Menntamál - 01.12.1938, Blaðsíða 10

72
MENNTAMÁL
liuganuni að verkefnunum. En þelta nægir ekki. Það er
hreint ekki óalgengt, að börnum í i'yrsta bekk, seni ekki
er hægt að finna bjá neina gáfnatregðu, sækist mjög illa
skólanám. Og ]>að slafar af því, eftir því sem þessar rann-
sóknir benda til, að þessi börn liafa ekki þroska til að
starfa í félagsskap. Það getur ekki lagað sig að reglum
lians og unnið undir svo fjarlægri stjórn, sem kennari i
bekk veitir, heldur aðeins með þvi móti, að kennarinn gefi
sig beinlínis við því.
Eg gét ekki komizt hjá þvi liér að drepa á nokkur aðal-
atriði úr sálarfræði barna, innan við skólaaldur, og þau
straumbvörf, sem verða á sálarlífi þeirra um leið og þau
ná skólaþroska. Skólaþroskaprófin eru ætluð til þess að
ganga úr skugga um það, bvort þessi straumbvörf bafi
átl sér stað. Það er þrennt, sem bér ber aðallega að gæta
sem sé: I. bin sálarlega afstaða barnsins gagnvart lilut-
um i kringum það, II. afstaða þess gagnvart verknefnum
og III. afslaða ])ess gagnvart öðrum mönnum. — Um
al'stöðu ungbarna gagnvart hlutum er sérstaklega að taka
fram, að þau líla á alla hluti sem viljandi og bugsandi
verur í líkingu við sjálf sig. Þessi afstaða hefir tekið
miklum breytingum um (5 ára aldur. Barnið bagar sér
þá gagnvart hlutunum sem hlutuni. Það er liætt að vilja
gera þá að öðru en þeir eru. Þetta er þýðingarmikið at-
riði fyrir kennslu. Það er ekki jíægilegt að kenna barni
að skrifa, sem vill gera pennastöngina eða blekbyttuna
að lifandi veru eða einbverju allt öðru en ])essir hlutir
eru. Aðferðir Montessori hafa réttilega verið gagnrýnd-
ar á þeim grundvelli, að bún vildi banna börnunum að
láta hlutina eða kennslutækin bregða sér í allra kvikinda
líki. Hún gætli þess ekki, að þetta var þroskastig, sem
var eðlilegt og börnin þurftu að ganga gegnum. Þá var
annað atriðið: Afstaða barna gagnvart verkefnum bæði
sem þau sjálf velja sér og aðrir. Fram undir 4 ára aldur
eru leikir eða athafnir barna að langmestu leyti starf-