Alþýðublaðið - 26.03.1923, Blaðsíða 1

IQ23
Mánudaginn 26. marz.
69. tölubia?.
Hép með tilkynnist vinum og vandamðnnum, að
Aðaílieiðnp Ragna Karlsdóttir, Lindargótu 21, and-
aðist 15. þ. m- á Landakotsspítala. Jajrðarförin fér
fram 27. þ. m. kl. 11 f. h. frá spítalanum.
Aðstandendur.
© Fuiltrúaráðsfundnr í kvðM.
Fyrir Alþingi liggur nú 3>frum-
varp til laga um heimild íyrir
íandsstjórnina tií að ve'ta ýms
hlunnindi fyrirhuguðum nýjum
banka í Reykjavíkí. Er þetta
norski bankinn svo kailaði, sem
áður befir verið minst á hér í
blaðinu. Flutningsmenn eru úr
ýmsum flokkuiu, þar á meðal
þingmsð.ur Reykvíkingá, Jakob
Möller. Frumvaip þetta er svo
varhugavert, að brýn þörf er á
að ræð » opinberlega um,, hvað
hér er að gerast.
Farið er fram á, að ráðuneyt-
inu heimilist að veita fyrirhug-
uðu hlutafélagi, sem þeir Eggert
bóndi í Laugardælum, Gunnar
konsúll Olafsson í Ve'stmanna-
eyjum, Morten kaupmaður Otte-
sen í Reykjavík, Sigurður hæsta-
réttarmálaflutoingsmaðurSigurðs-
son í Reykjavík og Þórður
kaupmaður Sveinsson í Reykja-
vík eru nú í framkvæmdarnefnd
fyrir, hlunnindi handa banka, er
télagið ætlar að stofna í Reykj.-
vík. Er það þegar athugavert,
að hlutafélag þetta er alls eklci
til, heldur að e;ns fyrirhugað, og
mennirnir, sem skípa framkvæmd-
arnefndina nú, er gert ráð fyrir
að muni má ske ekki skipa hana
framvegis. Er hér bein leið opin
fyrir þe&sa menn tii að verzla
með hlunnindi þau, sem þeir fara
fram á að landið veiti þeim, og
selja hæstbjóðauda, — sams
konar fyrirbrigði í íslenzku fjár-
málalífi og þingsögunni eins og
saltvinslusérleyfi Páls Toi fasonar
og járnsaudsvinslusérleyfi Þ har-
ins Guðmundssonar, sem boðin
hafa verið út um öll lönd til lít-
ils sóma fyiir íslendinga. í grein-
argerð frumvarpsins er reyndar
getið um, að unnið hafi verið
að undirbúngi hlutaíjársöfnunar
og undirtektir reynst svo góðar,
>að fuil ástæða er til að ætla, að
nægiiegt fó fáist«, en ekkert er
þar getið um nein ákveðin hluta-
Ioforð, og bendir þetta á, að
verzla eigi með sérleyfið sjálft til
hagsmuna fyrir þá, sem útvegá
það.
Menn skyldu nú halda, aðhluta-
bankar einstaklinga eins og sá,
sem hér er ráðgerður, gætu
verið starfræktir hér á landi eins
og erlendis án sérstakra hlunn-
inda fram yfir önnur tyrirtæki
einstaklinga. Banki er eins gróða-
vænlegt fyiirtæki eins og hvað
annað og gagnið, sem af honum
flýtur fyrir landsmenn, er ekki
meira en af hverju framleiðslu-
fyrirtæki einstaklinga með sama
höfuðstól, t. d. togarafélagi.
Framkvæmdarnefnd þessa fyrír-
hugaða banka álftur þó, áð
íslendingar muni vilja kaupa
stofnun hans ekki litlu verði, og
ter því fram á víðtæk og márg-
vísleg hlunnindi. Hin helztu og
varhugaverðustu eru þessi:
1. Réttur bankanum til hánda
til að relca sparisjóðsti'órf gegn
því að hafa ætfð í auðseldum
verðbréfum senf svarar 10°/Q af
sparisjóðsfénu til tryggingar.
Samkvæmt núgildandi lögum
mega engir að undánskildum
spárisjóðum reka sparisjóðsstörf,
neina sérstök iög komi til. ís-
landsbanki hefir jafnvel engan
formlegan rétt til sparisjóðsrekst-
urs, heldur að eins til að hafa
Munlán<. Landsbankinn hefir rétt
Málverkasjning
Ásgríans Jónssonar
er daglega opin fná kl. 11 — 5.
Yerkakvennafélagið
„Framsákn:1
Fundur á venjulegum stað (Iðnó
uppi) þriðjud. 27. þ. m. — Mjög
ádðandi mál á dagskrá. — Konur
beðnar að fjölmenna. — Stjórniw.
Pantið Kvenhatarann í síma 200
eða 1269. (Nýútkomið).
til að reka sparisjóðsviðskifti, en
gegn því að hafa sem tryggingu
20 °/0 af sparisjóðsfénu í ríkis-
skuldabréfum eða því um UJcu,
og þó verður að sJcoðast svo, sem
rilcissjóður ábyrgist Landsbankann
og sparisjóðsfé Jians. Þessi nýi
útlendi banki ætti eftir frum-
varptnu að fá réttindi til spari-
sjóðsfjárvörz’.u, sem hver þjóð
ter mjög varlega í að veita inn-
lendum bönkum, með margfalt
minni tryggingu á bak við fyrir
sparisjóðsfjáreigendur Jieldur en
sjálfur þjóðbankinn verður að
hafa. (Frh.)
Héðinn Yáldmamon.