Menntamál - 01.09.1937, Blaðsíða 24

102
MENNTAMÁJ,
í senn: að auðga ímyndunaraflið, giæða fegurðariil-
finningu og göfgi barnsins, og stæla viljaþrek þess.
Landið okkar, sem er eins og Bjarni segir: „Undarlegt
sambland af frosti og funa, fjöllum og sléttum og hraun-
um og sjá“, á meiri þátt i andlegum þroska þjóðar
vorrar, en venjulega er viðurkennt.
Eins og áður er sagt, hafa bæirnir vaxið mjög ört.
Af þvi leiðir, að þeir eru byggðir upp skipulagslítið, þar
sem illa er séð fyrir þörfum fullorðna fólksins, og enn
ver fyrir uppeldi barnanna. Þar verða augnabliks lífs-
þarfir að sitja fyrir öllu öðru. Hagur allrar alþýðu levf-
ir oflast ekki meiri kröfur. Hitt kemur og til greina,
að margir bæjabúanna eru rótslilnir frá lífsskilyrðum
sveitanna, og liafa enn eklci tileinkað sér breytt við-
horf lífsins. Fólkið finnur, en skilur ekki lil fulls, liversu
gerólik eru uppeldisáhrif i bæjum og sveitum, og bve
miklu þau börn eru svipt, sem ekki fá að njóla áhrifa
frá náttúru landsins.
Bæirnir liafa á síðuslu árum eignazt myndarleg barna-
skólahús, útbúin allgóðum kennslutækjum, og bafa á
að skipa áliugasömum og menntuðum kennurum. Mun
sumum finnast, að á þann liátt sé, af þjóðfélagsins hálfu,
vel séð fyrir uppeldi barnanna. Þetta eru mikilsverðar
framfarir í uppeldismálum voruni. En betur má, ef duga
skal. Þjóðfélagið má ekkert það vanrækja, sem til beilla
horfir og þroskavænlegt er uppvaxandi kynslóðinni. En
það er hrópleg vanræksla, að hirða lítið um aðbúð og
uppeldi æskunnar utan skólaveggjanna. Nú er það svo,
að fjöldi bæjarbarna á enga aðra úrkosti, þegar þau
dvelja utan skólans, — sem auðvitað er meiri hluta árs-
ins, — en að kúldast i þröngum og óhollum húsakynn-
um eða vera á götunni.
Nokkrir víðsýnir áliugamenn hafa, nú á siðustu ár-
um, barizt fyrir þvi, að fá úr þessu bætt, og enda sjálf-
ir fórnað tíma og kröftum fyrir málefnið. Noklcur árang-