Heima er bezt - 01.03.1982, Blaðsíða 21

Rétt fyrir síðari heimsstyrjöldina voru
hér í Eyjafirði og Þingeyjarsýslu
nokkrir þýskir jarðfræðingar og land-
mælingamenn sumarlangt. Aðstoðar-
maður þeirra og túlkur var Tómas
Tryggvason í Engidal sem þá stundaði
jarðfræðinám í Svíþjóð á vetrum.
Þessir Þjóðverjar höfðu bækistöðv-
ar í Vogum hjá Sigfúsi Hallgrímssyni
bónda, geymdu þar matvæli og
margvíslegan útbúnað. Þeir gerðu
miklar rannsóknir í Námafjalli og þar
í grennd.
Ég réðist til þeirra sem hjálpar-
maður við mælingar í Gjástykki að
ósk Tómasar en okkar á milli var ná-
inn vinskapur og frændsemi.
Sigfús safnaði saman tíu hestum á
bæjunum í kring til flutnings á okkur
norður og fór sjálfur sem fylgdar- og
leiðsögumaður. Farangurinn var á
marga hesta, matur, tjöld og margvís-
leg mælingatæki. Ég tók eftir því að 90
kartöflur voru nefndar til, en ég taldi
vel fyrir næringarþörf séð með dósa-
mat í klyfjatali. Var mér þá ekki ljóst
að, að mestum hluta var þetta gras-
mauk, soðið og hrært suður i Þýska-
landi.
Ekki var jafnt í klyfjum eins og
æskilegt hefði verið og hestarnir
margir óvanir burði. Ferðalagið gekk
því skrykkjótt til að byrja með. Þjóð-
verjarnir voru nokkurn veginn sjálf-
bjarga þegar þeir voru komnir á bak.
Sigfús reið á undan en við Tómas á
eftir lestinni og gættum klyfja hest-
anna sem oft þurfti að laga reiðverin
á. í Hvannstóði norðan við Jörund
skriplaði mjög á grjóti og lá þar eftir í
slóðinni spegilfögur skeifa. Er við
tókum hana upp, brá okkur heldur
því kragi af hestshóf fylgdi með.
Rannsókn var snarlega gerð á því
hver hestanna hafði misst undan sér
skeifuna, sá væri óhæfur til ferðar
lengur. Það glaðnaði þó til er við
komust að því að allur hófurinn hafði
ekki brotnað af heldur bara nagl-
haldið og lítið eitt meira.
Jarðfræðingarnir lánuðu hamra
sína og með nokkurri nákvæmni gát-
um við tyllt skeifunni undir með sömu
nöglunum í það sem eftir var af
hófnum og gekk skepnan óhölt á
leiðarenda án frekari lagfæringar.
Áð var á Hlíðarhaga, tekið ofan af
hestunum og skriðið inn í gömlu bað-
stofuna er þá stóð uppi, frá því að
búið var þar. Einn þjóðverjanna sem
var hátt settur maður í þýska hernum
og barðist í heimsstyrjöldinni fyrri
sagði að gamla baðstofan hefði þótt
góð vistarvera í stríðinu og hæft hers-
höfðingjum.
Það mun hafa verið komið fram
yfir miðjan ágúst og farið að bregða
birtu um nætur. Þegar lagt var á stað
af Hlíðarhaga var farið að skyggja og
uppi á Réttargrund skall á svarta
þoka. Það átti að fara stystu leið í
Áfanga en Sigfúsi skeikaði eitthvað
með stefnuna. Lentum við með
hestalestina í mestu ógöngum, djúp-
um giljum og bratta. Lá við að taka
þyrfti ofan af hestunum og bíða birt-
unnar. En með því að snúa við, fara
slóðina til baka og leita betur fyrir
okkur tókst að sleppa við gilin og
seinnipart nætur komum við niður í
Áfanga.
Við austasta lækinn var tekið ofan
af hestunum og snarlega komið upp
tjöldum. Ég fylgdi Sigfúsi á leið til
baka. Hestarnir voru viljugir enda
fundum við betri leið en um nóttina.
Ég kvaddi Sigfús við Vatnahnjúk og
hljóp skemmstu leið í tjaldstað og
skreið í svefnpoka minn eftir nær sól-
arhrings vinnudag. Eitt hrossanna
höfðum við eftir hjá okkur. Var það
grá meri sem Þorsteinn í Reykjahlíð
átti og hét Teista. Var hún tjóðruð um
nætur á völdu haglendi en á daginn
fylgdi hún okkur eftir þar sem fært var
klyfjuðu hrossi. Á henni fluttum við
mælingatæki, sleggjur, sement og
ýmisskonar þungavörur.
Margvísleg störf varð að inna af
höndum og vinnutími því langur
einkum fyrstu dagana. Uppi á Eilíf og
Hrútafjöllum voru hlaðnar stórar
grjótvörður og festir staurar í topp
þeirra. Við boruðum holur í jarðfastar
hellubungur á nær 30 stöðum í Gjá-
stykki á beinni línu frá Hrútafjöllum á
Þeistareykjabungu. Á öllum þessum
stöðum var steyptur niður jámbolti
með kúptum haus og holu í miðju.
Var svo vörðutyppi hlaðið við hvert
þeirra og því gefið númer.
Heima er bezt 93