Bjarmi - 01.12.1936, Blaðsíða 2

90
B J A R M I
Frá píslarför Biblíunnar.
Takið eftír hvað Guðs börn
hafa orðið að líða á öllum öldum
fyrir Biblíuna!
Diokletian keisari gaf fyrir-
skipun um það að öll helgirit
yrði afhent og brennd., Ef að
þessu hefði verið hlýtt, hvað
hefði þá orðið um Biblíuna?
Fjölda roargir kristnir menn
kusu heldur að fórna lífi sínu,
en að láta hina heilögu bók af
hendi.
Þegar þú nú getur tekið hina
hjartfólgnu Biblíu. þína, eða
Nýja-testamenti, og lesið þaö
ótruflaður og ,sótt þangað hugg-
un, hvatningu. og kraft, þá
skaltu hugsa, u.m, ,hve mörg
Guðs-börn hafa fómað lífi sínu,
blóði og eignum, og hve margar
pyntingar þau. hafa orðið að
þola, til þess að bjarga henni
frá eyðingu., Og þess vegna eig-
um vér að elska hana ennþá
meir en vér gerum, og þakka
hinum trúfasta Guði innilegar
fyrir hana.
★
Felix biskup frá Tiberíu (í.
Afríku) fékk skipun frá stjórn-
endum borgarinnar um að af-
henda bækurnar. Hann svaraði:
»Ég mun aldrei svíkja orð Drott-
ins. Held'ur framsel ég líkama
minn til þess að láta brenna
hann«. Því næst var hann færð-
ur landsstjóranum í Karþago.
Eftir að hann hafði verið yfir-
heyrður í samfieytt 16 daga í.
fangelsinu, var hann sendur með
skipi á leið til Italíui Fjóra daga
var hann í varðhaldi í skipinu,
án þesS að fá vott eða þurrt, til
Með þessu riti hafa, sænskar
biblíurannsóknir fengið mál-
gagn, sem er líklegt til, að bæta
úr brýnini þörf á fujlnægjandi
hátt. Sænsk biblíufræði hefir
ekki haft neitt sérstakt málgagn
síðan 1923 að »Bibelforskaren«
hætti að koma út. Fyrir for-
göngu guðfræðinga og málfræð-
inga í Uppsöfum er nú ráðin
bót á þessu, og má teljast at-
burður í vísinda- og kirkjulífi
landsins. Ritimu er ætlað að
ræða og kynna, vandamál og
sigra biblíuvísindanna og verð-
ur einnig tekið tiljit til »prakt-
ískra« þarfa kirkjunnar,
Forystugrein þessa fyrsta
heftis má telja þá, sero próf.
Fridrichsem skrifar, og nefnir
Realistisk bibelutlággning. Skal
hér gerður stuttur útdráttur úr
þeirri ritgerð:
Menn eru teknir að efast um,
þess að nærast á. Stöðugt var
krafizt af honum, að hann léti
bækumar af hendi og fórnaði
til goðanna, amnars yrði hann
líflátinn. En Felix reyndist trúr,
fyrir kraft daglegrar bænar.
Eftir miklar kvalir var hann
hálshöggvinn í Benosa í Apulin.
★
Húgenottaofsóknirnar í Frakk-
landi eru sorglegur kafli í sögu
kristninnar. Þeim va,r stjórnað
af mömnum,, sem báru kristio
heiti. Faðir mótmælendakirkj-
unnar í Fra,kkland!, Calvin, varð
að flýja, ættland sitt með Bibli-
una sína, og leita athvarfs í
Sviss. Þar dvaldist hann 26 ár.
1 Genf var Biblían prentuð fyr-
ir Frakka. Sá fyrsti, sem stað-
festi vitnisburðinn með blcði
sínu,, var fátækur handiðnaðar-
maður að nafni Leclerc. Hann
fór hús úr húsi í fæðingarbæ
sínum Meaux, knúinn af Guðs
Anda, og las úr Biblíunni. Fyrir
þetta var hann rekinn um götur
bæjarins, þrjá daga samfleytt,
með svipiíhöggum á bert bakið.
Að lokum var hann brenni-
merktur á enninu með glóandi
járni sem hinn hættulegasti af-
brotamaðjr. Þegar móðir hans
sá þetta, rak hún upp skelfing-
aróp, yfirkomin af sársauka. En
trú hennar sigraði strax, og hún
hrópaði svo hátt, að jafnvel böð-
i.llinn sagði: »Lifi Kristur og
m'erki hans!«
★
Sjötíu og eins árs gamail
prestur, sem hét Honnel, var
dæmdur til lííláts. Líflátið
að bibljurannsóknirnar, eins og
þeimi hefur verið hagað um, áll-
langt skeið, ,séu; eins strangvís-
indalegar og margur .hyggur.
Verkefni vísindanna er að styðja
það, sem þau, fást við og menn
eru teknir að' efast um að biblíu-
vísindi nútímans séu til hlítar
trú þessu. lilutverki sínu. — Sá,
sem hér talaði fyrstur manna,
svo að öIJ, kirkjan heyrði, var
Ka,rl Barth. Hann sló föstu: Þaö
er ekki hœgt að prédika á
grundvelli hinna »liberöln«
(frjálslyndu) biblíuskýringa.
Biblíiuvísindin eru, til orðin
vegna kirkjunnar, og því ber
þeim að hlusta þegar hún tal,ar.
En þaui mega þó ekki afneita
eðli sínu, hætta að vera vísindi.
Takmark þeirra er sá sannleik-
u,r, sem þeim er kleift að ná. —
Guðfræðingurinn má og vera
vísindunum þakklátur. Þau
skyldi fara, fram á þann kvala-
fulla hátt, að presturinn skyldi
lagður á steglur. Fyrir andlát
sitt sagði hann: »Eg hefi ekki
prédikað annað í 43 ár en heil-
aga Ritningu. Ég hvet yður
bræður, til þess að hætta því
aldrei. Hegning mán er hræðileg,
en þó ég ætti þúsund líf, myndi
ég fús gefa þa,u fyrir Drottinn
minn, sem leið krossdauða fyrir
mig«. Þá keyrði böðullinn hann
niður á steglinu og mölbrau.t
hægri handlegg hans með kylfu-
höggi, u.m leið og hann sagði:
xÆtlarðu. ennþá að halda áfrarn
að prédika?« Þá hrópaði píslar-
votturinn: »Drottinn Guð, roisk-
unna þú mér! Gef mér kraft til
þess að geta, borið það, sem þú
vilt senda mér«. Meðan á pynt-
ingunum stóð, það voru u.mi 5
klukkutímar, voru. öll bein í lík-
ama hans brotin, en, það heyrð-
ist ekkerti hróip frá honu.ro.
★
Vegna Guðs orðs hafa einnig
veikbyggðar konur og ungar
stúlkur liðið mikið.Árið 1730 var
Mary Durand sett í fangelsið í
Constance, þá aðeins 18 ára
gömul. Ástæðan var sú, að hún
átti bróður, er boðaði Guðs orð.
Ilún varð þegar huggari og sálu-
sorgari kvensafnaðarins, sem
hafði verið hnepptur í þetta
fangelsi. Hún hjúkraði hinujm
sjúku, skrifaði bréf fyrir þá,
sem ekki kunnu að skrifa,, las
úr Biblíunni, stjórnaði sálma-
söngnum og hvatti til þolinmæði
og eindrægni. Þessui verki hélt
hún áfram í auðmýkt og ein-
lægni. Hún sat 38 ár í þessu
fangelsi.
hafa gefið honum margt. Þau
hafa, opnað honum heim Ritn-
ingarinnar, veitt honum skijyrði
til að skilja mál og hugsunar-
hátt þessara fjarlægu tíma,
dregið saman víðtækt efni til
skilningsauka úr menningu og
trú hins grísk-rómverska heims.
— Vísindin efla, alla, ,dá<5 og
kirkjan verður að tileinka, sér
þau í þessum efnum. En fari
vísindin út í vitleysu: eða setji
vitleysan uipp svip vísind,anna,
þá ber kirkjunni ekki að apast
að því. Og nú hefur kirkjan
kvartað. Kynni þá ekki að fara,
svo, að vísindin sæu, aó þau hafa
farið hálfa leið að því marki,
sem heitir skiJningur, láti.ð ve,rk-
efni sitt élieyst í mikilsverðu aí"
riði? Verkefni vísindanna er
ekki þaé eitt að tína, sarnan stað-
reyndir. Þeim ber og að styðia
og túlka sjálfa trúna. Þó þessu
hafi e. t. v. aJdrei verið neitað,
þá hefur hingað til mestur tím-
inn farið í að rýna textann og
májió o. s. frv. Að vísu var hér
að mörgu, að hyggja, en þó dyJst
ekki, að hér var staðnæmzt við
umbúðimar.. Það er fuilsannaó
mál, að afstaða hinnar »ljberölu«
skýringaraðfei’ð'ar, til þeirrar
trúar, sem skilja bar, var nei-
kvæð- Samkenndina með orði
Ritningarinnar vantaöi, þá sam-
kennd, sem skyl.di tengja orðið
og boðara, þess. Það var séð að
utan og ekki að innan. Það
skorti sem sé talsvert á um vís-
indamennskuna.
Afstaða hinnar »libe,röl,u« guð"
fræði til trúar Nýja-testament-
isins kemur greinilega og eftir*
takanlega fram í ákveönu, veiga-
miklu atriði. Það er Jesii-mynd-
in. Hvernig var mynd þessarar
guðfræði af Jesú? Þannig, að
nú getuir engum dulizt, að þessi
Jesús er ekkert' annað en hug-
sjón ajdamótanna sjálfra. Þeg-
ar til þess kemur, að handsama,
og draga fram á hlutlægan og
jákvæóan hátt kjarnan í trú
Nýjatestamentisins þá ferst
»rationalisma« nútímans það
svo, að hann setur upp mynd
sjálfs sín í helgidóminn og segir
það vera, hinn sogujega Jesúm.
Það er ekki kyn þótt Nýjatesta-
mentið verði harla undarlegt í
ljósi þvílíkrar skýringar.
Ef skilja á hið liðna að innan
— og það er þetta eitt, sem á
skiljð að heita skilningur — þá
verðu,r að sigrast á f jarlægðinni
— án þess þó a,ð hin sögulega
yí'irsýn megi glatast.. Það er
Jiin almenna, trúarbragðasaga,
sem ruddi braut til skilnings á
þessu. Driffjöður þeirra vísinda
er einmitt ástríðan og þráin að
hjusta, eftir hjartaslögum, hverr -
ar trúar, og það heí'ir frjóvgað
biblíuvísindi vorra d,aga,
Sönn vísindi krefjast þess, að
guðfræðin túlki Nýjatestam.,
frumkristnina, 1 sínum volduga
trúarkrafti heijum og óskertum.
Og lífið krefst að kristindómur-
inn, fagnaðarerindið, sé boðaó
í veldi Nýjatestamentisins heilu
og óskertu. Vísindin o,g boðunin
takast þannig í hendur — og
falla þó aJdrei saman. Spurning
prédikarans er og verður: quid
haec ad nos? Spu.rning vjsind-
anna: quiid haec ad Hlos? og
takist þeimi að svara þeirri
spurning'u, er sambandið fengið
milji þarfar augnabliksins og
þess, sem liðið er.
Gu.ðfræðin verður alltaf að
ganga út frá og byggja á hinu
frumkristna kerygma, boð-
skapnuim og játningunni, Jesús
er Drottinn, Kyrios Jesus! Þessi
játning er lykillinn ,að heimi
Nýjatestamentis’ns, Jeiðin til
skilnings á ritum þess. Játning,
Frh. á öftusiu síðu.
Svensk exegetisk Árbok I.
utgiven av Anton Fridrichsen. Uppsala 1936.