Bjarmi - 01.11.1928, Page 6

230
BJARMI
Gyðingar og Gyðingatrúboð.
Eftir síra Gisla Johnson.
Það gagDtekur mig iunileg gieði,
likt og mann sem kemur beim til sín
úr langri utanför, er jeg gríp tæki-
færið, sem ritstjóri Bjarma bauð mjer,
til þess að segja kristnu fólki íslands
dálitið frá því starfí, sem jeg befí
borið lón til að helga alla æfí mína.
Löng leið, og furðu krókótt, skilur
lifíð á Noi ðurlöndum, þar sem lifn-
aðarhættir eru óbrotnir og skýrt af-
maikaðir, og þann heim, þar sem
Gyðingar nútimans lifa og brærast,
hafa náð undir sig völdum og geta
beitt ábrifum sínum. Þess vegna er
það erfið þraut Norðurlandamannin-
um, að fá skilning á lífi þeirra og
áhrifum. — Á Norðurlöndum búa
Gyðingar hvergi svo verulegu tali
nemi, nema helst í Danmörku og þá
aðallega í Kaupmannahöfn, — hafa
og Danir fengið tækifæri til þess að
komast að raun um, hvern skerf
Gyðingur, eins og t. d. Georg Brandes,
leggur til menningarmála, þegar hann
fer á stúfana. Að öðru leyti eru Gyð-
ingar ókunn þjóð flestum Norður-
landabúum, þjóð, sem okkur er erfitt
að bugsa um öðruvfsi en sem bina
fornu, biblíulegu þjóð.
En er þá nokkuð svipað með
Gyðingum nútímans og þessari fornu
þjóð biblíunnar?
Já, svipurinn er enn áþekkur. í
raun rjettri hafa þúsundir ára haft
furðu litil ábrif til breytinga á beild-
arsvipinn. Einkum og sjer í lagi koma
ÖU aðalsjerkenni Gyðinga að fornu og
nýju i ljós hjá einum af forfeðrum
Gyðinga í gamla testamentinu, sem
sje bjá Jakob ísakssyni ísrael, mann-
inum með hvarflandi skap, glöggan
skilning á mönnum og málum, og
þó enn þá dýpri skilning á verð-
mætum guðsrikis, manninum með
sjálfskapaða harma, en þó undir
öruggri handleiðslu Guðs.
Þannig er Gyðingurinn enn þann
dag í dag.
Eitt hefir þó breytst.
Síðan þeir böfnuðu Jesú frá Nazaret
sem frelsara sínum og Messiasi, hefir
dómur Guðs hvilt á þeim, hvílt á
þeim nærfelt tvö þúsund ár. Þeir eru
þjóð, dæmd þjóð, sem getur þó ekki
dáið út.
Sjerhver önnur þjóð myndi fyrir
löngu hafa liðið undir lok, undir
slikum dómi Guðs, en að því er
Gyöinga snertir, þá hefir hitt þó
orðið uppi á teningnum, þó merki-
legt sje, að þeir hafa ekki að eins
komist hjá tortimingu, heldur hefir
útlegð þeirra, svo hræðileg sem hún
er, komið þeim i valdasessinn meðal
þeirra þjóða, er þeir hafa tekið sjer
bólfestu bjá. — Eins og enginn telur
sig skyldan til að taka tillit til þeirra,
eins telja þeir sig ekki knúða til þess
að hlýða ýmsum óskráðum lögum
og veDjum, sem við teljum okkur
skylt að hlýöa. 1 hugsana- og at-
hafnalifinu hafa þeir frjálsari hendur
en aðrir menn, hvort heldur þeir
hagnýta sjer frelsi þetta til góðs eða
ills.
Hjer sannast og hið fornkveðna,
að ránfuglinn sest að hræinu þegar
hann sjer sjer færi á. Ef sýking eða
ómenska sýgur merginn úr einhverri
þjóð, þá flykkjast Gyðingar að henni,
og oftast verða áhrif þeirra þá til
að auka vandræöin. — Á breyskleika
manna og syndum er hægast að
græða fje og auðveldust leiðin til
valda. — Sje þjóðlifið aftur á móti
ósýkt og i föstum skorðum, fækkar
Gyðingunum og áhrif þeirra verða
þá oftast til góðs, vekja menn og
hvetja til nýrra dáða.