Bjarmi - 01.08.1928, Blaðsíða 6

166
B JARMI
Langafi hans var Gísli Jónsson,
sýslumanns Jakobssonar á Espihóli;
en yngri hálfbróðir Gísla var Jón
sýslumaður Espólín. Móðir þess Gísla
var Rósa Halldórsdóttir, prests á
Staðarhrauni. Var faðir hans í skóla
er honum fæddist sveinninn (1758).
Gísli ólst upp hjá föðurmóður sinni
á Búðum á Snæfellsnesi, varð stú-
dent í Skálholti 1776; fór utan 1782
og tók guðfræðispróf í Höfn 1786.
Gerðisl hann svo prestur í Noregi og
giftist norskri konu. Eftir andlát Sig-
urðar Stefánssonar Hólabiskups (1798)
var síra Gísla boðin biskupsstaðan
á Hólum, en hann baðst undan,
kvaðst vera farinn að ryðga í is-
lensku og vera of fátækur til slíkra
breytinga. — Margar sögur fara enn
um Noreg-af þessum síra Gísla, var
hann talinn afarmenni að burðum
og fasthentur við oflátunga. — Varð
hann harla kynsæll, afkomendur hans
í Noregi eru um 300 og fjölmargir
embættismenn í þeim hóp.
Sonur hans, Georg Daníel Barlh,
síðast hafnarstjóri í Oslo (-þ 1872),
átti marga syni, elstur þeirra var
Gísli Johnson, nafnkunnur guðfræðis-
prófessor í Oslo (f 1894). Yngsti
bróðirinn var síra Anton, faðir Jó-
hannesar Johnson, er var nafnkunn-
ur kristniboði og fræðimaður (f 1920).
Einn þeirra bræðra, Karl að nafni,
varð starfsmaður í kirkjumálaráðu-
neyti Norðmanna (f 1893). Síðari
kona hans var sænsk, Cbarlotta M.
Dahlgreen. Þau áttu einn son, Gísla
Karl Thorstein (f. 7. apríl 1876).
Hann tók guðfræðispróf í Oslo 1901,
fór í ársbyrjun 1902 utan og var við
framhaldsnám í Leipzig og Lundún-
um árlangt, til að búa sig undir að
verða kristniboði méðal Gyðinga.
Auk þess var hann á Ítalíu, Rúmen-
iu og Rússlandi til að kynnast ýmsu
þar að lútandi. Hann kom heim aft-
ur haustið 1903, tók prestsvígslu og
fór svo til borgarinnar Galatz I Rú-
meníu, þar sem fjöldi Gyðinga búa.
Auk Gyðinga-trúboðsins annaðist
hann nokkur ár einsamall norræna
sjómanna-missiÓA við Dóná og alt
Svartahafið. — Hann var í Galatz
19 ár, og var móðir hans hjá hon-
um, uns hún dó eitt ófriðarárið;
borðaði eitraðan fisk úr Dóná. — I
hálftannað ár voru Þjóðverjar og
Ungverjar í skotgröfum um 10 km.
frá Galatz, og var allan þann tíma
skotið á borgina æði oft, en hún full
af mörg hundruð þúsund hermönn-
um til varnar. Var sira Gísli þá um
hríð eini evangeliski presturinn í
Rúmeníu, og fulltrúi Rúmena, er
evangeliskir embættismenn í austur-
hluta Ungverjalands urðu að vinna
Rúmenum trúnaðareiða eftir friðar-
samningana. Endurminningar síra
Gísla frá ófriðarárunum eru marg-
breyttar og sumar hroðalegar. Tvo
krossa eða heiðursmerki fjekk hann
hjá Rúmenakonungi fyrir drengilegt
starf.
í ársbyrjun 1922 flultist hann al-
veg til Búdapest, að ráðstöfun fje-
lagsins norska, er styður starf hans.
— I Búdapest eru jafnmargir Gyð-
ingar og allir íbúar Oslóar (um 250
þúsundir), en lítið unnið að kristni-
boði meðal þeirra af Ungverjum
sjálfum. Á hinn bóginn hafa Skotar
unnið að slíku kristniboði í Buda-
pest síðan 1841, og jafnframt haft
endurlífgandi áhrif á kirkjur mót-
mælenda þar í landi.
í desember 1922 giftist síra Gísli
ungverskri prestsdóttur, Mörtu Maríu
Jankö; faðir hennar var af slafnesk-
um aðalsættum og æltarnafn hans var
Ohitnyay és Jamoshazi. Þau eiga
eina dóttur, 5 ára í haust, er heitir
Guðrún Espólfn. — Er nafnið Espó-
lín altítt í föðurætt sira Gísla í Noregi.