Heima er bezt - 01.03.1982, Page 25

Veiðisögur Sigtryggs Símonarsonar:
Qveniuleg veiði
Það var haustið 1937. Um sumarið
hafði ég verið í kaupavinnu yfir hey-
skapartímann hjá Jóhanni Valde-
marssyni á Möðruvöllum, sem þá bjó
þar, en gerðist síðar bóksali á Akur-
eyri og er nú búsettur í Reykjavík.
Ég vann hjá honum einnig um
haustið við kartöfluupptöku, fór í
göngur og sinnti yfirleitt þeim störfum
er til féllu yfir sláturtíðina.
Er Jóhann hafði ekki þörf fyrir
vinnu mína lengur sömdum við svo
um að hann seldi mér fæði fram að
nýári, því að ég hafði hugsað mér að
vera minn eigin húsbóndi þann tíma.
Auk þess að rækta leti mína hafði ég
ákveðið að stunda rjúpnaveiði þegar
veðrátta leyfði.
Skotfærabirgðir mínar voru tak-
markaðar og til að ráða bót á því brá
ég mér til Akureyrar, svo að stórveiði
mín skyldi ekki bregðast vegna vönt-
unar á þeim, enda vafalaust átt fleiri
erindi. Kominn heim að kveldi lýsti ég
því yfir að nú færi ég til rjúpna daginn
eftir.
Ekki man ég hvoru megin mán-
aðamóta okt. — nóv. þetta var, en
nokkrum dögum fyr gerði töluverða
snjókomu og dró í skafla í giljum og
dældum.
Sauðfénað höfðu bændur þegar
hýst og var ekki vitað um kindur á
þeim slóðum er ég hugðist athuga,
nema hvað Pál Guðmundsson, sem
löngum var kendur við Seljahlíð, en
bjó þá í tvíbýli á Helgastöðum, vant-
aði örfáar ær.
Hann var þá nokkuð roskinn, aldrei
léttfættur, enda hafði hann enga leit
gert að skjátum sínum. Ég fór að sofa
seint um kvöldið og minnir mig að þá
væri lítilsháttar snjókoma, en næstum
kyrrt veður.
Um nóttina hvessti, með talsverð-
um fannburði, og þegar ég vaknaði
seint að morgni var hvasst af norðri og
mikið renningskóf, ekkert veiðiveður.
Það var nokkuð jafnsnemma að
Jóhann bóndi kom inn frá gegningum
og ég drattaðist að morgnunverðar-
borði. Það var glettni í Jóhanni og
hann spurði hvort ég hefði ekki verið
búinn að ráðgera veiðiferð og kímnin
leyndi sér ekki, er hann lét hógvær-
lega í það skína að ekki virtist vera
mikill asi á mér. Ég tók því, að sjálf-
sögðu, vel og kvaðst ekki myndi hika
við för, er ég hefði lokið morgun-
saðningu.
Að henni lokinni bjó ég mig til
ferðar, tók byssu mína og rölti af stað.
Veður var tekið að lægja lítilsháttar og
snjókoma nær engin. Byljótt var þó og
þá var renningskófið svo mikið að ég
sá lítið meira en niður fyrir fætur mér.
Þess á milli rofaði nokkuð til, en
reyndar hvaða fáviti sem var hefði
getað sagt sér sjálfur að engrar veiði
var von.
Ég vissi það fullvel og þegar ég
rambaði upp Möðruvallatúnið, áleið-
is til fjalls, undraðist ég með sjálfum
mér að ég skyldi láta glettni Jóhanns
siga mér af stað. Auk þess vissi ég að
grínið myndi varla verða minna er ég
kæmi fenglaus úr ferð. Ofan við
fjallsgirðinguna nam ég staðar
augnablik og hugleiddi hvernig haga
skyldi ferð. Reyndar skipti engu máli
hvert haldið var í slíkri flanferð, en ég
ákvað þó að ganga upp syðri gilbarm
bæjarlækjar Möðruvalla, upp undir
Mörðuvallahnjúkinn og afráða þar
hvað gera skyldi. Ekki man ég eftir að
ég gerði mér neina grein fyrir því
hversvegna ég valdi þá leið, sem ég fór
aldrei endranær, en dettur í hug að
þar um hafi ef til vill einhverju ráðið
að í norðurbarmi gilsins var allmikil
fönn og jafnvel smáhengjur í brún, en
suðurvangur þess nær snjólaus. Því
réði hvassviðrið, sem sópaði snjónum
suður af brún norðurbarmsins en
hreinsaði því betur til i syðri barmin-
um. Auðvitað vissi ég — sjálf rjúpna-
skyttan — að rjúpur fengu fæðu sína
þar sem jörð var auð, en ekki þar sem
djúpur snjór huldi gróðurland. Ef til
vill hefi ég vonast eftir að einhverjir
þessara gullfögru fugla væru nú að
seðja hungur sitt í næstum auðum
suðurbarmi gilsins. Bæjargilið er mjög
grunnt neðan til, dýpkar smátt og
smátt, þá ofar dregur, svo að það nær
nokkuð margra metra dýpt, en hvergi
illgengt. Ég silast áfram, þvi að mér
liggur ekkert á, og er nú kominn
spölkorn upp með gilinu, sem hér er
farið að dýpka allverulega.
Stormkóf þýtur yfir og ég stansa
meðan það ríður hjá, en að því loknu
svipast ég um. Hið fyrsta sem ég sé er
kind, sem stendur í miðju Möðru-
vallalækjar. Þó ber hana svo hátt, í
snjónum, að ég er hálfvegis hissa því
að djúpur snjór hylur botn gilsins. Ég
sé að það er útilokað að skepnan
komist, af sjálfsdáðum, yfir í auðan
reit andspænis og skunda henni til
hjálpar. Kominn á staðinn sé ég
tvennt samtímis.
Þetta er roskin ær, sjálfsagt margra
Iamba móðir, en hvað hana bar hátt
fyrir sjónum mínum orsakast af því að
hún stendur uppi á stórum steini í
miðjum læknum. Jafnsnemma sé ég
gat á snjóþekjunni, sem er yfir lækn-
um, í vari við steininn og niðri í gatinu
er önnur ær, með alla fætur í vatni. Ég
dreg hana tafarlaust upp úr og ber
hana í fangi til syðri gilbarms og legg
hana þar frá mér og bíð andartak eftir
viðbrögðum hennar. Hún er ákaflega
dauf og reynir ekki að rísa á fætur. Ég
reisi hana á fætur, en hún getur varla
staðið óstudd og ef hún reynir að
hreyfa fætur veltur hún um koll. Ég
læt hana eiga sig og sæki kynsystur
hennar, sem er mun betur á sig komin
og bar hana einnig í fangi til betri lífs-
viðhorfa. Svo tek ég til við að nudda
vatnsblautar og ískaldar fæfúr hinnar,
sem er harla dauf í dálkinn. Ekki man
ég eftir, en þykir einkar líklegt, mál-
venju minnar vegna, að ég hafi haldið
dálítinn fyrirlestur yfir henni jafn-
Heima er bezl 97