Alþýðublaðið - 26.03.1923, Blaðsíða 2

2
ALÞYÐUB LA ÐIÐ
Um þrifnað.
Salernin við höfnina hafa nú
að undanförnu ekki verið fuil-
nægjandi. Þau hafa verið að
t ins A einum stið rétt við H dn-
srstræti, svo sem kunnugt er.
Vinnan er dreifð um svo stórt
svæði við hö'nina, að það hefir
verið ókleift fyrir alla að fara
þangað, t. d. af austuruppfyll-
ingunni.
En nú hefir nokkuð verið
bætt úr þcssu með salernunum
í verkamannaskýlinu austanvert
við Zimsensbryggju, og eru þau
til almennings afnota gegn io
aura gjaldi.
Þetta mun nú ekki þykja hátt
gjald, en >salnast, þegar saman
kemur<, og þess ber iíka að
gæta, að þetta gja!d kemur sér-
staklega niður á bláhitækum
verkamönnum, sem etu að vinna
eða bíða atvinuulausir við höfnina.
Margir erum við ekki betur
stæðir en svo, að okkur munar
um hverja 10 aurana, enda er
það nú strax auðsætt, að þetta
gjaid hefir mikið dregið úr
notkun salernanna.
En við því mun eiga að gera
með því að af leggja salernin,
er fyrir voru, en af þeim hafa
verið ókeypis afnot, og fyrir þau
mun verða tull þörf framvegis,
annað hvort á þeim stað, er þau
nú eru, eða á öðrum heppilegú.
En með því að leggja þau
alveg niður mun að nokkru leyfi
takast að koma þessu gjaldi á
verst stæðu stéttina í bænum.
Þetta mun þó ekki verða ein-
hlítt. Ýmsir munu fara í fjöruna
og aðra afvikna staði, og myndi
það mjög auka á óþrifdað í
bænum og umhverfis hann.
Það mun þó mörgum finnast,
sem það sé ekki alveg yansa-
laust fyrir þá, er hér eiga heil-
brigðismálum að stýra, að gefa
ekki þessu gaum, eða þeim öðr-
um, er ráða hér niestu um, að
gera gyllÍDgar til þess að auka
á óþrifnað og þar af leiðandi
vansæmd fyrir bæjarfélagið.
Það virðist því alveg sjálfsagt
bæði frá þrifnaðar- og heilbrigði-
sjónarmiði, að næg salerni séu
til niðri við höfnina, til þess að
hver, sem msð þarf, hafi ókeypis
aðgang að þeim, M, 0.
Epla-réttir.
Loiðbeiniug í'yiir húsiuaður.
Epli og flestallar ávaxtateg-
undir eru mjðg góð og holi
fæða; þótt þau hér heima séu
mest notuð sem sælgæti. Þau
breinsa blóðið, örva meltinguua
og — bæta skapið. Og á þann
hátt lengja þau lífið. Bofðepli
kallar maður venjulega fínni og
dýrari tegundirnar, sem eru fög-
ur á að líta og girnileg til fróð-
leiks, en niatepli ýmsar smærii
og óæðri tegundir, sem aðallega
eru notuð í tilbúinn mat á marg-
víslegan hátt. Til þeirra nota
eru þau jafngóð eg dýrari teg-
undirnar, sem skemmast fijótt og
geymast illa.
Þar eð Kaupfélagið hefir til
sölu dáfítinn >slatta< af norskum
mateplum, sem voru send hingað
til reynsiu og því seld afarbdýrt,
datt mér í hug að koma mér
vel við húsfreyjurnar og fræða
þær ofurh'tið um matargerð úr
eplum. Svo geta þær sjálfar reynt.
Og sjón er sögu ríkari — og
reynslan jafnan ódýiust. Ég vona,
að húsfreyjurnur fyrirgefi, þótt
ég sé ekki í piisi; ég kann dá-
Iítið í eldhúsfræði fyrir því. Eg
set hér fáeinar einfaldar >upp-
skriftir<:
1. Sodin epli eru handhægur,
ódýr og hollur réítur. Eplin eru
þvegin vel og skorinn úr stöng-
ull og toppur, síðan látin í gler-
aðan (emaij.) pott og soðin í ofur-
iitlu vatni. kanel og sykri, undir
þéttu loki, þangáð til þau eru
orðin meyr. Ofurlítil smjörsneið
út í vatnið þykir sumum mesta
þing. Soðin epli eru ágætur
kvöldmatur með brauði eða þá
eftirréttnr (dessert), t. d. á eftir
kjöti eða öðru þungmeti.
2. Eplagrautur. a. Eplin eru
flysjuð (skræld) og skorin í sneiðir
og soðin í vatni með ofurlitlu af
kanel og sykri eftir smekk. Þegar
eplin eru orðin meyr, >vispar<
maður út í i skeið af kartöflu-
mjöli, sem búið er að hræra út
í köldu vatni. — b. Einn bolli
af sa'gógrjónum og einn diskur
af hreinsuðum og sundurskorn-
um eplurn er soðið í 2 — 2'/i
ifter af vatni. Sykureftir smekk.
3. Eplastappa (með kjöti eða
út á brauð). Góð epli hreinsuð
og þvegin og fræhylkið skorið
úr, soðin í litlu vatni með sykri
og kanel (eða >ef líat skal yera<,
>vani!je< og >citrónskal<), og
sjóða þau alveg í mauk. Hrærðu
þáu svo í gegnum síl (>dörslag<),
og berðu stöppuna fram kaldá,
(Stappan verður fegurri á að
l<ta, ef hún er >puntuð< með
rauðu >sultutaui<).
Einnig má sjóða súpu úr epl-
um á sama hátt og úr þurkuð-
um eplum. En bezt er að láta
sneiðarnar ofan í vatn jafnóðum
og þær eru skornar, svo að
þær blakni ekki.. Súpuna má
>jafna< með mjöli (kartöflu- eða
maísmjöii). Síróp er ágætur
smekkbætir.
Ég skai hvísla því að yjtkur,
húsfreyjur góðar! að þessar
>uppskri tir< hefi ég eftir erlendri
skáldkonu. En þær eru jafngóð-
ar fyrir' því. Góður matur og —
þu- nur skáldskapur fer vel sam-
an. — Að iokum ætla ég að
kenna ykkur að búa til >skáp-
bætis-te< handa— >manninum<!
Eplate. Hreinsuð epli eruskorin
í smábifa og brúnuð í potti þur
(án smjörs eða feiti). Þola langa
geymslu. 2 teskeiðar nægja í 3
tebolla af sjóðandi vatni. Te-
vatnið látið sjóða í 10— 15 mín.
Drukkið með mjólk og sykri,
Ef >Alþýðubiaðið< skyldi vilja
gefa út »Kokkabók« eða
>Kvennafræðara<, . þá skal ég
semja hann smán saman handa
ykkur — svoná til smekkbætis!
Þið getið spurt hann! En reynið
nú eplin fyrst! Verði ykkur að
góðu! Kvenhollur,
Gnðlast.
í þriðjudagsblaði »Morgun-
blaðsins< er haldið uppi því áliti,
að eignarétturinn sé »helgur«,
og að það sé »heilög skylda að
vernda hann. Þetta orðbragð
fyllir mig svo miklum viðbjóði,
að ég get ekki látið hjá líða
að lýsa opinberiega yfir því og
vara menn við þeirri spillingu í
hugsun og máli, sem í því birt-
ist. Það er svo svívirðileg meið-
ing á máltilfinningu óspiltra
manna og svo hrottaleg árás á