Bjarmi - 15.09.1927, Blaðsíða 2
190
BJARMl
þing dró tauin Norðurálfumanna, og
var því Indverjum sýndur hinn mesti
ójöfnuður tii að flæma þá brott.
Gandhi var alveg ókunnugt um
þetta, er hann kom þanga.ð, og hafði
í Englandi átt fullri sanngirni að
mæta. Honum brá þvi mjög í brún,
er Englendingar í Natal, og þó eink-
um Búar í Transvaal, svívirtu hann,
sem aðra Indverja, á ýmsar lundir.
Gistihús vísuðu honum á dyr, í eim-
lestum fjekk hann ekki annað en
sóðalegustu klefa, og hver uppskafn-
ingur hvítur þóttist mega reka hon-
um utan undir, ef hann varð á vegi
hans.
þegar hann rakst á kirkju þar sem
auglýst var við dyrnar. »Asíumönn-
um er bannað að koma inn«. Pá
hugsaði hann: »Þeir hafa þá gleymt
að höfundur trúar þeirra, Kristur
var frá Asíu, eða þykir þeim ekki
nóg að auglýsa í verki að þeir haíi
úthýst honum?«
Hefði Gandhi ekki verið bundinn
föslum samningi heilt ár við mála-
færslustörf, hefði hann fljótlega horf-
ið heim aftur. Práði hann mjög að
losna sem fyrst úr þessum auðmýkt-
arskóla, en þegar árið var liðið, knúði
samviskan og þjóðræltnin hann til að
sitja kyr. Um það leyti var verið að
undirbúa í Suður-Afríku ríkjunum
lagaákvæði, er settu aðkomna Asíu-
menn á bekk með Hottentottum, eða
gjörðu þá alveg rjettlausa gagnvart
hvítum mönnum. Gátu þessir Asíu-
menn ekki rönd við reist, því að
þeir voru ílestir efnalitlir, kjarklitlir
og lítt mentir, en um fram alt alveg
foringjalausir. Og þá var það að
Gandhi settist aftur, og gjörðist for-
ingi landa sinna til að berjast fyrir
mannrjettindum þeirra. Hann kvaddi
þá saman á þing, safnaði undirskrift-
um þeirra á mótmælaskjöl, slofnaði
menningarfjelag, og indverskarbænda-
nýlendur, gaf út blað á ensku og
þrem indverskum málum, slepti öll-
um málafærslustörfum, nema fyrir
efnalausa landa sína, og gaf eigur
sínar þeim til hjálpar. Skrifaðist hann
á við Tolstoy, rússneska skáldið góð-
kunna, um þær mundir og kvaðst
margt gott hafa lært af honum.
Landar Gandhis flyktust að hon-
um, og hlýddu ráðum hans, en það
vald sitt notaði hann til að kenna
þeim alveg einstæða þjóðernisbaráttu:
»Gjaldið aldrei ilt með illu, forðist alt
ofbeldi, en dragið ykkur í hlje og
farið heldur fúsir í fangelsi, en að
hlýða ranglátum lögum«. t*að voru
aðalráð hans. Helir sú stefna verið
nefnd »ofbeldislausa andstaðan«, en
Gandhi kallar hana með indversku
nafni: »Satyagraha«, (Sannleikurinn
sigrar með kærleika og fórnfýsi).
Meðal annars kom þessi »andstaða«
fram í því að þúsundir indverskra
verkamanna gengu úr vistum hjá
ríkinu og öðrum ósanngjörnum hús-
bændum, en settu á stofn indverskan
sveitabúskap í líttbygðum hjeruðum.
Ríkisrekstur og verksmiðjurekstur
biðu viö það stórtjón.
Gandhi ráölagði löndum sinum að
neita að greiða alla »refsiskatla«, var
þeim þá varpað i fangelsi þúsundum
saman og Gandhi sjálfur svívirtur og
og grýttur af skrilnum og margoft
handtekinn af yfivöldunum. En hann
bar það með jafnaðargeði; og í hvert
skifti sem ríkið var í hættu, sneri
hann því til aðstoðar. í ófriðnum við
Búa stofnaði hann 2 indverskar
rauðakrossdeildir, er fengu mikið hrós,
og þegar uppreisnin var í Natal 1906,
studdi hjúkrunardeild hans Englend-
inga svo rækilega að stjórnin í Nalal
þakkaði honum opinberlega.
Samt gekk jafnrjettisbaráltan mjög
eríiðlega. Var Smuts, Búahershöfðing-
inn alkunni, er síðar gerðist æðsta