Menntamál - 01.12.1938, Blaðsíða 48
110
MENNTAMÁI,
fræðilegum niðurstöðum með kerfisbundinni athugun,
sem er stærðfræðinni eiginleg og nær eðli og liáttum
íiestra barna. Þessa er oft ekki gætt. Það er heimtað að
hörnin noti starfsaðferðir, sem þau hafa ekki tök á, og
eru oft fjarlæg jiroskastígi harnsins. Afleiðingin er á-
hugaleysi eða óbeit.
Hitt er þó enn algengara og alvarlegra, að stærðfræðin
er vendilega skilin frá umliverfi og áhugasviðum harns-
ins, og kennd sem sérliæf grein, utan við líf og störf barn-
anna. Sé kennsla að öðru leyti i lagi, má með þessu móti
1 á mikilli leikni í einstökum reikningsgreinum, en slík
kennsla útilokar uppeldisálirif stærðfræðinnar, og dreg-
ur úr notagildi hennar fyrir nemandann. Þannig kennsla
er eingöngu fyrir prófin, en ekki fyrir lífið, og því gagns-
lítil.
Auk margs annars, verður þetta tvennt, — að gerðar
eru kröfur til hugsunarforma og starfshátta, sem börn-
unum eru ótöm og erfið, og að stærðfræðin er kennd sem
sérliæf grein oft algerlega fráskilin hugðarefnum nemend-
anna, — oft til þess að hörn afneita stærðfræðinni með
öllu. Slíkt hendir allar námsgreinar, en þá er það fyrsta
skylda kennarans, að leita að sökinni hjá sér og öllum að-
stæðum barnsins til námsins, en hvorki að kenna það
námsgreininni né gáfnaskorti nemandans.
Þótt ég nú hafi lofað stærðfræðina mjög, og hún þó
eigi meira lof skilið, ef rétt er með hana farið, þá fer því
þó fjarri, að ég hakli aukna og hætta stærðfræðikennslu
allra meina hót.
Yið erum vananum liáð, og þótt við sjáum livað vel
má fara og verða til bóta, getum við þó sjaldan fram-
kvæmt það nema að litlu leyti.
En á sviði uppeldisins eru jafnvel smæstu framfarir
rnikils virði. Hver aukning manndóms alþýðu og ein-
staklinga er mikils erfiðis verð. Það vita kennarar og eftir
því haga þeir sér. Þeir s]iara sjaldan kraftana. Það er því