Heima er bezt - 01.02.1957, Page 22

Bandaríkjanna, hann er einkaskóli og nýtur mikillar
virðingar.
Eg kom til New-Haven að kveldi dags. Enginn tími
var þá til að skoða sig um, enda var ég enn óvanur
ferðalögum og landsháttum. En jafnskjótt og ég kom
út morguninn eftir, sá ég, að hótelið, sem ég bjó á, var
við hliðina á sjálfum „campusnum“. Liggur hann ,nú
nálægt miðri borginni, og ein aðal-verzlunargatan ligg-
ur fram með hverfinu á eina hlið, en á aðra hlið er
svonefndur Grœnivöllur, sem er Austurvöllur þeirra í
New-Haven, og er í senn samkomustaður, markaðspláss
og skemmtigarður. Háskólamegin við Grænavöll standa
þrjár kirkjur, en hinum megin eru verzlunarhús, skrif-
stofur og ráðhús borgarinnar.
Sjálft háskólahverfið er all-víðáttumikið, en þó er
þrengra þar en víða annars staðar, enda þrengir borgin
■að. Allflest húsin eru í fornlegum stíl, svo að þegar
farið er um elzta hluta háskólahverfisins, milli þung-
lamalegra tígulsteinabygginga, sem klæddar eru villi-
víni og bergfléttum, finnst manni hálfpartinn eins og
komið sé inn fyrir klausturmúra miðaldanna. Og þótt
alls staðar séu stúdentar , á ferð, þá stingur kyrrðin
þarna inni notalega í stúf við ysinn úti á strætinu.
Stúdentarnir eru á gangi með bækur í höndum, sumir
að koma úr kennslustundum, aðrir að sækja þær, enn
aðrir hafa búið um sig og lesa undir næsta tíma, og
sumir sitja eða standa og skeggræða áhugamál sín. Um
þetta leyti var óvenjumikið af þeim á ferli, því að skól-
inn var nýbyrjaður, og margir voru að koma sér fyrir
í stúdentagörðum, sáust heil hlöss af húsgögnum, kist-
um og töskum úti fyrir sumum þeirra, og minnti það
mig notalega á heimavistina heima á Akureyri í byrjun
október.
Fyrsta verk mitt var að hitta Mr. Holden háskóla-
ritara, en hjá honum átti ég að fá leiðbeiningar og fyrir-
greiðslu. Varð hann þannig hinn fyrsti leiðbeinandi
minn á öllu ferðalaginu, og mátti með sanni segja, að
ekki yrði á betri byrjun kosið, og spáði það þegar
góðu um framhaldið. Áður en ég kveddi Yale, bauð
hann mér heim til sín og ók mér síðan til kunningja
síns, Mr. Tylers, lögfræðings, sem verið hafði hér á
Islandi, og vildi fá að heilsa upp á mig. Tók hann mér
ágætlega, og átti ég þar ánægjulegan seinnipart. Mr.
Tyler kunni skil á mörgum hlutum hér heima á íslandi,
og er mjög hrifinn af náttúru landsins, og ekki sízt
veiðiánum. Þegar hann heyrði, að för minni væri meðal
annars heitið til Niagara, sagði hann: „Þáð er hreinn
óþarfi fyrir þig að fara að skoða Niagara, þar sem þú
hefur Goðafoss við bæjarvegginn heima hjá þér.“ Þá
hló mér norðlenzkt hjarta í brjósti.
Fyrsta heimsókn mín í Yale var í grasafræðideild
háskólans. Þar tók aðalgrasafræðikennarinn, prófessor
Tippo, móti mér. Kynnti hann mig ýmsum starfsbræðr-
um sínum og sýndi mér kennslustofur, rannsóknarstofur
og grasasafn. Var þar margt að sjá og skoða. Einkum
þótti mér mjög koma til allra þeirra margbrotnu tækja,
sem notuð voru við kennslu og rannsóknir í lifeðlis-
fræði, og kunni ég flestra þeirra lítil skil. Meðal annara
Bókasafn Yale-háskóla: Sterling Memorial Library.
hluta voru þar ljós og hitaklefar, þar sem unnt var að
halda plöntunum við öll hugsanleg stig, mismunandi
hita og Ijóss og fylgjast með svörunum þeirra við breyt-
ingunum. Sá ég síðar að lík tæki voru við alla hina
stærri háskóla. Meðal annara hluta þar sá ég ofursjá
(elektromikroskop), hafði ég ekki séð þann hlut fyrr
og þótti furðulegt. Annars eru fáir grasafræðinemar við
Yale, aðeins um 20, er hafa hana að aðalgrein. Hins-
vegar leggur mikill fjöldi stúdenta stund á grasafræði,
sem aukagrein innan líffræðinnar. Húsakostur líffræði-
deildarinnar er mjög góður, og stakk nýtízltuhús hennar
mjög í stúf við hinar eldri byggingar.
Tvennt það, sem mér þótti mest til koma í Yale,
voru bókasafnið og íþróttahúsið.
Bókasafn Yale-háskóla, Sterling Memorial Library, er
talið meðal hinna stærstu í heimi, á það á 5. milljón
binda, og var mér sagt, að varla mundu önnur söfn
stærri, nema British Museum og Congress Library í
Washington. Fátæklegt þótti mér samt hið íslenzka
safn þár, þótt annars séu þar bækur um allt milli him-
ins og jarðar. Bókasafnshúsið er eitt hið mesta og feg-
ursta þar í „campusnum“. Fyrst er komið þar inn í sal
einn mikinn, sem minnir helzt á gotneska kirkju með
oddbogagluggum og glermálverkum í gluggum. Eru
þar sýningar sjaldgæfra bóka, og staðbundnar sýningar
á ritum einstakra höfunda. Um þessar mundir var þar
meðal annars Gutenbergs Biblía. Báðum megin þessa
meginsalar eru hliðarstúkur, sem notaðar eru sem lestr-
arherbergi. í hálfrökkri þessara stúkna var fullt af les-
andi fólki. Andrúmsloftið var allt þrungið anda bók-
anna og fræðiiðkana, og ósjálfrátt varð manni það að
læðast og tala í hálfum hljóðum, svo að ekki truflaðist
dýrkun menntagyðjanna í salakynnum þessum.
Enn meiri bygging er þó íþróttahúsið, Payne Whit-
ney Gymnasium, kennt við gefandann. Er það minn-
ingargjöf til háskólans eins og bókhlaðan. Miðhluti húss-
ins er 9 hæða turn, en hliðarvængir hans eru 5 hæðir.
Ekki kann ég að rekja allt það, sem þarna var að sjá,
salir eru þar til iðkanar flestra íþróttagreina. Sundlaug-
ar eru þrjár, og við eina þeirra áhorfendasvæði fyrir
um 2000 manns. Þar er og leiksvæði fyrir knattleiki
66 Heima er bezt