Heima er bezt - 01.12.1953, Síða 29

Nr. 12
381
klýfersins og stagfokkunnar, en
Gunnar á Hálsi, sem var bita-
maður, sat undir klónni á segl-
inu, tilbúinn að gefa úr í verstu
hrinunum, ef formaðurinn gæfi
skipun um það.
Skipið var nú komið á rífandi
lens og bar hratt yfir hafið. Það
hófst upp á bylgjuhrannirnar,
bar andartak við himin og
steyptist svo niður í öldudalina.
Það var ekki annað sýnna en að
öldurnar mundu brotna yfir
hið litla fley þá og þegar. Storm-
urinn þandi seglin, og hallaðist
skipið mjög til hlés, svo að sauð
á keipum, þó að hásetarnir sætu
allir til kuls. Hin styrka hönd
formannsins vék skipinu fimlega
undan æstum öldunum og varði
það áföllum. Hver taug í líkama
hans var þanin til hins ýtrasta.
Allri skipshöfninni var ljóst, að
nú var siglt upp á líf og dauða.
Allt í einu grillti í land fram-
undan á stjórnborða, og brim-
hljóðið barst að eyrum, eins og
þrumugnýr.
Formaðurinn snéri skipinu
upp í vind og sjó. Seglin voru
felld, og hásetarnir settust und-
ir árar. Nú varð að liggja til laga
og bíða þess, að hlé kynni að
koma milli ólaganna.
Það var augljóst, að sundið
var orðið ófært vegna brims og
litlar líkur til þess að hægt
yrði að lenda. Ólögin gengu stöð-
ugt yfir sundið, svo að aldrei
kom minnsti áll í beljandi brim-
fossinn. Brimgarðurinn skarð-
aði ekki.
Fyrir utan sundið lágu fjögur
skip önnur úr Hafnarvík, sem
öll biðu eftir lagi. Meðal þeirra
var Báran, sem Jón Gunnarsson
í Túni var formaður á. Hann var
ungur maður og fullhugi hinn
mesti og hafði valinn mann í
hverju rúmi. Skip hans lá næst
sundinu, og var augljóst, að
hann ætlaði að neyta hins
minnsta lags, er kynni að bjóð-
ast.
Þegar skipin höfðu legið fyrir
utan sundið í svo sem þrj á stund-
arfjórðunga, komu allt í einu
þrjú stór ólög í röð, hvert á eftir
öðru. Þessir fjallháu, langarma
sjóir steðjuðu utan af djúpsæv-
inu upp að ströndinni og skaut-
uðu hvítum faldi um leið og þeir
nálguðust brimgarðinn. Svo féllu
Heima er bezt
þeir á grynningunum og löður-
strókarnir þeyttust hátt í loft,
svo að brimgarðurinn sauð og
vall, eins og heljarmikill gos-
hver.
Þegar síðasti sjórinn var um
garð genginn, kom örlítið lag, og
samstundis réru skipverjarnir á
Bárunni lífróður inn á sundið.
— Hræddur er ég um, að brim-
kálfurinn sé eftir, varð Jóni á
Gili að orði, er hann sá Báruna
leggja á sundið.
Hann reyndist sannspár. Him-
inhátt ólag hófst skyndilega
upp úr djúpinu og færðist óð-
fluga nær og nær sundinu. Hol-
skeflan hreykti sér hátt við loft
með brotnandi faldi. Skipverj-
arnir á Bárunni réru knálega
undan brotsjónum, svo að gnast
í hverju tré. Þeir vissu, að í
þessari brimhrönn bjó dauðinn.
Áhafnir skipanna, sem lágu
fyrir utan sundið, horfðu á bar-
áttu mannanna við hamvillt
hafið. Aldan hrundi áfram og
kembdi hvítu af fallandi faldi
hennar. Skipið var aðeins komið
inn á mitt sundið, er ólagið náði
því. Skipið lyftist upp, og skip-
verjar settu árar í kjöl. Eitt and-
artak hékk það næstum lóðrétt
utan í fjallháum brotsjónum.
Svo sló því flötu, og aldan
hvolfdist yfir það. Brimhljóðið
lét í eyrum eins og þrumugnýr,
og allt hvarf í rjúkandi löður.
— Róið, þrumaði Vésteinn.
Rödd hans yfirgnæfði brim-
hljóðið og stormaþytinn. Hann
var næstum ægilegur ásýndum,
þar sem hann sat í formanns-
sætinu. Hver vöðvi var strengd-
ur í andliti hans. Svipurinn var
allur eins og klappaður í stein.
Hann kreppti hendurnar um
stýrissveifina, svo að hnúarnir
hvítnuðu.
Án þess að hika andartak,
lögðust hásetar hans fast á ár-
arnar, og nú flaug Farsæll á
öldunum eins og stór fugl — inn
á brimsundið.
Allstór hópur manna hafði
safnazt saman á ströndinni og
orðið sjónarvottar að slysinu.
Enginn bátur var við höndina í
landi, svo að ókleift var að koma
mönnunum til hjálpar þaðan.
Ef hugsanlegt var, að nokkurri
hjálp yrði við komið, varð hún
að koma frá skipum þeim, er
lágu fyrir utan sundið. En einn-
ig sú leið virtist með öllu lokuð.
Meðal þeirra, sem stóðu á
ströndinni, var Gunnar gamli í
Túni, faðir Jóns, sem var for-
maður á Bárunni. Hann var nú
löngu hættur að sækja sjóinn,
gamli maðurinn, enda kominn
fast að áttræðu. Sjósókn frá
þessari hafnlausu strönd var
starf, sem hann gat ekki lengur
tekið virkan þátt í, þó að áður
fyrr hefði hann þótt liðtækur á
þeim vettvangi. En alltaf fór
hann af gömlum vana niður í
lendingu, þegar von var á skip-
unum að. Og nú stóð hann þarna
í storminum, hokinn og hrumur,
og horfði á skip sonar síns hverfa
í brimrótið. Það var eins og
augnaráðið dapraðist skyndi-
lega, andlitsdrættirnir slöknuðu,
og lotnar öldungsherðarnar, sem
árin höfðu beygt, yrðu enn lotn-
ari en áður. Hann var eins og
strá í stormi, þessi aldni sæfari,
sem óblíð örlög höfðu lostið með
heljarafli sínu.
Allt í einu benti öldungurinn
titrandi hendi út á sjóinn, en
ekkert orð kom yfir varir hans.
Nýtt ólag var að nálgast brim-
garðinn. Og nú komu mennirnir
á ströndinni auga á skip Vé-
steins, sem var nýlagt á sundið.
Þeir stóðu hljóðir og hreyf-
ingarlausir og störðu eftirvænt-
ingarfullir á þennan tvísýna
hildarleik. Brimaldan brotnaði
svo sem tveimur bátslengdum
aftan við skut Farsæls. Eitt and-
artak hvarf skipið í brimlöður,
sem rauk yfir sundið, svo kom
það aftur í ljós. Það var slopp-
ið inn fyrir innsta boðann. Þeim
var borgið.
Á meðan þessu fór fram, hafði
Báran skolazt inn úr brimgarð-
inum. Skipið var á hvolfi, og
maraði mestur hluti þess í kafi.
Nokkrir skipverjar sáust hang-
andi á kjölnum, en augljóst var,
að þeir mundu skolast af honum
í slíkum sjógangi, bærist þeim
ekki bráðlega björgun.
En hjálpin var í nánd. Skip
Vésteins var nú komið inn fyr-
ir sundið og lagði þegar að Bár-
unni. Gengu hásetar Vésteins
rösklega að því að bjarga sjó-
hröktum mönnunum, sem orðn-