyttur og
vonsvikinn að kvöldi. Ef þú ert nægilega þrautseigur,
þá áttu sigurlaunin vís, græna grasbreiðu þar sem
áður var óyrkt jörð, fje og fullnægju þar sem áður
var fátækt og fásinni.
Ræktunin er undirstaða allra annara búnaðar-
framfara. Uppvaxandi mennirnir í sveitunum verða
að temja sjer ræktunarstörfin, annars er engrar við-
reisnar von. En svo þarf fleira að gjöra. Hirða upp-
skeruna, koma upp búpeningi, húsa fyrir menn og
skepnum, búa afurðir búpenings til markaðar. Af
þessu eru húsabyggingarnar einna fjárfrekastar. —
Útgefendur vonast eftir að geta látið næsta ritið í
þessu safni flytja nokkrar leiðbeiningar um húsa-
gerð sveitabýlisins, og að þær ritgerðir geti byrjað
að birtast með næstkomandi vetri.
í maí 1928.
Fyrir hönd útgefendanna.
Jón Þorláksson.
Hólaskóli
starfar frá 15. okt. til aprílloka á komandi vetri.
Samkvæmt heimildarlögum frá síðasta Alþingi verða
nokkrar breytingar á fyrirkomulagi skólans.
Lýðskóladeild verður starfrækt, bæði fyrir karla og
konur. Verður það til undirbúnings þeim búfræðinemum, er
eigi hafa hlotið hliðstæða fræðslu annarstaðar, en sem sjálf-
stætt nám fyrir þá, er eigi hafa hug á frekara námi.
Búfræðinám verður bæði verklegt og bóklegt og
stendur yfir einn eða tvo vetur eftir undirbúningi og
þroska nemenda.
Umsóknir sendist .fyrir ágústlok næst komandi til
undirritaðs, sem gefur allar nánari upplýsingar.
Steingrímur Steinþórsson,
settur skólastjóri.
Veðdeiidarbrjel
Bankavaxtabrjef (veSdeildar-
brjef) 7. . flokks veðdeildar
Landsbankans fást keypt 1
Landsbankanum og útbúum
hans.
Vextir af bankavaxtabrjefum
þessa flokks eru 5°/o, er greið-
ast I tvennu lagi, 2. janúar og
1. júlí ár hvert.
Söluverð brjefanna er 89
krónur fyrir 100 króna brjef
að nafnverði.
Brjefin hljóða á 100 kr., i
500 kr., 1000 kr. og 5000 kr. |
Landsbanki Íslands j
J
borðinu í dag, getur legið ofan
á jöklinum eftir viku tíma.
Brjefin voru lítið skemd eftir 7
mánaéa legu í ísnum, og banka-
seðlar voru sama og ekkert
skaddaðir.
Útvarpið
hefur nú verið opnað á ný, að
tilhlutan og undir stjórn ný-
stofnaðs útvarpsnotendafjelags
hjer, sem hefur beitt sjer fyrir
því, að hægt yrði að varpa út
að minsta kosti veðurskeytum
og frjettum daglega, og nokkru
fjölbreyttara efni um helgar.
Fær fjelagið stöðina endur-
gjaldslaust, en heimtar heldur
ekkert gjald af útvarpsnotend-
um þennan tíma.
Samvinnufjelag ísfirðinga,
hefur nýlega samþykt að láta
smíða 5 vjelskip, 30—40 smál.
öll af sömu gerð. Þá mun og
vera i ráði, að það kaupi tvo
línuvciðara, og 2 vjelbáta, 12
smálesta, og ennfremur 10 smá-
báta. Eins og kunnugt er, gekk
síðasta Alþingi í ábyrgð fyrir
320 þús. kr. láni fyrir þetta fje-
lag.
Forsætisráðherra Tr. Þ.
er um þessar mundir að
koma úr ferð til Finnlands. Fór
konungur vor opinbera heini-
sóknarför til Finnlands til þess
að endurgjalda heimsókn Re-
landers forseta í Höfn, og bauð
hann Tr. Þ. með. Þáði hann
boðið, og er nú um það leyti að
koma til Danmerkur aftur.
íslandsmgndin,
sem svo hefir verið kölluð,
eða kvikmynd sú, er Loftur
Guðmundsson tók hjer um árið
af helstu stöðum hjer á landi,
atvinnuvegum og lífsháttum
þjóðarinnar, hefur verið sýnd
víðsvegar í Danmörku undan-
farið, og er nú sýnd um þessar
inundir allvíða í Þýskalandi.
Ráðg jafarnefndin
dansk-íslenska heldur fundi
sína hjer í Reykjavík í næsta
mánuði.
Prestsvigsla.
Eiríkur Brynjólfsson cand.
theol. var vígður á sunnudag-
inn í dómkirkjunni til prests
að Útskálum. Ennfremur Sig-
urður Stefánsson til Möðru-
vallaprestakalls, Björn Magnús-
son aðstoðarprestur að Prests-
bakka og Jón Pjetursson að
Kálfafellsstað.
Leikendaför til Danmerkur.
Nýlega hefur verið stofnuð
nefnd manna til þess að gang-
ast fyrir því, að íslerfskir leik-
endur færu til Hafnar í haust.
Hefur nefndin fengið loforð
kenslumálaráðuneytisins danska
um það, að þessi flokkur geti
Ieikið í konunglega leikhúsinu.
Sennilegt er, ef af ferðinni
verður, að sýndur verði „Fjalla-
Eyvindur“ og „Ljenharður fó-
geti“.
Skólastjóri
hins nýja gagnfræðaskóla í
Reykjavík á að verða, að því er
heyrst hefur, sjera Ingimar
Jónsson að Mosfelli. Hefur hann
nýlega sagt af sjer embætti
vegna heilsubrests, en hann á
að geta tekið við nýjum fjöl-
mennum skóla þar sem koma
þarf skipulagi á alt frá grunni.
Ingimar er mjög áltveðinn
jafnaðarmaður, og er talið, að
hann njóti fremur skoðana
sinna hjá kenslumálaráðherra
en starfshæfni og annara kosta,
er skólastjóri þarf að hafa.
Prestskosning
fór fram í Suður-Dalaþingum
6. þ. m. Ólafur Ólafsson cand.
theol. fjekk 276 atkv. og var því
löglega kosinn sóknarprestur. —
Sjera Tryggvi Kvaran á Mæli-
felli fjekk 66 atkv.
Prentsmiðjan Gutenbero.