Bjarmi - 01.12.1958, Blaðsíða 7

Pcturskirkjan í Rómaborg ber
slíkan ægishjálm yfir aðrar kirkj-
ur, að ókunnugir gælu lialdið, að
í borginni eilífu væri eiginlega
engar aðrar kirkjur að sjá, sem
værii þess virði að eyða tíma í
að skoða þær. f>að er ekkert und-
arlegt, þó að svo sé, því að þetta
furðuverk mannlegs hugvits og
snilli er ekki aðeins risabygging
að stærð, heldur er hún öll að ut-
an og innan einstætt lislaverk.
Þólt það eilt útaf fyrir sig gæti
verið nægilegt verkefni þeim,
sem ekki staðnæmist í Rómaborg
nema viku til tíu daga, að skoða
Jjessa kirkju, eru sannarlega
ýmsar aðrar kirkjubyggingar í
borginni þess virði, að tíma sé
eylt lil að skoða þær. Þar er líka
af nægu að taka, þvi að í borg-
inni munu nú vera um 500 kirkj-
ur eða rúmlega það. Eru margar
þeirra fágæt listaverk, auk þess
sem við þær margar eru knýttar
dýrmætar minningar frá kirkju-
sögu liðinna tíma.
Þeir eru sjálfsagt margir, sem
hafa ekki sérstaka ánægju af Jivi
að rifja upp slíka þætti kirkju-
sögunnar. Þrátt fyrir Jmð munu
flestir þeir, já, jafnvel allir, sem
í kirkjur Jjessar kæmu, hafa fulla
ánægju af Jiví að skoða J)á feg-
urð, sem fyrir augað ber. Þar má
hvarvetna sjá hrífandi listaverk,
bæði höggmyndir, málverk, tré-
skurð og livers konar aðra smíð,
auk þeirrar listar, sem felst í
byggingunum sjálfum. Sennilega
mun samt mörgum héðan frá ís-
landi finnast einna einlcennileg-
ast að sjá Jiau miklu auðæfi og
skrautmuni, sem margar Jiessar
kirkjur eiga.
Það eru tvær kirkjur í Róma-
borg, sem sérstaklega koma upp
í huga minn, þegar um er að
ræða að segja frá einhverju í
jólablaði. Önnur þeirra lieitir
Santa Maria in Aracoeli en hin
San Giovanni in Laterano. Fyrr-
nefnda kirkjan er á hinni fornu,
heilögu hæð Rómaborgar, Can-
pidoglio (Capitolhæðinni). Hún
stendur Jiar sem áður var Júnó-
hofið. Gömul helgisögn skýrir svo
frá, að Ágústus keisari hafi ver-
ið þar staddur eitl sinni, er völva
nokkur birtist bonum og sagði
honum frá fæðingu Krists, sem
koma mundi í heiminn og verða
konungur J)ess ríkis, sem vold-
ugra yrði öllum öðrum ríkjum.
Helgisögn Jiessi liefur orðið efni
í allmargar jólafrásögur, ]>ar sem
friðurinn er látinn hvíla yfir
jörðinni um nóttina, er völvan
birtist Ágústusi. Jólastjarnan
stígur upp á himininn og Ágústus
keisari heyrir, hvernig náttúran
öll biður í helgri eftirvæntingu
og djúpum friði. Það er eins og
allt haldi niðri í sér andanum
Jjcssar stundir, sem frelsari
heimsins er að fæðast. Þar sem
þetta forna hof var, er sem sé nú
Jjessi kirkja. Örugglega er vitað,
að kirkja hafi verið ])ar að
minnsta kosti frá ])ví um 800 e.
Kr. og J)á borið nafn Maríu meyj-
ar. Sú kirkja, sem nú er J)ar, mun
vera byggð um árið 1250 af Franz-
isk us ar m unk um.
Kirkja ])essi er á margan hátt
óvenjuleg. Þegar komið er inn í
aðalkirkjuna, eru í lienni þrjú
skip. Tuttugu og tvær súlur skipta
kirkjunni í Jæssi skip. Þetta eru
allt fornar súlur, sem settar hafa
verið í kirkjuna, og eru mjög mis-
munandi að útliti og efni. Sumar
eru úr graníti, aðrar eru úr mar-
mara, enn aðrar höggnar úr gos-
bergi og svo mætti lengur telja.
Hitt er ekki síður einkennilegt,
að sjá mismunandi stíl, sem súl-
urnar eru í. Þrátt fyrir J)etla er
heildarsvipurinn á súlnagöngun-
um mjög fallegur. Annað sem
komumaður rekur auga í, og ó-
líkt er J)vi sem vér eigum að venj-
ast er, að inn við kór, fyrir enda
miðskipsins, eru tveir predikun-
arstólar fagurlega skreyttir með
mósaik. Eru J)eir frá J)ví um 1200
og gjörðir af bræðrum. Annað er
J)að inni i kór, sem ef til vill vek
ur enn meiri athygli Norður-
landabúa, sem eiga elcki sliku að
venjast. Það er glerkista ein, og
í henni er lík af munki, sem leið
píslarvættisdauða í uppreisn
þeirri í Kína, sem nefnd befur
verið Boxarauppreisnin. Var lík-
ið smurt og síðan flutt til Róma-
borgar. Er einkennilegt að sjá
munkinn liggja þarna eins og
hann sofi.
Kirkjan Santa Maria in Araco-
eli er auðug kirkja. Auð sinn á
hún fyrst og fremst að J>akka
likneskju einni, sem nefnist Santo
Bambino. Er hún einn af helg-
um dómum, sem sagt er að gjöri
kraftaverk. Þetta er líkneskja af
Jesúbarninu. Ilún er rúmur hálf-
ur meter á liæð, eða 60 cm., og er
skorin úr sedrusviðartré úr Get-
semanegarði. Sagan segir, að
munlcur nolckur á 15. öld hafi
slcorið líkneskju Jæssa. Var hann
sannguðhræddur og bænrækinn
maður, sem lagði súl sina alla i
verkið sem guðsþjónustugjörð.
Er stytzl frá ]>ví að segja, að fljót-
lega fór að bera á því, að líkn-
eskjan ælti undursamlegt vald.
Tóku sjúkir og aðrir þeir, sem í
vanda voru staddir, að leila
hjálpar hennar og heita á hana.
Saga hennar er margþætt. Hún
týndist um skeið, en kom síðar
aftur í leitirnar og hafði ])á hina
sömu getu til að gera kraftaverk.
Líkneskjan er geymd í smákap-
ellu í sakrastíunni, en i jólavik-
unni er hún flutt í aðra kapellu
vinstra megin í kirkjunni. Til
hennar t'h’kkist mikill fjöldi
barna, sem flytja henni þakkar-
ljóð og jólaljóð og viðhafa sér-
staka helgiathöfn.
Það er einkennilegt að standa
frammi fyrir J)essari litlu líkn-
eskju af Jesúbarninu. Andlitið er
mjög lifandi, eðlilegt barnsand-
Iit með eðlilegum litum í kinn-
um og á vörum. Augun eru blíð
og lifandi. Andlilið er sællegt.
Það sem ])ó vekur fyrst og fremst
athygli áhorfenda er allt ]>að
skraut, sem líkneskjan ber. Á
höfði ber hún kórónu mikla úr
gulli, alsetta dýrum steinum.
Sjálf líkneskjan er J)akin alls
konar djásnum og gersemum,
sem J>eir, er hún hefur hjálpað,
hafa gefið henni að launum. Sér
hvergi í líkneskjuna nema í and-
litið eitt. Utan á henni liggur
J>ykkt lag af perlufestum, hringj-
um, einbaugum, hringjum með
dýrum steinum, gullkrossum,
orðum, peningum, armböndum
og öðrum gullgripum, sem menn
hafa smíðað. Eru ]>etta allt grip-
ir, sem þeir, er telja sig standa í
þakkarskuld við Jesúbarnið, hafa
hafa tekið af líkama sínum og
fórnað barninu. Leiðsögumaður
sá, er sýndi okkur kirkjuna,
sagði okkur, að oft bæðu þeir,
sem þungt eru haldnir af sjúk-
dómum, um J>að, að komið væri
með Jesúbarnið til þeirra. Hefur
þannig verið farið með likneskj-
una inn á mörg heimili til sjúkra,
að hún læknaði þá. Gripir þeir,
sem nú prýða lílcneskjuna, og
auðæfi þau, sem kirkjunni liefur
áskotnazt hennar vegna, eru vitn-
isburðir um, hve margir J>eir eru,
sem telja sig liafa fengið bót
meina sinna.
Það var einkennilegt að koma
inn í kapelluna, ]>ar sem líkneskj-
an stóð á altari. Kapellan er litil,
_______________ BJARMI 7
en hún var líka troðfull af fólki,
er við komum, svo að við gátum
tæplega hreylt okkur. Það voru
ferðámannahópar, sem voru þar
með leiðsögumönnum sinum.
Fyrir framan okkur var hópur
hollenzkra ferðamanna, sem allir
virtust vera kaj)ólskir. Þeir báðu
sameiginlega bæn til Jesúbarns-
ins. Öllum, sem inn í kapelluna
komu, var afhenl mynd af Jesú-
barninu og aftan á hana skráð
bæn sú, sem beðin var. Hún var
á þessa leið:
„Gæzkuríki Drottinn vor Jesús
Kristur, sem vor vegna vildir
gjörast barn og fæðast í fjárhúsi,
til að frelsa oss frá mýrkri synd-
arinnar. Drag oss til J)ín og kveik
i oss ])inn helga eld, að vér til-
biðjum ]>ig sem skapara vorn og
frelsara. Vér játum J>ig og viljum
hafa þig fyrir konung vorn og
Drottin. Og sem tákn þess fórn-
um vér þér allri auðsveipni fá-
tæks hjarta vors. Elskaði Jesú,
Drottinn vor og Guð, virztu að
veita J>essari fórn vorri viðtöku.
Lát þér hana vel líka, fyrirgef oss
alla bresti vora, upplýs þú oss,
kveik í hjörtum vorum lielgan
eld þinn, sem J)ú komst til J>ess
að flytja á ]>essa jörð. Lát sál
vora þannig vera altari, sem geti
framborið fyrir þig fórn sjálfs-
afneitunarinnar. Veit oss, að liún
leitist ávallt við að auka dýrð
J>ína hér á jörð, svo að hún einn-
ig fái að njóta óendanlegrar
dýrðar og fegurðar á himnum.
Amen.“
Seint mun þeim, sem heyrt
hefur ]>essa bæn þannig beðna af
heilum hópi i einu, liða frá eyr-
um kliðurinn, sem fyllti kapell-
una, þegar bænin var beðin. Hitt
er svo annað mál, að margt það,
sem fyrir augu ber og eyra heyr-
ir á ]>essum stað, er fyrir J>eim
manni, sem alinn er upp í ev-
angeliskum sið svo framandi, að
honum finnst hér vera önnur trú-
arbrögð á ferð og jafnvel hindur-
vitni. Það verður samt aldrei af
skafið, að það er Jesúbai'nið
barnið í Betlehem, sem á þessi
riku ítök í fóllcinu, sem leitar
hjálpar í vanda sínum. Santo
Bambino, barnið lxelga, sem likn-
eskjan á altarinu er af, er Jesú-
barnið, sem fæddist lxina fyrstu
jólanótt. Það er mikill munur á
að sjá sveininn fátælca, sem reií-
aður var og lagður í jötu í Betle-
hem og svo líkneskjuna af Jesú-
barninu í kapellunni i Santa
Mai'ia in Aracoeli í Rómaborg.
Það Jesúbarn er lilaðið gulli og
giinsteinum, svo að ekki sér i
J>að. Ei-fitt er að rneta ]>au djásn
til fjár. Þó yrði það allt lílils
virði, á móts við J)á tilbeiðslu og
þann kæx'leika, sem milljónir í
öllurn kynslóðum frá fæðingu
sveinsins i Betlchem hafa sveip-
að hann. Og enn einkennilegra
er að standa frammi fyrir J)essu
líkneski gulli lilöðnu og liugsa til
allra þeirra sjmdabyrða, sem
iðrandi og hjálparþurfa syndarar
hafa kornið nxeð á liðnum öldurn
til þess sama barns og lagt því
á lierðar. Bj. Eyj.