Bjarmi - 01.07.1936, Blaðsíða 2

50
B J A R M I
Jóhann Hannesson cand. theol.:
Stórtídmdi frá Indlandi.
1. Hvað er kasti?
Fl.estir, sem eitthvað' vita um
IncUand, munu hafa hugmynd
um þann mikla mismuii, sem er
á vissum stéttum þjóðfélag'-
anna, en fáum mu,n vera kunn-
ugt um, af hvaða ástæðum
stéttaskiptingin og stéttarígur-
inn stafar, og hversu alyarlegt
þetta er í rau,n og veru.
Þjóðfélaginu er skipt í
flokka, eftir þeim störfum, sem
men,n hafa með' höndum. Eru
sumir af þessum flokkum hátt
settir og taldir heil.agir, aðrir
eru, lítilsvirtir, og sumir eru
fyrir u.tan hina viðurkenndu
flokka og eru tajdir óhreinir,
van,heil,agir og eru lægstir í
þjóðfélaginu. Þeir eiga við afa,r
ill kjör að búa og eru ekki tald-
ir með' rnannl,egu.m verum af
æðstu flokkunum, heldur nokk-
urskonar óæðri verur, sem
vegna synda sinna í fyrri til-
veru séui fæddir óhreinir eða
orðnir óhreinir, og eigi því eng-
an tilverurétt. Það má kúga þá
og fara afa,r illa með þá, segja
æðri flokkarnir, því um leið og
menn halda þeim niðri i sorpinu,
er aðeins verið að veita þeim
verðskujdaða hegningu fyrir
syndir þeirra á öðrum tilveru-
stigumi Eru, þessir vesalingar af-
ar f jöl,mennir á Indlandi, 60—70
miljónir. Æðri flokka,rnir banna
þeim aðgang að helgidómum og
menningarstofnu,num og knýja
þá til að auðkenna sig með sér-
stökum klæðabu,rði eða merk.j-
um. Eins og sést af því, sem er
sagt hér á undan, er þessi
flokka-skipting bæði af trúar-
legum og þjóðfélagslegum á-
stæðum. En að skýra allar þær
ástæður, sem eru fyrir þessari
skiptingu, yrði hér of langt mál.
Aðeins skal þess getið, að marg-
ir góðir vísindamenn álíta, að
uppru.ni þess liggi í hinni heiðnu
trú á lcraftinn í náttúrunni,
sem menn ná tökum á, sam-
kvæmt þeim störfum, sem þeir
vinna. Þar sem nóg er af þess-
um krafti, verða" menn heil.agir,
eins og t. d. indversku prest-
arnir, Ef menn missa þennan
kraft, verða þeir vanheilagir og
verða annaðhvort aþ hreinsa sig
með einhverjum helgum meðöl-
um, — eða þeir verða reknir úr
sínum flpkki og dæmdir til að
vera réttlausir alla æfi. — En
hjá ílestum þjóðum er stétta-
skiptingin ekki verri en svo, að
menn með áhuga og dugnaði
geta komizt úr lægri stéttunum
u.pp í hinar svokölluðu, hærri
stéttir. — En þetta er alveg ó-
mögulegt á Indlandi, og börn
hinna »óhreinu« foreldra eru
dæmd til þess frá fæðingu að
lifa í eymd1 og kúgun alla sína
æfi — nema þau, fari úr landi,
eða gangi 1 þjónustu, kristinna
manna eða, ensku. stjórnarinnar.
Vegna þess að hin indverska
fl,okkaskipting í þjóðfélaginu, er
allt önnur en, í öðrum löndum, þá
er réttast að halda því nafni,
sem notað er í alþjóða,-málj um
þessa flokka, en þar eru þeir
nefndir »kastar«. Og »kasta«-
skiptingin felur í sér eitt af
mestu, vandamálum, sem til eru
í heiminum og hefir valdið ó-
umræðilega miklu böli og þján-
ingu.. Því oki verður ekki a.f létt
með neinu nema nýjum trúar-
brögðum.
2. Hvað hefir kristniboðið gert?
Strax þegar hið evangeliska
kristniboð hófst á Indfandi, tók
það að starfa, meðal þeirra, sem
voru, utan kastanna eða til-
heyrðn lægstu köstunum. I San-
talen tókst hinum fyrstu
kristniboðum að hindra það, að
hinir frumstæðu, íbúar landgins
kæmust undir ánauðarok kasta-
skipuþagsins, sem hefir ítök sín
aðallega á Mið- og Suðr,r-Ind-
landi. Kristniboðið hefir á
seinni áratugum fengið afar-
mikið að gera meðal kastaleys-
ingjanna, því þeir hafa viljað
■streyma inn í kirkjuna í þús-
und,atali. Mikið hefir verið gert
íyrir þá til að lyfta þeim Upp
úr sorpinu og gera þá bæði
kristna og nýta, menn. Gandhi
hefir líka reynt að gera mikið
fyrir þá, en l,itlu, til leiðar kom-
ið, þrátt fyrir góðan vilja, því
fordómar hinna hærri kast-a.
hafa gert öllum öðrum en
kristnum mönnum afar-erfitt
íyrir, því grundvöll.ur kastanna
er bæði trúarlegur og þjóðfé-
, lagslegu.r og mörg þúsund ára
i
gamalj.
3) Hvað er að gerast nú?*)
I febrúar ætluðu kastaleys-
ingjarnir að halda fund mik-
inn til þess að ræða afstöðu
sína til, hindúismans (kasta-
skipulagsins). En honum var
frestað þa,ngað til eftir páska.
Leiðtogi kastaleysingja er ekki
Gandhi, heldur dr. Ambedkar.
— Ásamt 10.000 af félögum sín-
um afneitaði, hann fyrir
skömmu öllu sambandi við
nindúismann,. Sem ástæðu. fyrir
þessu, nefndi hann, að hindúism-
inn hafði brugðizt vonum ka,sta-
*) Hér er stuðzt við »Norsk Mis-
jonstidende« a. n. 1.
leysingjanna um.að veita hjálp,
og yrðu þeir að snúa. sér til ann-
ara trúarbragða, er gæfi þeim
meira, af brauði en minna a,f
steinum. »Tilraunir kastaleys-
ingjanna til þess að bi'eyta
hjartalagi hindúanna, af háu
köstunum hafa, orðið árangurs-
lau,sar«, sagði hann, »Og það er
alveg- þýðingarlaust að eyða
tíma, og peningum í fleiri til-
raunir til réttabóta og sam-
vinnu,, Ég er kominn á þá skoð-
un, að heppilegasta leiðin sé að
slíta öllu samba.ndi við hindú-
ismann. Af því að vér teljum
os,s til hindúa, fara menn eins
með oss og gert er. Göngum vér
inn í annað trúarfélag, þora
men-n ekki að fara eins að oss.
Ég er svo óhamingjusamur að
vera fæddur með stimplinnm
»óhreinn«. En það er ekki mér
að kenna,, og ég vil því ekki
| deyja sem hindúi«.
Afneitun -hans vakti mikla
eftirtekt og -hræringu, og mú-
hameðstrúarmenn, búddistar og
ýmsir sértrúarflokkar komu, nú
með ótal tilboð og loforð um að
verða við kröfum hans ef hann
vildi aðhyllast þá. — En
kristna kirkjan tók ekki þátt í
þessari samkeppni, en það er
ekki sama, sem hún sé aðgerðar-
lau,s í þessum efnum, Það er
sennilegt, ,a.;ð kastaleysingjarnir
mu,ni snúa sér til hinnar kristnu
kirkju og biðja hana um aðstoð.
En samkvæmt þeim fréttum,
sem ég hef nú, þegar þessar
línur eru ritaðar, er of snemmt
að seg-ja neitt ákveðið u-m þetta
mál. — En hitt er víst, að hér
verður afar-mikið verkefni fyr-
ir hina kristnu, kirkju á Ind-
la.ndi, ef allir kastaleysingjarn-
ir -streyma til hennar og biðja.
u,m -hjálp. Kristniboðið þarf á
fyrirbæn og fórn að halda
meira, en nokkru sinni áður í
kristniboðssögu. Indlands, ef
akrarnir skyldu nú ein,mitt á
.sérstakan háft vera. að bíða u.pp-
skerunnar.
Gaindhi er hræddur og forviða
yfir þessu. Sjálfvr til.heyrir
h,a,nn einskonar »kristnum
hindúisma«, en álítur að um-
bæturnar eigi að fara fram u,nd,-
ir merki hins þjóðjega hindú-
isma. Hann heJdur því fram, að
trúarskiptin muni ekki koma
kastaleysingjunum að gagni.
Hann segir, a,ð framkoma Am-
bedkars sé óskiljanleg.
h. Foringinn.
Hann heitir Bhimaro R. Am-
bedkar og er skólastjóri á op-
i inberum lögfræðiskóla í Bom-
bay. Hann tilheyrir kastaleys-
ingjunum, þ. e, hinum óhreinu
í þjóðféjagi Hindúa, -en hefir
bro-tið af sér já.mokið. Eftir að
hafa numið við indverska skóla,
fékk ha,nn styrk hjá þjóð'höfð-
ingjanum í Baroda, og gat þess
vegna. farið til annara l.anda.
Hefir hann verið í Ameríku,
Englandj og Þýzkalandi. Frá
öllum þessum löndum hefir
han,n heiðujrsmerki og nafnbæt-
ur, þar á meðal þrefalda doktors-
nafnbct. Á heimleiðinni heim,-
sótti hann páfa,, og kva.rtaði yf-
ir því hvernig hin kaþólska
kirkja færi með þjóðflokk hans.
Þegar hann, kom heim, fékk
hann ékki leyfi til að leigja sér
herbergi, — og þrátt fyrir sína
miklu menntun, var ha.nn ó-
hreinn kastaleysingi, Þetta
hafði þa.u. áhrif á hann, a,ð hann
afréði með sér að taka þá á-
kvörðun: Annað'hvort að vinna
sigur, eða falla með sínum eig'-
in flokk.i. Nú er hann viður-
kenndur fr-Jltrúi kastaleysing.j-
ann-a frá Himalaya til Kap
Komorin, frá Indus allt til Ben-
galflóans. —
Hann var l.eiðtogi þeirra við
kring-lptta, b-orðið í London og
skilur vel aivöru ])á, sem nútím-
in ber í skau.ti sín-u,. Áhrifin aí
baráttunni eru þega-r komin í
Ijós, t, d. á þa,nn hátt, að kasta-
l.eysingjar ha.fa, á táknJegan hátt
brennt bókum . Hindúa, þrengt
sér inn í helgidóma Ind.verja
(hina, heiðnu), þar sern þeiin
hefir verið bannað að koma ná-
lægt áðuir. En þó -hefir það mest
áhrif, að þrátt fyrir ]ietta alít,
.hefir eklci tekizt að fá viður-
kennd réttindi kastaleijsingj-
anna,, er þeim ber sem mann-
legum verum.
5. Afstaðan gagnvart. kri&tin-
dóminum.
Foringinn hefu,r góð sambönd
við kristna menn. Hann er vin-
ur Pickette biskups, sem eftir á-
skorun hefir samið yfirlit yfir
hreyfingu kasfaleysingjanna í
áttina til kristindómsins. Ha;nn
þekkir einnig indverska biskup-
in-n Dopnakal og Sta,nJey Jones.
Við Pickett biskuip hafði
hann lá'tið í Ijósi aö honum
íyndist sumi.r kristnir l.eiðtogar
vera of eftirgefanlegir og veik-
lyndjr gagnvart heiðnu, trúar-
brögðunum. Hann áleit að’ gömlu
kristniboðarnir hefðu verið á
réttari brauf, er þeir álitu, það
frá Satan allt sama,n, heldur en
hinir nýju, sem Jxíttust finna
ýmislegt gott hér og þ-ar.
Fjárhagserfiðleikai’nir erui
líka vandamál fyrir hreyfing-
una,, og hin nýja trú, serrv á að
f ullnægj a kastaley sing j u,num,
verður að hjálpa þeim til að lifa
lífi, sem er mönnum sæmandi
hér á jörðui, jafnframt því sem
Frh., á blis. 52.