Menntamál - 01.06.1971, Blaðsíða 4

♦-----------------------------------♦
Hausthljóð
♦-——-------------—t
Það mun ekki óalgengt, að foreldrar hlakki
til þess, að skólarnir taki til starfa á haustin.
Skólagöngunni fylgir, ef vel lætur, röð og
regla í daglegum háttum barnanna, sem oft
er kærkomin heimilunum eftir fyrirhafnarsamt
frjálsræði sumarsins. En svo getur borið við,
að sú röð og regla, sem skólarnir — nauðugir
eða viljugir — koma á daglega hætti barn-
anna, stangist á við þá röð og reglu í dag-
legum háttum, sem heimilin — nauðug eða
viljug — búa við hvert um sig. Þegar um slíka
árekstra milli skólahátta og heimilishátta er
að ræða, er það ekki óeðlileg tilætlun af for-
eldranna hálfu, að skólarnir annars vegar
breyti til samræmis við óskir og þarfir heim-
ilanna þeim starfsháttum sínum, sem þeir
hafa kosið viljugir, og hins vegar geri skil-
merkilega grein fyrir orsökunum til þeirra
starfshátta, sem þeir hafa tekið upp nauðugir
og geta ekki breytt.
Erfitt er að segja, hvort slík tilætlun, þótt
eðlileg sé, eralgeng meðal foreldra. Um þetta,
eins og um ótal margt annað í íslenzku þjóð-
félagi, virðist algengast, að menn læri smám
saman að láta sér lynda fleira en gott þykir.
MENNTAMÁL
66
Öllum, sem starfa við skólana, ríður því á
að hlusta með sérstakri gaumgæfni eftir rödd-
um foreldra fyrst á haustin, meðan þeir eru
enn ekki farnir að sætta sig við vankantana,
sem þeir þykjast sjá á skólastarfinu.
Á þessu hausti hefir borið hæst kvartanir
yfir sundurslitnum og óreglulegum stunda-
töflum, þ.e.a.s. yfir skorti á röð og reglu í þeim
daglegu háttum, sem skólarnir fyrirskipa
nemendum. Þann Ijóð á ráði skólanna hafa
foreldrar rætt sín á milli árum saman, og er
það ekki vonum fyrr, að hann kemst í há-
mæli.
Að því hefir áður verið vikið á þessum vett-
vangi, að almenning virðist skorta hefðir og
venjur til að koma umkvörtunum sínum á
framfæri við opinberar stofnanir svo gagn sé
að. Jafnvel þar sem til eru greiðar boðieiðir,
virðast menn hafa vantrú á þeim, oft að
óreyndu. Dæmi þessa hefir mátt finna í um-
ræðum haustsins um stundaskrár, og hefir
t.d. ekki alltaf verið augljóst, hvort umkvart-
endur voru heldur að leita að úrræðum og um-
bótum eða sökudólgum. En hafi skort venjur
og hefðir til að koma umkvörtunum á fram-
færi, hefir ekki síður skort venjur og hefðir
til að koma á framfæri þeim upplýsingum um
skólana, sem nauðsynlegar eru til þess, að
almenningur sé kunnugur starfsskilyrðum
þeirra, skilji þann margvíslega vanda, sem
þeir eiga jafnan við að etja, og leggi fús til
lausnar vandanum sinn skerf af umhyggju og
hugviti — ekki síður en fjármunum. í sam-
skiptum skóla og almennings á sér stað gagn-
kvæm vanræksla, sem ekki verður ráðin bót
á með gagnkvæmum ásökunum og afsökun-
um. Og skólarnir hafa hér enga sérstöðu
meðal opinberra stofnana. Hvaða söguleg
rök, sem til þess kunna nú að liggja, skortir
mjög á það beina sambandi almennings við
stofnanir sínar, sem lýðræðishugmyndir okk-
ar gera ráð fyrir. Tækin til að bæta hér úr hafa
aldrei verið fleiri og betri en nú. Og að því
er skólana varðar mun tilefnin ekki skorta;
þau munu halda áfram að gefast á hverju
hausti, ef vel er hlustað.