Bjarmi - 01.05.1909, Qupperneq 1

BJARMI
KRISTILEGT HEIMILISBLAÐ
III. árg.1
Ileykjavík, L maí 1909.
9.-10.
»Sá scm kennir, kemii eins og guðs orð!« 1. Pét. 4, 11.
Góðir kennímenn.
Allii- vilja hafa góða kennimenn
sem annars vilja nokkra presta hafa.
Þegar prestskosningar fara í hönd, þá
spyr hver annan, hvað honmn sýnist
um kosti umsækjendanna.
Og hvaða kostir eru það þá, sem
venjulega bera fyrst á góma?
»Gerir hann góðar ræður? Er hann
skemtilegur fyrir altarinu?« munu
jafnan vera fyrstu spurningarnar, en
þó er ræðulistin metin meira afflest-
um.
Gerir liann góðar ræður?«
Hvað kallar almenningur góðar
ræður? Er ekki ómaksins vert að
gá að því.
Það er kölluð góð i'œða að efni til,
ef presturinn gerir sér mikið far um
að útmála dygðir og lesti. Þegar
hann talar um dygðirnar, þá eru nú
allir í sjöunda himni og þykjast þar
tinna bein af sínum beinum. Prédik-
unin um lestina lætur líka vel í eyr-
um dygðugra manna; hún nær ekki
til þeirra, Hann lalar máske um á-
girndarseggi, en þeir eiga ekki heima
í söfnuðinum hans, heldur í öðrum
söfnuðum, nema- ef vera kynni.einn
og einn á stangli og »þeir eiga þá
fyrir því«, segja menn.
Til þess að þessi ræða geti heitið góð,
þarf líka helzl að skreyta liana með
íburðarmiklu orðfæri og skáldlegum
líkingum og beia hana fram sköru-
lega. Það heyrir til í ræðustýl, að
láta hverju atriðisorði fylgja heilan
lióp af lýsingarorðum. Það sakar
ekld, þó að þau séu tlest eða öll sömu
merkingar og allra sízt í líkræðum.
Blessað móðurmálið okkar á svo mik-
ið af þess konar orðum. En álierzl-
an á hverju slíku orði á að fara vax-
andi og vera mesl á liinu siðasta.
Samlíkingarnar eru vel þegnar, en
þó mega þær hvorki vera of hvers-
dagslegar né of nærgöngular.
Einu prestsefninu við prestaskól-
ann hér, varð það einu sinni á i próf-
ræðu að líkja trúarlífi almennings við
»Saltvíkurtýru«, Þelta þótli hneyksl-
anlega ótíguleg og hversdagsleg sam-
líking.
Beztar þykja samlikingarnar, ef þær
koma hvergi nærri lilheyrendunum,
t*að hneykslar l. d. ekki þó að prest-
ur útmáli blóm og sólaryl sumarsins
í svartasta skammdeginu eða kulda
ogklaka vetrarins um miðsumarsleytið.
Það er eins og almenningi geðjisl
bezt að öllu því, sem fjarst er, en
finnist alt verst, sem næst er.
Verið getur, að þetta eigi að nokkru
rót sína að rekja til eymdarára þjóð-
arinnar, því að þá varð henni svo
tamt að líta til baka, lil liðinnar gull-
aldar og þreyttist aldrei á að heyra
sagt frá henni. Mörgum hættir við
að lifa enn í þeim draumum.
En mestu mun þó valda um þetta
framanskrifaður prédikunarháttur. —
Hanu er arfur l'rá skynsemistrúaröld-
inni á öndverðri 19. öld og er hann
aftur að glæðasl meðal vor.