Bjarmi - 15.07.1909, Blaðsíða 10

114
B J A R M I
Þar rofaði til.
Vér höfum hér áður í hlaðinu nt-
að nokkur orð um »kenningarfrelsi
presta« til athugunar.
Nú liefir prestastefnan á Þingvelli
látið fullberlega uppi, hvernig lnin
litur á það mál.
Prestarnir skiftust um »kenningar-
frelsið« í tvo fiokka^
Loksins rofaði þá í sortann þann
hinn mikla, sem lengi liefir legið á
fjöllunum.
Gömlu guðfrœðingarnir vilja kenna
samkvæmt skilningi postulanna á
lieilagri ritningu, ekki af því, að þeir
hafi nú einu sinni unnið þess heilagt
licit, lieldur af lifandi innri sannfær-
ingu, sem trúarreynsla þeirra hefir
veitt þeim. Þeir liafa sannfærst um
það, að aldrei getur sönn eining ált
sér stað í kyrkjunni, nema allir leið-
ist af sama anda, þeim anda Krists,
sem leiddi postulan í allan sannleika
og gjörði þá og lærisveina þeirra
»alla eitt«. Af þessu leiðir þá bein-
línis, að þeir vilja halda trúarjátning-
um lcyrkjunnar, því að þær eru í
fullu samræmi' við það, sem poslul-
arnir kendu, og Kristur liafði með
heilögum anda kent þeim. Játning-
arnar eru hverjum manni handhægur
leiðarvisir um það, hverju hann eigi
að trúa. Þeir, sem játningunum fylgja
af fullri sannfæringu, eru í sannleika
eitt.
Postullega trúarjátningin er hin
dýrmæta sameign allra sanntrúaðra
kristinna manna. Engum er ofvaxið
að muna liana. Hún er fyrir sitt
leyli, eins og þessi orð frelsarans,
sem Lúther kallaði »litlu bibliuna«:
»Svo elskaði guð heiminn, að hann
gaf í dauðann sinn eingetinn son, lil
þess að hver sem á hann trúir glatist
ekki, lieldur hafi eilíft líf«.
Guð einn veit, hvað þessi orð hafa
orðið mörgum leitandi og friðvana
mönnum til eilífrar blessunar.
Hið sama má segja um trúarjátn-
inguna. Hún er þeim einum »dauður
bókstafur« sem hafa þegar beðið
skipbrot á trú sinni, og gagnstæðan
skilning hafa á kenningu Krists.
Nýju guðfrœðiugarnir fara öfugt
að við hina eldri. Þeir vilja elcki
kenna samkvæml skilningi postul-
anna, eins og hann kemur fram í
trúarjátningunni. Þeirhafa svo margt
við þann skilning að alliuga, svo
sem um guðdóm Krists og fórnar-
dauða hans, og starf guðs heilaga
anda eða í einu orði: þrenningar-
lærdóminn. Þcir vilja því afnema
trúarjátningarnar. En í stað þess á
biblían i heild sinni að vera undir-
staða allrar kenningar, eins og hverj-
um kennimanni gelur skilizt það og
það trúaratriði. Einn skilur þau á
þennan veg, og annar á hinn, og trúar-
játningarnar verða þá sem næst jafn-
margar og þeir eru margir, sem bibl-
íuna lcsa. Æðstu dómarar í þessum
málum eru skynsemin og samvizkan.
Þá er ekki lengur um neinn einn
anda að ræða, né einn skilning.
Og svo halda þeir því fram, að
þetta sé fyrsta sporið til þess, að
»allir verði eitt«.
En sú fjarstæða!
Tökum dæmi úr íslenzka þjóðlífinu.
Það liefir verið sagt, og með sönnu,
að til þess, að vér íslendingar gætum
orðið sterk þjóð, svo fámennir sem
vér erum, þá sé það eina ráðið, að
vér leggjumst allir á eitt, séum allir
i einum anda.
En svo kennir einhver stjórnvitr-
ingurinn: »Það nær engri átt, að
allir séu í einum anda, keppi að
sama miði, gangi undir sama merki.
Það skerðir frelsi einstaklingsins,
hann gelur ekki notið krafta sinna