Bjarmi - 01.05.1982, Blaðsíða 12

Erfilt verkefni.
Einn vinna minna fór eitt sinn
á námskeið fyrir atvinnurekendur.
Megináhersla námskeiðsins var á
því hvaða hlutverki persónuleiki
atvinnurekandans gegnir varðandi
andrúmsloftið á vinnustaðnum.
Það var því lögð áhersla á að þátt-
takendurnir ynnu með sjálfa sig
og afstöðu sína til annarra.
Einn þáttur námskeiðsins var
var sá að þessi vinur minn átti að
kynna sig fyrir hinum þátttakend-
unum í námskeiðinu. En hann
mátti ekki nota nafn eða stöðu og
hann átti heldur ekki að nefna aðr-
ar ytri staðreyndir eins og fjöl-
skyldu, menntun eða tekjur. Samt
sem áður átti hann að segja hver
hann var.
Hvað finnst þér um þetta verk-
efni?
Þetta var e.t.v. ekki svo fráleitt,
því nafn og staða, menntun og
tekjur, segja í rauninni ekki hver
við erum. Og jafnvel þótt það sé
ekki auðvelt, þá hefðum við gott
af því að hugsa örlítið um það
hvernig við myndum kynna
verður afstaðan til annarra enn
frekar undirstrikuð: heiðarleg-
ur(?), réttlátur, sjálfstæður, vond-
ur, neikvæður, einmana, óör-
uggur.
Það virðist eins og við verðum
að tala um okkur á allt annan og
auðugri hátt, þegar hinar köldu
staðreyndir eru teknar frá okkur,
þær sem segja í raun ákaflega lítið
um það hver við erum. Þá verð-
um við að nota afstöðu okkar til
annarra til að lýsa því hver við
erum.
Ég og Guð.
Þegar kristinn maður á að lýsa
því hver hann er, þá getur hann
ekki bara talað um sjálfan sig.
Þegar kristinn maður hugsar um
sjálfan sig, hugsar hann um Guð.
Svo sterkum böndum eru Guð og
maður tengdir í kristinni trú. Þeim
er ekki blandað saman, þannig að
ég verði guðdómlegur eða að
,,Guð“ verði eitthvað í mér. Að-
greiningin milli skapara og sköp-
leiki að 'baki öllu. Enginn gat vit-
að nokkuð um hann. Menn geta
velt fyrir sér hvort Guð er til eða
ekki og hugsað heimspekilega um
hann — en að tala um hvernig
Guð er, um eiginleika hans — rétt
eins og hann væri maður — það
gengur ekki.
Persónulegur Guð.
Kristin trú lætur það ekki vera
að tala um Guð. Biblían ræðir ekki
um það hvort Guð er til eða ekki
og hún talar ekki um hann á
heimspekilegan hátt. Hún talar
persónulega um hann. Og af því
að hún talar persónulega um hann,
þá talar hún alltaf um hann í af-
stöðu til okkar mannanna. Hvað
höfum við að gera með Guð ef við
getum ekki vitað neitt um afstöðu
hans til okkar? Hvaða þýðingu
hefur það að hann er til ef hann
er ekki til fyrir okkur? Hvaða til-
Le\í
fAicV\e\sen’-
það sé greiningin rnilli skapara og sköp-
ið gott i
,m Það ^ WP— «1 M
ÍTQHflri 1 M n v» Kn n A 4*nl n i i KntlTl
sjálf þegar slík ytri atriði eru lögð
til hliðar.
Hvað hefðir þú sagt um sjálfan
þig við slíkar aðstæður?
Ef þú byrjar að hugsa á þenn-
an hátt, þá kemst þú fljótlega að
því að þú getur ekki hugsað um
sjálfan þig án þess að hugsa um
leið um aðra. Að visu gætir þú tal-
að um útlit þitt, þá ertu allan tím-
ann að tala um sjálfan þig. En í
rauninni hugsar þú þá einnig um
aðra, því að ,,útlit“ þitt þýðir í
raun hvernig þú lítur út í augum
annarra. „Sérstætt útlit“, „lítur
vel út“, „daufur og innilokaður",
„leiðinlegur meðalmaður", „vak-
andi og árvakur", „heimskur og
lítt áhugaverður“------. Líttu að-
eins betur á „eiginleikana", og þá
sérðu að „aðrir“ eru með í öllum
lýsingunum. Og ef þú ferð skrefi
lengra og athugar örlítið hvernig
þú lítur á sjálfan þig innanfrá, þá
unar verður aldrei fjarlægð. En
einmitt vegna þess að um er að
ræða skapara og sköpun, eru Guð
og maður tengdir slíkum böndum
að útilokað er að tala um hvað
maður er án þess að tala um Guð.
Ef ég á að kynna mig í fullri aL
vöru og segja hver ég er á bak við
nafn og stöðu - þá verð ég að
tala um Guð.
Guð og ég.
I rauninni gildir hið sama á hinn
veginn. Þegar Biblían segir okkur
hver Guð er, notar hún alltaf orð
sem segja hvernig hann er gagn-
vart okkur mönnunum. Eitt sinn
notaði ég orðalagið „hver Guð er“
í samtali við samstarfsmann minn
sem ekki er kristinn. Honum of-
bauð næstum að nokkur maður
skyldi leyfa sér að tala þannig um
Guð — eins og við mennirnir vit-
um eitthvað um hver hanr. er. í
augum hans var Guó ioynúardóm-
ur, hulinn og fjarlægur raunveru-
gangi þjónar það að tala um hann
sem „verund“, sem „hið algilda“,
sem „hið eina“, sem „hið óendan-
lega“, sem „hið óskiljanlega“ ?
Biblían notar aldrei slík hugtök
um hann. Hún segir:
„Drottinn, Drottinn, miskunn-
samur og líknsamur Guð, þolin-
móður, gæskuríkur og harla trú-
fastur“ (2. Mós. 34,6).
Hér eru ekki á ferðinni óhlut-
stæðar hugmyndir. Það sem þetta
ritningarvers segir um Guð, lýsir
afstöðu hans. Það verður merk-
ingarlaust ef þú hugsar ekki um
það í sambandi við sjálfan þig-
Það erum við mennirnir sem Drott-
inn miskunnar sig yfir. Hann er
óendanlega þolinmóður gagnvart
okkur. Hann gefur okkur ómælt af
rikdómi gæsku sinnar. Það er
gagnvart mér sem hann er harla
trúfastur.
Þverstæða.
Ef ég gæti ekki talað um Guð
á þennan hátt, þætti mér tilveran
hafa misst tilgang sinn. í vitnis-
12