Bjarmi - 15.01.1927, Blaðsíða 9

B J A R M 1
21
ekki ráð fyrir að Baldvin leggi mikið upp
úr þvi, en varlega fiust mjer hann setti
að tala um »hinar miklu og almennu vin-
sældir, sem kverið hafi alla tíð notið hjá
æðri sem lægri«, Að eins skal jeg ennfr.
minna Baldvin á, að nú síðast á pessn
ári var á fjölsóttri prestastefnu fyrir
Austfirðingafjórðung óskað eftir breytt-
um og bættum aðferðum í kristindóms-
keuslu, og mun ekki hafa verið gert ráð
fyrir að kverunum, sem nú gilda, yrði
haldið áfram óbreyttum. Blaðagreinar á
síðustu árum um kvermálð eru Baldv.
eflaust kunnar.
Út af ummælum Baldvins um »dauða-
dæmd fræði« er jeg tali um í grein rainni,
skal jeg að eins benda honum á grein
eftir biskup vora í N. Kbl. 3. árg.: »Göm-
ul og ný guðfræði«, Grein pessi, sem er
skrifuð bæði af skarpskygni og lærdómi,
er áreiðanlega með pví allra besta, sem
ritað hefir verið hjer á landi um pað
vandamál.
Pá kem jeg að pví atriði í grein B.,
sem leiðinlegast er að fást við, en pað
er setningin úr Tíma-grein minni um
Korvins postillu, sem aflagasthefir í prent-
nn. í stað orðanna: Petta er hók o.s. frv.
átti að standa: »Bók eins og Korvins
poslilla er löngu týnd og tröllum gefin
og jafnvel meistara Vídalín lesa nú
fáir sjer til sálubóta«. Þegar grein mín
kom út í Tímanum í sumar, sá jeg strax
að pessi setning var úr lagi færð, en jeg
hirti ekki um að fá hana leiðrjetta af pví
að mjer datt pá ekki í hug, að nokkur
lesari væri svo góðfús, að leggja pann
skiluing í setninguna, sem þeir hafa nú
gert sira Lúðvíg Knudsen og Baldvin í
Helguhvammi. Jeg bjóst í hæsta lagi við
að hún yrði álitin meiningarleysa, eins
og hún er með pvi orðalagi sem á henni
er í greininni. Mjer kom pað mjög á ó-
vart, að Baldvin í Helguhvammi, sem jeg
hefi álitið gætinn mann og vandaðan,
skyldi villast inn á sömu braut og kol-
lega minn. Pað lítur út fyrir að honum
hafi verið lánuð gleraugu pegar hann las
grein mina, sem ekki hafa »passað« hon-
um. Hver maður með nokkurn veginn
fullu viti, gat strax sjeð, að ómögulega
gat verið átt við ritninguna með þessu
orðalagi. Ef jeg hefði viljað lasta ritning-
una, hefði jeg eflaust gert pað með öðr-
um orðum en að segja að hún væri »lýnd
og tröllum gefin«, en það getur vel átt
við Korvins postillu. Baldvin reynir áður
að sýna fram á ósamræmi í grein minni,
en finst honum ekkert ósamræmi í pvi,
að telja pá bók týnda og tröllum gefna,
sem jeg hefi í sömu andránni veriö að
leggja til að yrðí megin efni væntanlegr-
ar kenslubókar í kristnum fræðum og
nota sjálfur við hverja guðsþjónustu?
Hvers vegna bendir Baldvin ekki á þetta
ósamræmi, svo augljóst sem það er? Er
pað af pví að pá var verri aðstaðan tíl
að sverta ímyndaðan skoðana andstæðing
eða gera hann tortryggilegan ?
Pá er pað trúarjátningin á breiða kristi-
lega grundvellinum. Jeg skal strax taka
þaö fram, þeim til hugarljettis, sem halda
að hjer sje verið að hetja uppreisn eða
bylíingu innan vorrar lúterslcu kirkju, að
svo er eklci. Baldvin og skoðanabræðrum
hans er óhætt aö vera rólegum. Um petta
atriöi tillögunnar frá Blönduós-fundinum
mætti margt og raikið segja, en jeg vil
elcki eyða mildu af rúmi Bjarma til pess
að sinni. Skal að eins skýra stuttlega frá,
hvað fyrir mjer vakir með pessu orðalagi.
Eins og tillagan ber með sjer ælluð-
umst við Kristján á Brúsastöðum til að
hin nýja námsbók í kristnum fræðum
yrði aðallega biblíusögur, einkanlega úr
N.tm. Allri trúfræði eldri kveranna slept.
Til hægðarauka fyrir kennarann að
gera börnunum ljós helslu grundvallor-
atriði kristinnar trúar, vildi jeg að pau
yrðu pó dregin saman á einn stað og sett
fram í svo einföldu, skýru og auðmeltu
formi, sem unt væri. Meining mín var
ekki að stryka yfir hina svokölluðu post-
ullegu trúarjátningu. En jeg áleit óþarft
að hún væri í barnabók þessari. Prestur-
inn getur kent börnunum liana utanbók-
ar og hlýtur að gera það samkvæmt
helgisiðabókinni, par sem hún er höfð
yfir í fermingunni af börnunum og prest-
inum sameiginlega. Og Baldvin og aðrir
góðir menn verða að fyrirgefa pó jeg
setji pessa góðu játningu skör lægra en
t. d. fjallræðuna eða dæmisögur Jesú
Krists. Kristur og postular hans þeklu
hana ekki. Hún er samin talsvert löngu
eftir peirra dag, aðallega sem trúvörn
gegn ýmsum sjertrúarstefnum peirra tíma
og ber þess Ijós rnerki. Par er ýmislegt
lekið fram, sem ekki er lengur talin höf-
uð- eða grundvallaratriöi kristinnar trúar,
en sumum peirra slept.
Pað er í fyrstu gr. talað um Guð föður