Bjarmi - 01.02.1928, Blaðsíða 3

B J A R M I
27
irnir þurfi engrar friðþægingar Krists
við, og er yfir höfuð miklu bjart-
sýnni á manneðlið en nýja testam. er1).
Auer prófessor, sem hingað er kom-
inn að tilhlutun únítara í Ameríku,
bendir skýrt á það í einum fyrirlestri
sínum, sem Morgunbl. skýrði frá á
sunnud. 9. okt. s. 1. Þar segir svo:
»í tilraunum mannanna til að skilja
lífið kemur fram einn aðalmunur á
gömlu og nýju stefnunni. Gamla stefn-
an álítur manninn sjálfan ekkert geta
lagt þar til; hann verður að fá alt
sem gjöf frá Guði2 * *). En nýi skilning-
urinn sje sá, að maðurinn verði sjálf-
ur að leggja fram sina krafta8) og
vinna sig áfram til þekkingar á til-
gang lífsins og lil samræmis við vilja
Guðs.« »Það, sem nýrri stefnan skilur
við orðið trúarbrögð er ekki reynsla,
sem er afleiðing af óþektri orsök;
trú er framkvæmd«. »Maðurinn leitar
ekki að friði, hann ávinnur sjer friðinn«.
»Friðurinn er ekki gjöf, hann er um-
bun«. — »Engin opinberun hefir verið
gefin eitt skifti fyrir öll, sem hæfi
öllum mönnum og í hvaða kringum-
stæðum sem þeir eru«.
Eldri stefnan er algerlega ósamþykk
slíkum fullyrðingum, sem dr. Auer
leggur í munn sinnar stefnu. Hún
segir, — og jeg hygg flestir sannir
lærisveinar Krists samþykki það:
»Op:nberun sú, sem oss er gefin í
Jesú Kristi, hæfir öllum, hvernig sem
1) Pví var það að ungur nýguðfræðis-
prestur sagði í prjedikun: »Vjcr getum
öll orðið guðir, ef vjer viljum!« — Krist-
ur sagði: »Maðurinn getur ekki sjeð guðs-
ríki nema hann endurfæðist«. Pví neitar
nýguðfræðin yfirleitt, og telur engan eðlis-
mun milli Guðs og manna, en segir: »Fult-
komið manneðli er Guðs eðli við mannleg
skilyrði«. (Sbr. skýrslu frá nýguðfræðinga-
fundi i Cambridge 1921, 196. bls.).
2) Sbr. »An mín getið pjer alls ekkert
gert«.
‘3) Ekki neitar wgamla stefnau« pví.
högum þeirra er háttað, svo framar-
lega, sem þeir vilja sjálfir þiggja«.
t*annig eru skoðanir algerlega skift-
ar um Jesúm Krist, ritninguna, mann-
legt edli, syndina, opinberun Guðs og
sáluhjálpina. Auk þess mætti telja fleira,
eins og t. d. kraftaverkin, þótt ekki
sje tími til að fara frekar út í það nú.
Þegar vjer íhugum þetta, er síst
undarlegt, að ýmsir vinir eldri stefn-
unnar telji, að hjer sje ekki að eins
um annarlega trúfræði að ræða, held-
ur beinlínis um annarleg trúarbrögð.
Nýguðfræðingar flestir andmæla því
að vísu eindregið. Þeir segja, að eldri
stefnan blandi saman trú og guðfræði,
en sitt hlutverk sje að sýna fram á,
að alt sje undir trúarþelinu en ekki
trúarkenningum komið.
Undantekningar eru pó frá þessu. Ein-
staka nýguðfræðingar kannast við hvað
munurinn er róttækur.
Dr Kristian Schelderup í Osló, formað-
ur nýstofnaðs sambands nýguðfræðinga
par í landi, (Noregs landslag for frilynd
kristendom) segir í riti sínu: »Hvem
Jesus var og hvad Kirken har gjort ham
til«. (1924):
»Jeg hygg að dr. Hallesby (prófessor
við Safnaðar-prestaskólann í Osló), sjái
betur en margir andstæöingar hans, er
liann hefir jafnan fullyrt í kirkjumála-
baráttunni, að frjálslynda guðfræðin flytji
í raun og veru alveg nýja kristindóms•
skoðun. — Og jeg ætla að aðalorsök pess
að pessi guðfræði hefir ekki betri aðstöðu
en hún hefir sje sú, að leiötogar hennar
liafa ekki gert sjer þessa staðreynd fylli-
lega ljósa. Hjer er vissulega ekki um að
ræöa eitt eða fleiri atriði i hinu gamla
kenningakerfi, heldur um grundvallar
kristindómsskoðunina, um nýtt, róltækt,
einfaldara grundvallar sjónarmið trúmál-
anna. Niðurstöður frjálslyndu guðfræð-
innar fela ekki einungis í sjer óákveðnar
breyttar útskýringar gömlu kennisetning-
anna; og verða pví ekki látnar sem nýjar
bætur á gamla flik. Pær eru í rauninni
banatilræði við alla pá yfirheimslegu
kristindómsskoðun (»Supranaturale Iírist-