Bjarmi - 15.05.1936, Blaðsíða 2
7
88
B J A R M I
Viggó R. Jessen:
För til P
Frh.
Beygðum við nú til vinstri og
í götu, sem heitir »Gata hinna
kristnu«. Komum við brátt að
stórri kirkju, sem bvgg'ð hefur
verið yfir Golgata og gröfina.
Árið 70 e. Kr. herjuðu. Róm-
verjaj- Jerúsalem og lögðu í rúst-
ir, lá hún í eyði í 50 ár. Var hún
síðan byggð upp sem heiðin
borg, með breyttu nafni, og Gyð-
ingum og kristnum meinað að
hafa þar aðsetur. Sem dæmi
þess hve Jerúsalem hefur hækk-
ao, má nefna, að kirkja Jóhann-
esar skírara, sem er á horninu
á Davíðsstræti, og götu hinna
kristnu, er byggð ofan á hinni
upprunalegu Jóhannesar-kirkju,
sem hægt og hægt hefur grafizt
í jörðu, svo undir gólfinu í nýju
kirkjunni, er þakið 'á þeirri
gömlu. Alitið er að götur Jerú-
salem, liggi að meðajtali 40 fet
yfir bjargið, sem borgin upphaf-
lega stóð á. Má því ætla, að þeg-
ar kirkjan yfir gröfina og Gol-
gata var reist, tæpum 300 árum
eftir krossfestinguna, hafi verið
erfitt að finna þá raunverulegu
gröf og Golgata.
Manni er nær að álíta,
að menn hafi meira upp á
von og óvon ákveðið, að þarna
væru hinir réttu staðir, heldur
en að fylgt sé áslitinni arfsögn.
Án þess að fara að rekja sögu
munnmælanna um þessa staði,
má geta þess, að pílagrímar,
um 180 e. Kr., geta þeirra í frá-
sögum sínum um Palestínu. Þar
sem nú sögusögnin hefir haft
við afar miklar líkur að styðj-
ast, og landslag og umhorf kem-
u;r heim við kirkjuna, hefir
kristnin tvímælalaust álitið
þetta vera þann stað, þar sem
Kristur var krossfestur og
grafinn.
Kirkjan er að stærð um 350
fet frá vestri til austurs, og
280 fet frá suðri til norðurs.
Þessi kirkja hefir, eins og flest-
ar aðrar kirkjur í Palestínu,
oft verið lögð í rústir, og byggð
upp aftur. Þarna inni er, sem
áður er getið, Golgata-hæðin,
og hefir verið skilin eftir, þegar
kirkjan var reist — sá hluti af
hæðinni, sem ætlað er að kross-
arnir hafi staðið á. Maður geng-
ur nokkrar tröppur upp á hæð-
ina, sem mikið til er þakin mar-
mara og steinsteypu.
Á einum stað getur maður
dregið koparplötu til hliðar, og
sér m:aður þá í klöppina.
Bjargið er klofið, sem og
kemur heim við Matt. 27, 51:
»Jörðin skalf, og björgin klofn-
uðu.«
Á þessum stað var frelsis-
alestínu.
verkið fullkomnað — hérna, 6
fetum fyrir ofan fætur mína,
liékk Jesú á krossinum, með
»h|öfuð dreyra drifiðx undan
þyrnum kórónunnar, ,sem róm-
versku hermennirnir höfðu
þrýst á höfuð honum, og- blæð-
andi u.ndir á höndum og fótum.
»Og einn af hermönnunum lagði
spjóti í síðu hans.«
Hví dó hann? Svo spillingin cieyði.
Hvað drýgði’ hann?
Hann fiicþægja vildi.
Hvað veldur? Guðs ríttláta rtiði.
Hvað rroður? Gucs eilífa niildi,
Fyrir neðan Golgatahæðina
er steinninn, sem vinir Jesú
lógðu hann á, er þeir sveipuðu
líkama hans líndúk, með ilm-
jurtum, eins og siður var hjá
Gyðingum að búa lík til greftr-
unar. Er við stóðum hjá stein-
inum, kom þar að þarlend kona,
baðst hún fyrir, kyssti stein-
inn, signdi sig og hva,rf síðan á
brott. Ekki var það sjáaniegt að
það truflaði hana neitt, Joótt við
stæðum þarna, Gengum við nú
til grafarinnar. Eru um 70 fet
milli hennar og Golgata. Einnig
þar hefir kletturinn verið höggv-
inn burtu og aðeins skilinn eft-
sér í klettinn bar lá líkami
Jesú. Hérna var hinn mikli sig-
ur unninn yfir dauðanum. Á
jjessum stað rann upp hinn
fyrsti páskamorgunn.
Eftir að hafa skoðað kirkj-
una, gengum við svo í áttina tii
: grátmúrsins, gegnum hinar
þröngu götur, sem mjög eru
mannmargar, um [retta leyti
dags.
Grátmúrinn, sem er eftir-
stöðvar hins forna og veglega
; musteris Heródesar mikla, er
um 60 feta hár, og 50 fet á
! lengd. Að sjá Gyðingana við
, grátmúrinn í Jerúsalem, er sjón,
: sem hvergi á sinn líka í heim-
j inurn. Þarna standa jjeir, og- róa
aftur og fram, ýmist með bæna-
| bókina undir hendinni, eða fyr-
ir framan sig, og þylja bænir,
kveina og kvarta, með harm-
þrunginni röddu, sem oft líkist
gráti, Þeir gráta horfin mikil-
menni, biðja Guð að miskunna
sig yfir Zíon, og safna. saman
■ börnum Jerúsalemsborgar og
s\'o frv. Sérstaklega koma þeir
þaima margir um það leyti, er
sól gengur til viðar á föstudags-
kvöldum, kvöld,ið fyrir Sabbat.
Skipta. þeir óft hundruðum, er
þa syngja þar sín harmaljóð og
gráta.
1 austur frá grátmúrnum er
musterissvæðið, er það á lengd
Fœdingarkirkjan
í Betlehem.
ir sá hluti hans, sem geymir í
gröfina,: Leit því gröfin út, eins
I og sérstök bygging á kirkju- j
: gólfinu,. Hvergi sér í klettinn áð
utanverðu fyrir múrhlecslú.
Hlið sú, sem, dyrnar eru á inn
í gröfina, er afar skreytt. Stór-
ir kertástjakar eru þar, með
einskonar kertum í, gull- og silf -
urlampar, og myndir. Gengum
við nú inn í gröfina. til skiptis,
öll vorum við með logandi kerta-
ljós, sem okkur voru fengin, er
við komum inn í kirkjuna. Áð-
ur en maður kom inn í sjálfa
gröfina, kemur maður inn í litla
steinhvelfingu, nokkurskonar
anddyri. Þaðan er svo gengið
inn í gröfina, inn um lágar dyr,
j>eim dyrum er svo lokað með
steini, þegar lík er látið í gröf-
ina.
Til hægri handar, þegar mað-
1 ur kemur inn um lágu. dyrnar,
; er um 3 álna löng silla, þakin
marmaraplötum, á milli þeirra
yfir 1600 fet og 1000 fet á
breidd.
Á miðju svæðinu þar sem
fyrir tæpum 3000 árum, var hið
veglega Salomonsmiusteri, síðar
Serubabels, og á Krists dögum
musteri Heródesar blasir
nú.við manni stór og vegleg átt-
köntuð byggi ng, með koparþökt-
um þakhjálmi, yfir honum blakt-
ir »Hálfmáninn«, ríkisfáni
Tyrkja. Er þetta Omarhofið, hof
múhameðstrúarmanna. Stórar
og breiðar tröppur iiggja upp að
hof>nu, þar sem áður var hið
allra helgasta í helgidómi Gyð-
inga. Áður en við fórurn inn í
Omarhofið, vorum við færð í
aðra skó utan yfir okkar. Virð-
ist þetta vera föst regla áður en
farið er inn í hof múhameðstrú-
armanna, því þetta sama urðum
við að gera seinna í Cairo.
Að innan er hofið afar
skrautlegt og viðhafnármikið. 1
! miðju hofinu innan um alla
þessa dýrð, er ber og1 óslétt
klöppin, um 20 til 30 álnir á
lengd. og breidd. Þetta er hæsti
hnjúkur Móríaíjall.s.
Hingað kom' Abraham til þess
að fórna ísak syni sínum. Hér
reisti Davíð Diottni altari eftir
pestina í Jerúsalem og sagði:
> Þetta, sé hús Drottins Guðs, og
Jietta ,sé altari fyrir brennifórn-
ir«. Hér var brennifórnaraltarið-
í nmsteri Salómons, og í hinum
tveimur musterum Gyðinga, allt
til eyðingar Jerúsalem árið 70.
Þegar svo Jerúsalem var en.d-
> .rreist sem heiðin borg, var
þarna reist Júpíter musteri.
Síðan lá musterissvæðið í
vanhirðu um la.ngan tíma, þar
til kalífinn Omar kpm til ríkis
í Jerúsalem. Þá lét hann hreinsa
svæðið, því hin »heilaga klöpp«
hefnr einnig mikla þýðingu fyr-
ir múhameðstrúarmenn. Þeir
trúa því að Múhameð hafi verið
h.rifinn þangað eina nótt, á yfir-
náttúrlegan hátt, og ennfremur,
að klöppin svífi í lausu lofti.
Eftirkomendur Omars reistu svo
þarna musteri, sem svo kross-
fararnir seinna breyttu i
kirkju, og var altari hennar á
hinni margumræddu klöpp.
Þegar Saladín, kom til valda
í Jerúsalem, lét hann rífa nið-
ur krcssinn, og með mikilli við-
höfn vígja kirkjuna til þjónustu.
Múhameðs, Og nú hefur þarna, í
meira en 10 aldir, verið musteri
undir merki hálfmánans.
Það er yart of mikið sagt, að
enginn staður á jörðunni, hafi
eins litaða sögu, og í eins langan
tíma verið helgur staður, eins
og Móría-hæðin.
Er við höfðum skoðað Omar-
hofið og musterissvæðið, með
öllum þess kapellum, súlnahlið
um og öðrum hoíum, er þar eru,
gengum við í áttina til Heródes-
arhiliðsins, sem er á norðurmúr
borgarinnar.
Gengum við nú fram hjá rúst-
um af Antonía-höllinni, þar sem
álitið er, að Pílatus hafi dæmt
Jesúm til krossfestingar.
Þar getur og að lita »Ecce
Homo«-bogann, þar sem kross-
ferillinn — »via dolorosa« byrj-
ar, leið sú, sem Jesús gekk með
krossinn, frá Pílatusi til Gölgata.
Fyrir utan Heród,esarhliðið
biðu okkar bílar, sem óku með
okkur til Olíufjallsins. Þar skoð-
uðum við stað þann, þar sem
Jesús á að hafa verið með læri-
sveinum sínum, er' hann varo
uppnuminn til himins.
Ofan af Olíufjallinu —- sem
þó ekki er nema 2—300 fetum
hærra en Jerúsalem höfðum
við hið bezta útsýni. 1 vestri
blasir við okkur Jerúsalem, með
öllum sínum turnum, og þak-
hjálmum, og rétt innan við aust-
u.r múrinn Móríahæðin, með
Framh. á öftustu síðu.