Bjarmi - 14.06.1928, Blaðsíða 7

BJARMl
143
sinni. Hjálparvana hrekst hún inn á
brautir stefnuleysis, dægurkenninga
og svo vesællar vísindamensku, að
hún er einstæð í sögu rannsóknanna.
Af tillátssemi við kirkjuna hampar
hún enn hinum gamal-kunnu kristi-
legu hugtökum, svo sem heilagri
þrenningu, guðdómi Krists, krafta-
verkum, friðþægingu, upprisu o.s.frv.
En samkvæmt fyrtíefndri vísindalegri
meginreglu er henni skylt að sníða
burtu alt kristilegt innihald þessara
hugtaka, svo að ekki verður eftir af
þeim annað eða meira en sami slafa-
fjöldinni í orðunum.
Og þegar þeir nú, bæði af hálfu
róttækra og íhaldssamra guðfræðinga,
eru sakaðir um óráðvandlega nolkun
hinna kirkjulegu orðatillækja, þá taka
þeir til hinna aumustu óyndisúrræða,
til að breiða yfir óhæfilegt atferli
þeirra gagnvart kirkjunni. Eftir að
hafaunnið að því árangurslaust marga
mannsaldra að mergsjúga, teygja og
toga hin kristilegu orðatiltæki, lýsa
þeir því nú yfir, að orðin hafi eigin-
lega enga algeDga merkingu, heldur
sjeu þau ekkert annað en reikul tákn
þeirra hugmynda, sem einstaklingur-
inn gerir sjer um hlutina.
Þeir virðast ekki enn hafa gert sjer
það ljóst, að með þessu atferli kippa
þeir fótum undan allri vísindalegri
orðanotkun og öllu kiikjulegu sam-
neyti, og jafnvel öllu mannlegu fje-
lagslífi.
Aðstaða nýju guðfræðinnar lil kirkj-
unnar bakar henni einnig annan vanda.
Veraldlegu vísindin viðurkenna hana
að vísu bæði fúslega og hjaitanlega
sem vísindi, svo framarlega sem liún
beitir hinni vísindalegu starfsaðferð
og hafnar öllum þeim eðlismun, sem
greinir kristindóminn frá öðrum trú-
aibrögðum.
En það er aðstaða hennar til kirkj-
unnar, sem hin önnur vísindi telja
varhugaverð. Og það af tveimur
ástæðum:
1. Að hún, sem þerna kirkjunnar,
er ekki vísindalega óháö, eins og
önnur vísindi. — —
2. Að vísindaleg ósamkvæmni lýsir
sjer í þvi, að greina fræðslu i
kristinni trú frá öðrum trúar-
brögðum, þar sem sömu megin-
reglur eigi að gilda um alt trúar-
bragðanám. — —
Þetta er viðkvæmt mál, með tilliti
til kirkjunnar.
Hinir hálfvolgu nýguðfræðingar
leilast því við að rökslyðja sjerstöðu
guðfræðinnar með því, að benda á
sjerkenni hennar. Þeir reyna sem sje
— einmitt af því, að þeir eiu sjálf-
um sjer ósamkvæmir — að halda þó
ofurlitlu af hinni yfirnállúrlegu opin-
berun Guðs. En þar með ávinna þeir
sjer að eins fyrirlitningu vísindanna,
en ekki traust kiikjunnar. Starf þeirra
nær engri viðurkenningu, hvorki sem
guðfræði nje vísindi. Framh
Skarið í Ijósinu.
í 42. tbl. af blaðinu »Verkaniaðurinn«
frá 27. september f. á. er birt á prenti
prjedikun eftir sra Halldór Kolbeins prest
á Stað í Súgandaftíði. Yfirskrift ræðunn-
ar er: »Syndir tungunnar og dygðir«. —
Er pað óneitanlega tímabært og parft
umtalsefni, og margt i peirri ræðu er
prýðilega og rjett sagt. En pó er skar i
ljósinu, sem veldur pví, að ljósið ber ekki
eins góða birtu og ella mundi, og lýsir
ekki eins vel og annars gæti pað. Á ein-
um stað i áðurnefndri ræðu kemstræðu-
maður pannig að oiði: »Pað geysa á vor-
um tímum skæðar trúmálastyrjaldir yfir
petta land. Ávalt pykir oss að allir leið-
togarnir i peirri baráttu liafi hneygð til
pess að halla rjettu máli, pegar peir mæla
í garð andstæðinga. Pað er ilt til pess að
vita, að boðberar sannleika trúarbragð-